"Η Υψηλή Πύλη και οι κλόουν της ελληνικής διπλωματίας"

Της Ζέζας Ζήκου

H επίσκεψη Νταβούτογλου στην Αθήνα ήταν ασφαλώς πληθωρική ως προς τις προκλητικές αξιώσεις της. Ευτυχώς που πραγματοποιήθηκε, για να γίνει σαφές ότι η τουρκική πλευρά όχι μόνο παραμένει αμετακίνητη στις θέσεις της, αλλά δεν χάνει την ευκαιρία να προσθέτει κι άλλες. Υπό την αιδήμονα σιωπή του κ. Δρούτσα, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών αμφισβήτησε ευθέως ότι το......
Καστελόριζο ανήκει στο Αιγαίο –άρα δεν διεκδικεί υφαλοκρηπίδα ούτε ΑΟΖ–, επιστρατεύοντας μια καινοφανή γεωγραφική θεωρία, ότι το νοτιότερο αυτό νησί της Ελλάδας ανήκει στη... Μεσόγειο! Δηλαδή, στην ουσία προσπαθεί να το αποκόψει από την ελληνική επικράτεια και να το εντάξει ευθέως στις αμφισβητούμενες περιοχές. Αν γίνει αποδεκτή η αξίωση αυτή της Τουρκίας, ακόμη και ως απλή διαπραγμάτευση, αυτόματα θα περιστείλει ελληνικά γεωπολιτικά δικαιώματα. Και οι... κλόουν της ελληνικής διπλωματίας δεν έκαναν τον κόπο να το αντικρούσουν ευθύς αμέσως με επίσημη ανακοίνωση...
Η χώρα στερείται πολιτικής και διπλωματικής σοβαρότητας και οι έχοντες την ευθύνη των ελληνοτουρκικών χειρισμών κινούνται μεταξύ ανεπάρκειας, ερασιτεχνισμού ή και εθνικής μειο δοσίας, και, υπό την πίεση της οικτρής οικονομικής κατάστασης στην οποία βρίσκεται η χώρα, υπάρχει κίνδυνος παραχωρήσεων σε ζητήματα ζωτικού ενδιαφέροντος για την Ελλάδα και είναι προτιμότερο, αν όχι αναγκαίο, τα σχετικά ζητήματα να παραμένουν ανέγγιχτα ή αρρύθμιστα. Βεβαίως, αποσιωπάται το γεγονός ότι η Τουρκία έχει εδώ και χρόνια de facto προωθήσει τις θέσεις της έναντι της Ελλάδας –στο Αιγαίο και στη Θράκη–, και μάλιστα σε εποχές όπου θεωρούνταν ότι η χώρα μας διέθετε πλεονέκτημα οικονομικής ισχύος, με την ένταξή της στο σκληρό πυρήνα της ΟΝΕ και του ευρώ.
Αλλά τώρα δεν πρόκειται απλώς περί αυτού· ο Ερντογάν ενδιαφέρεται πλέον να εξασφαλίσει και την de jure συγκατάθεση της Ελλάδας σε μια σειρά θεμάτων, για τα οποία η Άγκυρα πιστεύει ότι έχει το δικαίωμα να αυτενεργεί, κατά παράβαση των διεθνών συμβάσεων. Πιστεύει ότι αυτή η ελληνική κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου είναι πρόθυμη να διαπραγματευτεί κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας. Ως φορέας της νεοοθωμανικής ιδεολογίας και στρατηγικής, επιχειρεί να καταστήσει την Τουρκία κέντρο και ηγεμόνα του μεταοθωμανικού χώρου. Και ορθώς βιάζεται να εκμεταλλευτεί τις συγκυρίες. Η Τουρκία περνά περίοδο οικονομικής και πολιτιστικής άνθησης, κάνει ανοίγματα προς πολλές κατευθύνσεις, έχει καταστήσει την Κωνσταντινούπολη σημαντικό διεθνές κέντρο, η αστική της τάξη αποπνέει αίσθημα αυτοπεποίθησης και η πολιτική της ηγεσία έχει αποδείξει ότι είναι ικανή. Αντίθετα, η Ελλάδα βρίσκεται σε παρατεταμένη περίοδο παρακμής και σε βαθιά οικονομική κρίση.
Ο Παπανδρέου –που δεν έχει το γνώθι σαυτόν– πιστεύει στην προσωπική διπλωματία, και αυτό ευνοεί την Άγκυρα. Συν τοις άλλοις, είναι διατεθειμένος να προβεί σε όσες υποχωρήσεις χρειάζονται για να επιλύσει τα υφιστάμενα προβλήματα και να διαμορφώσει φιλικές σχέσεις με την Άγκυρα. Έπειτα από πολυετή θητεία στο υπουργείο Εξωτερικών,