Τσακίρ …κέφι

Λατρεύω το «Το Πάρτι» τη διάσημη ταινία του Μπλέικ Εντουαρτς με τον Πίτερ Σέλερς σε ρόλο πρωταγωνιστή, όχι για την αφέλεια ή την πρωτοτυπία των σκηνών, αλλά για την κεντρική της ιδέα: ακόμα και στο πιο οργανωμένο σύστημα, η εισβολή ενός απροσδόκητου παρείσακτου μπορεί να προκαλέσει χάος. Πολλοί βλέπουν στο πρόσωπο του Ινδού Ηrundi V. Bakshi ένα επισκέπτη τρομοκράτη που διαλύει μια κοσμική βραδιά με την αδέξια συμπεριφορά του – ένα είδος καταστροφέα χωρίς κίνητρο. Εγώ πάλι συχνά πυκνά στο πρόσωπο του καλοπροαίρετου διαλυτικού παράγοντα Hrundi βλέπω ένα διαιτητή. Σαν τον Τούρκο Τσακίρ π.χ που αποβάλλοντας το Νάνι μετέτρεψε σε προσωπικό του πάρτι το ματς μεταξύ της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και της Ρεάλ, το σημαντικότερο από όσα έγινα φέτος στο Τσάμπιονς λιγκ. Μπορεί ν ακουστεί κυνικό, αλλά εμένα το σφύριγμα του με διασκέδασε. Όπως και τα πιο πολλά τέτοιου είδους σφυρίγματα διαιτητών που μουτζουρώνουν τη λαμπερή και αψεγάδιαστη εικόνα του κοσμικού πάρτι του λέγεται Τσάμπιονς λιγκ.Τον τελευταίο καιρό είμαι με τους διαιτητές – εννοώ πως κάθε φορά που κάνουν ένα λάθος αισθάνομαι την ανάγκη να τους υπερασπιστώ, νοιώθοντας για αυτούς το ίδιο πάνω κάτω συναίσθημα κατανόησης με το οποίο αντιμετωπίζω και τον Ινδό πρωταγωνιστή του Πάρτι. Τα τελευταία χρόνια το ποδόσφαιρο έγινε υπέρλαμπρο και σούπερ - καταπληκτικό. Τα ματς που παρακολουθούμε στο Τσάμπιονς λιγκ ειδικά είναι θεάματα απίστευτου επιπέδου.Τα γήπεδα είναι άψογα ακόμα κι όταν χιονίζει, οι λάσπες έχουν εξαφανιστεί, οι παίκτες είναι σχεδόν αψεγάδιαστοι επαγγελματίες σε σημείο που να μας προκαλούν απορίες όταν χλευάζουν ένα διαιτητή ή όταν κάνουν ένα σκληρό φάουλ. Το κοινό αυτών των ματς είναι συνήθως τυχερό: οι λήψεις είναι καταπληκτικές, τα ριπλέι μεταφέρουν στο σαλόνι σου ακόμα και τον ιδρώτα. Τα γήπεδα είναι καταπληκτικά, οι κορνίζες των θεαμάτων σπουδαίες, οι σκηνογραφίες φανταστικές και οι πρωταγωνιστές αθλητές σπάνιοι – σχεδόν υπερήρωες. Ολο αυτό το αψεγάδιαστο πάρτι μπορεί να το τινάξει στον αέρα μόνο ο παρείσακτος διαιτητής, ο Hrundi Τσακίρ.Ακόμα κι αν τον εξοπλίσουν με μηχανισμούς και ακουστικά, ακόμα και αν του φορτώσουν συνεργάτες που συνήθως δε θέλει, ο διαιτητής παραμένει ο παρείσακτος, το είδος του αναγκαίου κακού που οι υπόλοιποι δεν θα ήθελαν στο πάρτι, αλλά δεν μπορούν και να αποκλείσουν. Με διασκεδάζει αφάνταστα πως όλη αυτή η παραγωγή εκατομμυρίων μπορεί να κριθεί εν τέλει από τη ματαιοδοξία ενός απίθανου, που όταν ξεκίνησε να κάνει αυτή τη δουλειά (συνήθως από χόμπι…) ποτέ του δεν φαντάστηκε ότι μια ολόκληρη οικονομική αυτοκρατορία θα κρέμονταν από τα σφυρίγματα του.Νομίζεται ότι χρηματίζονται οι διαιτητές; Όταν μιλάμε για τόσο μεγάλες διοργανώσεις ο φόβος τους είναι τόσος ώστε συχνά αρνούνται να πάρουν κι ένα αναμνηστικό – το καθιερωμένο δώρο που κάνει η μεγάλη ομάδα. Στη Show Biz υπάρχει πάντα αρκετή ματαιοδοξία και είναι μια χρήσιμη ματαιοδοξία γιατί κάνει τους εμπλεκόμενους, αν μη τι άλλο, πιο θεαματικούς. Υπάρχει η ματαιοδοξία του ποδοσφαιριστή που κάνει το δύσκολο για να εντυπωσιάσει το κοινό, η ματαιοδοξία του προπονητή που κάνει μια παράξενη επιλογή για να μας πείσει ότι είναι αυθεντία, η ματαιοδοξία του παράγοντα που τολμά τη μεγάλη μεταγραφή για να αποδείξει ότι όλα γίνονται ή ότι όλα έχουν την τιμή τους. Και υπάρχει και η άγια ματαιοδοξία του διαιτητή που ανεβαίνοντας σιγά σιγά και δύσκολα τα σκαλιά της καταξίωσης, μαθαίνει να εκτιμά τους κανόνες της επιβίωσης και προετοιμάζεται για το ραντεβού με το μεγάλο καθοριστικό σφύριγμα. Στο κεφάλι του αυτό και μόνο τον καταξιώνει: δεν έχει καθόλου πλάκα να φτάσεις σε ένα τόσο μεγάλο ματς, αν δεν αξιοποιήσεις τη στιγμή που θα οδηγήσεις το πάρτι στο χάος. Η απόφαση αυτή συνήθως δεν είναι προσχεδιασμένη, αλλά φυσική: την απαιτεί ο ρόλος.Τις πιο πολλές φορές, οι μεγάλες αυτές αυστηρές, σκληρές κι ενίοτε ακατανόητες διαιτητικές αποφάσεις μου θυμίζουν την ιστορία του σκορπιού που τσιμπάει το βάτραχο την ώρα που αυτός τον έχει στην πλάτη του και διασχίζουν μαζί τη λίμνη. Λίγο πριν βουλιάξουν και πνιγούν ο βάτραχος ρωτάει γιατί το έκανε κι ο σκορπιός του απαντά «γιατί έτσι είμαι εγώ». Ετσι είναι και ο διαιτητής: η δική του παρέμβαση, η δική του στιγμή δεν μπορεί παρά να είναι μια στιγμή που την τάξη του ματς θα την διαδεχτεί το χάος. Δεν μιλάμε για δικαιοσύνη, αλλά για ανάγκη: ο διαιτητής υπάρχει για να γίνει το ματς γιατί αλλιώς δεν μπορεί να γίνει. Η δικαιοσύνη και η απονομή της είναι κάτι άλλο.Στο 55 λεπτό του παιγνιδιού της Μάν Γιου με τη Βασίλισσα ο Τσακίρ αποφάσισε πως είναι η στιγμή της αθανασίας του. Η ματαιοδοξία του τον οδήγησε στη βαριά και σκληρή απόφαση της αποβολής του Νάνι, που δεν ήταν αθώος, αλλά είχε ελαφρυντικά. Με μιας το παιγνίδι από λαμπερό σόου, έγινε κάτι σαν πολιτικό γεγονός: το σπορ έγινε άδικο, το αποτέλεσμα συζητήσιμο, η ίδια η θέση όλων μας από θέση παρατηρητή μεταβλήθηκε σε θέση κριτή – η απόφασή μας για το τι είναι δίκιο και τι άδικο απέκτησε συναισθηματικές διαστάσεις και η ίδια η ορολογία της προσέγγισης του αγώνα έγινε πολύ βαριά – πολλοί μιλάνε για «κλοπή», άλλοι για «θράσος» ή «πίκρα». Μας αρέσει δεν μας αρέσει ο Τσακίρ κάνοντας το κέφι του έβαλε ξαφνικά στο εμαγιέ υπέροχο ποδοσφαιρικό θέαμα, πολύ συναίσθημα – αν μπορούσαμε να το δούμε λίγο αποστασιοποιημένα θα γελούσαμε όσο και με το Πίτερ Σέλερς όταν κατέστρεφε το πάρτι...Το ξέρω ότι διαφωνείτε. Αλλωστε είναι κανόνας να βρίζουμε ένα διαιτητή και μετά να του ζητάμε να σεβαστεί το κοινό ή το άθλημα. Ή το πάρτι