Η απενοχοποίηση της αναδιαπραγμάτευσης

Του Δημήτρη Α. Γιαννακόπουλου
Η προκατάληψη συνήθως οφείλεται στην παρανόηση, που ως πηγή έχει κάποια φοβία ή αίσθηση ταπείνωσης που προκαλείται με πολιτικά μέσα, ασφαλώς. Και τούτη η παρανόηση εδράζεται στο σύστημα πολιτισμού που δομείται στη βάση της ενοχοποίησης και της θυματοποίησης, αντίστοιχα. Η ενοχοποίηση και θυματοποίηση, στο βαθμό που συστήνουν ιδεολογία ή πολιτική πρακτική, αποτελούν διαστροφές του πολιτικού. Διαστρέφουν τις πραγματικές σχέσεις εξουσίας που διαμορφώνουν ένα συγκεκριμένο ηγεμονικό περιβάλλον. Αποκρύβουν τον πραγματικό σκοπό και τον αιτιατό μηχανισμό κάθε συστήματος θεμελίωσης πολιτικής ισχύος και άσκησης εξουσίας του Α πάνω στον Β, μέσω της αποδοχής από τον Β ενός συστήματος συμμόρφωσης (νομιμότητα δια της πολιτικής νομιμοποίησης), αγιοποιώντας ή εξαγνίζοντας τα........ μέσα επίτευξης του «αγαθού» σκοπού (κοινό/καθολικό καλό).

Η διαδικασία απενοχοποίησης είναι η μέθοδος ανακάλυψης/προσέγγισης του πολιτικού. Δημοκρατική Πολιτική με αφηγήσεις ενοχοποιητικού ή θυματοποιητικού χαρακτήρα δεν κάνεις. Έτσι κάνεις Ολοκληρωτική Πολιτική. Πρόστυχη ανάπτυξη, δηλαδή, ενός νομιμοποιητικού μηχανισμού επιβολής του Α στον Β μέσω μιας συγκεκριμένης βίας στην ερμηνεία των πραγματικών σχέσεων ηγεμονίας. Η ερμηνευτική αυτή βία λαμβάνει την μορφή ενοχοποίησης του πολιτικού αντιπάλου ή/και θυματοποίησης εκείνων (των Β), οι οποίοι ορίζουν την ηγεμονική ταυτότητα των Α, αναφορικά με την δήθεν προστασία/σωτηρία τους (Β).
Άρα, η διαδικασία ενοχοποίησης / θυματοποίησης προϋποθέτει και παραπέμπει σε λαϊκούς τιμωρούς ή λαϊκούς αναμορφωτές, δαίμονες ή σωτήρες, μονόδρομους με πολύ λάσπη και προβολή ενός Γ ως απόλυτου εχθρού – και όχι πολιτικού αντιπάλου – που πρέπει να εξαφανιστεί για να απελευθερωθεί ο Β. Στην περίπτωση αυτή ο Α θα δεσπόσει ως αυτονόητη ηγεμονική μορφή, είτε ταυτιζόμενος με τα συμφέροντα του Β, είτε εκπροσωπώντας αυτονοήτως το γενικό καλό του Β. Και στις δύο περιπτώσεις έχουμε να κάνουμε με το Τέλος της Ιστορίας: είτε με την μορφή του τέλους της πάλης των τάξεων με την ουδετεροποιήση της οικονομίας και την ανάδειξη του νεοφιλελεύθερου πολιτισμού ως το οικονομικό μοντέλο ορθολογικότητας, είτε με την δικτατορία του προλεταριάτου. Και στις δύο περιπτώσεις έχουμε την επιβολή της θεολογίας στην πολιτική δραστηριότητα. Και στις δύο περιπτώσεις έχουμε να κάνουμε με βαρβαρότητα: είτε της αγοράς πάνω στην κοινωνία, είτε της γραφειοκρατίας πάνω στο κοινωνικό σώμα.
Αν θέλετε, θα μπορούσα να το ορίσω με σύγχρονους όρους ως ρομποτοποίηση των Β πάνω στο ολοκληρωμένο πρόγραμμα του Α – ολοκλήρωση των αγορών ή ολοκλήρωση του γραφειοκρατικού σοσιαλισμού, με το πρώτο να εξευτελίζει την έννοια του φιλελευθερισμού στον καπιταλισμό και το δεύτερο τη έννοια της ισότητας στον σοσιαλισμό ως σκοπό απελευθέρωσης και «επανενοποίησης» του κοινωνικού υποκειμένου. Αυτό είναι το ιδεολογικό δράμα που διαμορφώνει σε μεγάλο βαθμό το αδιέξοδο πολιτικών προσεγγίσεων στην σημερινή, σύγχρονη φάση της παγκοσμιοποίησης. Αν οι νέοι άνθρωποι προσε