Πότε άρχισε η Επανάσταση του 1821; -ΟΙ Λαοί θυμούνται μόνο τους νικητές-

Ο Α. Υψηλάντης διερχόμενος τον Προύθο, πίνακας του Εσς στη Στοά του Μονάχου
Γράφει ο Αλέξανδρος Πιστοφίδης

«Σεις δε σκιαί των γνησίων Ελλήνων και του Ιερού Λόχου, όσοι προδοθέντες επέσατε θύματα δια την ευδαιμονίαν της πατρίδος, δεχτήτε δι’ εμού τας ευχαριστήσεις των ομογενών σας!» (Α. Υψηλάντης για τους πεσόντες ιερολοχίτες)

Φωτό:Ο Α. Υψηλάντης διερχόμενος τον Προύθο,
πίνακας του Εσς στη Στοά του Μονάχου

Στις 22 Φεβρουαρίου του 1821, ο αρχηγός της Φιλικής Εταιρείας Αλέξανδρος Υψηλάντης, με πεντακόσιους περίπου σπουδαστές των......... ελληνικών παροικιών της Μολδοβλαχίας και της Οδησσού, πέρασε τον ποταμό Προύθο και ύψωσε τη σημαία της Επανάστασης στις παραδουνάβιες ηγεμονίες και συγκεκριμένα στο Ιάσιο της Μολδοβλαχίας. Δύο ημέρες αργότερα, στις 24 Φεβρουαρίου εξέδωσε την επαναστατική προκήρυξη με τον τίτλο «Μάχου υπέρ πίστεως και πατρίδος». Επέλεξε τις περιοχές της Μολδαβίας και της Βλαχίας, διότι θεωρούσε ότι αποτελούσαν τον αδύναμο κρίκο της οθωμανικής άμυνας, αφού στις περιοχές αυτές απαγορευόταν η παραμονή του Τουρκικού στρατού αλλά και γιατί οι τοπικοί άρχοντες των περιοχών αυτών ήταν Έλληνες Φαναριώτες.
Οι πεντακόσιοι αυτοί νέοι, γνωστοί ως Ιερός Λόχος, ήταν η πρώτη οργανωμένη στρατιωτική μονάδα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 και του ελληνικού στρατού γενικότερα. Λίγους μήνες αργότερα, στις 7/19 Ιουνίου του 1821, στο Δραγατσάνι της Βλαχίας, δόθηκε μια από τις μεγαλύτερες μάχες της Επανάστασης ανάμεσα στον Τουρκικό στρατό και στον Ελληνικό στρατό του Ιερού Λόχου. Οι ενθουσιώδεις αλλά άπειροι νέοι ηττήθηκαν και 242 ιερολοχίτες, έχασαν τη ζωή τους. Για αρκετά χρόνια, υπήρξε έντονη διαμάχη αν η Επανάσταση του 1821 άρχισε από τα Καλάβρυτα (Αγία Λαύρα), το Αίγιο ή την Καλαμάτα. Ποτέ σχεδόν δεν μπήκε στη συζήτηση αν η «Επανάσταση του 1821 των απανταχού Ελλήνων», άρχισε από το Ιάσιο, αν και για τους Ιερολοχίτες, το ερώτημα θα ήταν σίγουρα ανούσιο και άνευ σημασίας. Σαν σπουδαστές με πνευματική καλλιέργεια, θα γνώριζαν σίγουρα τη ρήση του Ισοκράτη:«Να προτιμάς να αφήσεις ως μνημείο στους μεταγενέστερους την καλή φήμη για την αρετή σου, παρά την εικόνα του σώματός σου (το άγαλμά σου)». Το μόνο που θα ζητούσαν οι νεαροί Ιερολοχίτες από όλους εμάς, τους μεταγενέστερους έλληνες, είναι, «να τους θυμόμαστε, διότι όπως έγραψε ένας ποιητής:«θάνατος είναι η Λησμονιά, γιατί όσο κάποιοι σε σκέφτονται και σε φαντάζονται συνεχίζεις να υπάρχεις και όταν όλοι σε ξεχάσουν τότε είσαι νεκρός, δίχως κανένας να το ξέρει».Μέσα σ’ αυτό το πνεύμα, όλοι εμείς έχουμε διαπράξει άπειρους φόνους και το χειρότερο, το αγνοούμε.