Η λάθος ντροπή του Ζακ Ντελόρ

Ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θεωρείται και είναι ο πρωτεργάτης της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς, καθώς και της νομισματικής της έκφρασης, που είναι το ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα. Υπήρξε, επίσης, και ο θεμελιωτής της οικονομικής και νομισματικής ένωσης (ΟΝΕ), γι αυτό και....
γνωρίζει εκ των ένδον τις αδυναμίες του εγχειρήματος. Αδυναμίες αμιγώς πολιτικο-οικονομικού χαρακτήρα, τις οποίες ο κ. Ζακ Ντελόρ, μετά την αποχώρησή του από την ενεργό πολιτική, δεν έπαψε να επισημαίνει και να τονίζει σε κάθε ευκαιρία.

Προσφάτως ακόμα υπογράμμισε σε συνέντευξή του ότι “το ευρώ κινδυνεύει, όχι τόσο γιατί υφίσταται πιέσεις από τις αγορές, όσο γιατί είναι πολιτικά απροστάτευτο και άρα ευάλωτο από όλους αυτούς που όχι μόνον περιμένουν την πτώση του, αλλά συμβάλλουν σε αυτήν…”. Σήμερα, λοιπόν, ο κ.Ζακ Ντελόρ, όπως δήλωσε, αισθάνεται “ντροπή για την Ευρώπη και θεωρεί απαράδεκτα τα όσα συμβαίνουν στους κόλπους της ευρωζώνης”. Από μια άποψη, δεν έχει άδικο. Τελικά, όμως, για άλλα πράγματα θα έπρεπε να είναι οργισμένος.

Εν πρώτοις, ο ίδιος πήρε μέρος στην εκπόνηση της Συμφωνίας του Μάαστριχτ και αρκετές από τις προτάσεις της υπό την προεδρία του Ευρωπαϊκής Επιτροπής έγιναν δεκτές. Επίσης, ο πρώην πρόεδρος της Επιτροπής γνωρίζει πολύ καλά ότι η Συμφωνία για την ΟΝΕ είχε συναντήσει την ισχυρή αντίδραση της Γερμανίας. Διότι, βασική προϋπόθεση τότε για την δημιουργία ενός ενιαίου ευρωπαϊκού νομίσματος ήταν η ένταξη σε αυτό του πανίσχυρου γερμανικού μάρκου, το οποίο, όμως, οι διαχειριστές του δεν επιθυμούσαν καθόλου να εκθέσουν στους κινδύνους των νομισματικών πολιτικών των χωρών της νότιας Ευρώπης –και αυτό το είχαν δηλώσει ξεκάθαρα. Χρειάστηκαν έτσι σκληρές διαπραγματεύσεις για να πεισθεί η γερμανική κυβέρνηση ότι ήταν απαραίτητη η είσοδος της χώρας στο ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα, γεγονός διόλου εύκολο την εποχή εκείνη.

Ταυτοχρόνως, η γερμανική κυβέρνηση έπρεπε να “πουλήσει” την αντικατάσταση του μάρκου –συμβόλου για τους Γερμανούς– από το ευρώ. Και, αν τελικά επετεύχθη η σχετική συμφωνία, αυτό έγινε δυνατό μόνον όταν οι διάφορες πλευρές αποδέχθηκαν σε μεγάλο ποσοστό τους γερμανικούς όρους δημοσιονομικής και νομισματικής ισορροπίας, όπως και τον αντιπληθωριστικό ρόλο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ). Επίσης, η γερμανική πλευρά όχι μόνον απέκλεισε κάθε δυνατότητα συνδρομής στα απείθαρχα μέλη της ευρωζώνης, αλλά επέβαλε στην σχετική Συνθήκη και πολύ αυστηρές ποινές, όπως για παράδειγμα την διακοπή των κοινοτικών επιδοτήσεων και την υποχρεωτική κατάθεση κεφαλαίου στην ΕΚΤ.

Όλα τα παραπάνω ο κ. Ζακ Ντελόρ τα είχε ζήσει και μάλιστα αυτός είναι που έπεισε και τον Γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Μιττεράν να βάλει νερό στο κρασί του μπροστά στις γερμανικές αξιώσεις –δεδομένου ότι οι τελευταίες δεν ήσαν ιδιαίτερα συμπαθείς στους σοσιαλιστές τότε αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων της Ένωσης. Παρόλα αυτά, η Συμφωνία υπεγράφη και επικυρώθηκε και από τα εθνικά κοινοβούλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Πλην όμως, από τ