Το ευρωπαϊκό σκορποχώρι και η εθνική στρατηγική

Του Σταύρου Χριστακόπουλου
«Λένε ότι στη Γαλλία ο κόσμος ψηφίζει με την καρδιά στον πρώτο γύρο και με το μυαλό στον δεύτερο». Αυτή η φράση από άρθρο του Steven Εrlanger στους New York Times είναι επαρκής λόγος για να σταθούμε λίγο παραπάνω στο αποτέλεσμα του πρώτου γύρου των γαλλικών εκλογών. Όσο και αν ο δεύτερος γύρος – στις 6 Μαΐου, την ίδια μέρα με τις δικές μας βουλευτικές εκλογές – είναι αυτός για τον οποίο θα καταναλωθεί το περισσότερο μελάνι, ο πρώτος είναι πολιτικά πολύ πιο ενδιαφέρων.Το πρώτο δεδομένο είναι ότι η ατζέντα της........ σκληρής ρητορικής κατά της μετανάστευσης (Σαρκοζί, Μαρίν Λεπέν και ο εθνικιστής δεξιός Νικολά Ντιπόν - Ενιάν) έδωσε το κεντρικό πολιτικό μήνυμα συγκεντρώνοντας ποσοστό 47% και εμβάλλοντας σε ανησυχία όχι μόνο την ευρωζώνη, αλλά και την ίδια τη Μέρκελ και την Κομισιόν, η οποία κατόπιν εορτής ζήτησε από τους Ευρωπαίους ηγέτες «να μην υποκύπτουν» στη λαϊκιστική «απειλή».
Όπως δήλωσε ο δήλωσε ο Ολιβιέ Μπαγί, ένας εκ των εκπροσώπων του Μπαρόζο, «η οικονομική κρίση ενίσχυσε τις κοινωνικές ανισότητες και, σ' αυτό το οικονομικό πλαίσιο, υπάρχει πολιτικό έδαφος για την ανάπτυξη λαϊκισμών». Κατ’ αυτόν, βεβαίως, «η καλή απάντηση είναι περισσότερη Ευρώπη. Η αναδίπλωση στον εαυτό μας, οι εθνικές λύσεις μέσα σ' έναν παγκοσμιοποιημένο χώρο, πιστεύουμε ότι δεν είναι η αποτελεσματικότερη λύση»Εκτός από την κόρη του Λεπέν, εξ άλλου, ο Σαρκοζί ήταν αυτός που απείλησε σαφώς όχι μόνο με μείωση της εισροής μεταναστών στη Γαλλία, αλλά και με έξοδο της χώρας του από τη Συνθήκη Σένγκεν. Από την πλευρά της η Λεπέν μίλησε ευθαρσώς και για έξοδο της Γαλλίας από το ευρώ.Από την άλλη πλευρά, η αντίπαλη «πολυπολιτισμική» εκδοχή (ο σοσιαλιστής Ολάντ, ο αριστερός Μελανσόν και η οικολόγος Εύα Ζολί και μικρότεροι σχηματισμοί) συγκέντρωσε αθροιστικά λίγο κάτω από 44%, με τον κεντρώο Μπαϊρού να στέκεται στη μέση με ένα ιδεολογικά «μικτό» ακροατήριο του 9,1%.Όμως η προοπτική νίκης του «πολυπολιτισμικού» μπλοκ δεν είναι... καλή είδηση για όσους ευρωκράτες ανησυχούν ζητώντας «περισσότερη Ευρώπη», καθώς το κύριο στοιχείο της προεκλογικής ατζέντας του υπήρξε η αντίθεση στο γερμανικής έμπνευσης Δημοσιονομικό Σύμφωνο – είτε ολική είτε ζητώντας, συμπληρωματικά με την αναθεώρησή του, ένα πασπάλισμα... «ανάπτυξης».Δεν είναι άλλωστε τυχαία η γερμανική εχθρότητα προς την υποψηφιότητά του, όσο και αν υποχρεωτικά αυτή θα υποχωρήσει σε περίπτωση νίκης του Ολάντ στον δεύτερο γύρο.Ένας υποψιασμένος παρατηρητής μπορεί βάσιμα να υποθέσει ότι η αντίθεση του Ολάντ προς το γερμανικό σύμφωνο «αιώνιας λιτότητας» είναι σε σημαντικό βαθμό προσχηματική, αφού η αναθεώρηση του ήδη εγκεκριμένου συμφώνου δεν μπορεί να γίνει χωρίς τη συμφωνία της «σιδηράς» κυρίας της Γερμανίας. Χωρίς όμως αυτή την – ειλικρινή ή όχι, αδιάφορο – αντίθεση, η υποψηφιότητα Ολάντ θα στερούνταν νοήματος...Άλλωστε η Γαλλία – η δεύτερη σε μέγεθος οικονομία της ευρωζώνης – είναι υποχρεωμένη από τη μια να δανειστεί μόνο φέτος 170 δισ. ευρώ υπό δυσμενείς πολιτικές και οικονομικές συνθήκ