Οι εργάτες του Γκαζιαντέπ

Από την Αθήνα έφυγα ενώ το θερμόμετρο άγγιζε τους 37 βαθμούς, Παρασκευή (21/6) μεσημέρι. Στο Γκαζιαντέπ το πρωί του Σαββάτου είχε 31, αλλά ο ήλιος χτυπούσε αλύπητα. Στη διάρκεια του αγώνα με το Μεξικό η πλευρά του γηπέδου, που ήταν ακάλυπτη, έκαιγε: δυο παίκτες των Μεξικάνων έβαλαν στο πρόσωπο αντιηλιακές κρέμες, άλλοι δυο βγήκαν κατάκοποι. Οι δικοί μας αντίθετα ήταν σχεδόν όλοι «σκυλιά του πολέμου»: προσηλωμένοι στο καθήκον και με συγκέντρωση που κατέπληξε τους Τούρκους δημοσιογράφους. «Οι Ελληνες είναι ομάδα» ήταν το εμφατικό σχόλιο της Χουριέτ, που με τρεις λέξεις τα είπε όλα. Αύριο θα σας γράψω για το Γκαζιαντέπ, αφού περιπλανηθώ λίγο περισσότερο στα σοκάκια του και στις αγορές του: ομολογώ ότι η παραμονή εδώ είναι, ακόμα και για μένα που πολλά και παράξενα έχω δει στη ζωή μου, μια σπάνια εμπειρία. Ωστόσο σε αυτό το μίνι ημερολόγιο που θα δημοσιεύσω στο Blog αυτές τις μέρες της εθελοντικής εξορίας στον πλανήτη του ποδοσφαίρου του μέλλοντος  θα ήθελα να αρχίσω την αφήγηση της παραμονής μου με λίγη αυτοκριτική. Ενας από τους προπονητές της Εθνικής Νέων είναι ο Βασίλης Γεωργόπουλος, προικισμένος χαφ κάποτε , που έπαιξε μπάλα σε λάθος εποχή: αν έπαιζε τώρα, με διαβατήριο τα τεχνικά του προσόντα, μπορεί να έπαιζε και στο εξωτερικό. Με το Γεωργόπουλο είχαμε σχετικά πρόσφατα μια συζήτηση που ήταν και ένας από τους λόγους που αποφάσισα να έρθω με την Εθνική στη διοργάνωση. Πέρυσι, μετά το τέλος του πανευρωπαϊκού πρωταθλήματος στην Εσθονία, εκεί που η εθνική μας κατακτώντας τη δεύτερη θέση πήρε και το εισιτήριο για το Παγκόσμιο Κύπελλο, είχα γράψει ένα σκληρό – κατά το Γεωργόπουλο – κομμάτι για την αντίληψη του ποδοσφαίρου που έχει καλλιεργηθεί στην Ελλάδα και για την λατρεία του αποτελέσματος. «Μας αδικείς» μου είχε πει ορθά κοφτά, «γιατί κάνουμε δουλειά». Ενας δημοσιογράφος μπορεί να έχει αισθητική, ή ακόμα και κάποιου τύπου θεωρητική κατάρτιση. Όμως πέρα από τη θεωρία υπάρχει και η πράξη κι αυτό είναι ένα κομμάτι που αν δεν το ζήσεις από μέσα είναι αρκετά δύσκολο να το καταλάβεις: για να το πω διαφορετικά υπάρχουν οι θεωρητικές αξίες και τα «πιστεύω» και υπάρχει κι ο πραγματικός κόσμος κι αυτά τα δυο καμιά φορά δεν συναντιούνται. Εμείς κρίνουμε με κριτήρια αυστηρά όσο και προσωπικά, ανθρώπους που δουλεύουν: το κάνουμε συχνά μάλιστα χωρίς να υποπτευόμαστε το είδος της εργασίας και τη δυσκολία της. Σφάλουμε; Αν δεν υπερβάλουμε δεν θα το έλεγα. Εχουμε όμως μια υποχρέωση: αυτή του να γνωρίζουμε την πραγματικότητα, πριν θεωρητικολογούμε. Στο μακρινό Γκαζιαντέπ, που δεν μπορεί να σε παρασύρει σε ονειρεμένες εμπειρίες, μαγευτικούς περιπάτους και ειδυλλιακές καταστάσεις που εύκολα σε αυτές τις περιπτώσεις σε μεταβάλουν από δημοσιογράφο σε τουρίστα, έχω μια πρώτη γεύση του είδους της δουλειάς που κάνουν οι ομοσπονδιακοί μας προπονητές – εννοώ ζω από μέσα το είδος της σύνθετης πραγματικότητας, με τα άγχη, τη δυσκολία, τη χαρά που μπορεί να φέρει μια νίκη όπως αυτή κόντρα στους μεξικάνους και την πίεση που ήδη δημιουργεί το επόμενο ματς. Κι ομολογώ ότι αυτού του τύπου η εμπειρία, αυτές τις πρώτες τρεις μέρες μου είναι συγκλονιστικά διδακτική. Η σύσταση και η δημιουργία μιας ομάδας και η εικόνα της στο γήπεδο είναι διαφορετικά πράγματα: η εικόνα μπορεί να είναι κατά περίσταση εντυπωσιακή ή μέτρια, ή κακή. Όμως για να φτάσουμε στο γήπεδο χρειάζεται πρώτα από όλα να υπάρχει διαπαιδαγώγηση, κατανόηση των αξιών, μέθοδος και εν τέλει σχέδιο. Εβλεπα χθες το ματς της Εθνικής μας με το Μεξικό. Οι Μεξικάνοι έχουν δυο – τρεις παίκτες που πιθανότατα στο μέλλον θα πουληθούν πολλά εκατομμύρια, θα γράψουν ιστορία, θα κάνουν πράματα και θαύματα: για τον Κορόνα και τον Εσπερικουέτα το πιστεύω. Όμως οι δικοί μας παίκτες έχουν αξίες που λέγονται σοβαρότητα, ωριμότητα, τακτική παιδεία κτλ, που είμαι βέβαιος ότι οι Μεξικάνοι ομοσπονδιακοί ζηλεύουν. Αυτό για να το κάνουν οι παίκτες μας στο γήπεδο, προϋποθέτει μια ζύμωση με την ιδέα της ομάδας, που την καταλαβαίνεις μόνο στις λεπτομέρειες. Ο Σταφυλλίδης π.χ που με πληγωμένο τον αστράγαλο απαιτούσε χθες από τους προπονητές του να τον στείλουν στο γυμναστήριο με το φυσικοθεραπευτή να κάνει κάποια δουλειά, κι ας απαγορεύονταν να ζορίσει το πόδι του, καταθέτει ένα σπάνιο επαγγελματισμό που θα του είναι πολύ χρήσιμος για να κάνει καριέρα. Ο Καπίνο, που έχει ετοιμάσει μπλουζάκι για να αφιερώσει τη νίκη στον τραυματία συμπαίκτη Χάρη Μαυρία, κουβαλάει μια πίστη που δεν έχει να κάνει με την ανεμελιά της ηλικίας, αλλά με την εμπιστοσύνη που νοιώθει για τις δυνάμεις του. Ο Γιαννιώτας, που δείχνει την ωριμότητα να ζητήσει αλλαγή έχοντας λειώσει στο λιοπύρι, καταλαβαίνει την ανάγκη να μπει κάποιος φρέσκος παίκτης στα τελευταία λεπτά και δείχνει πόσο ψηλά έχει το συμπαίκτη του: είναι ένα με αυτόν! Όλα αυτά είναι λιγότερο γοητευτικά από τις λεπτομέρειες του 4-2-3-1, αλλά είναι πολύ πιο σημαντικά: όχι μόνο γιατί δημιουργούν ομάδες, αλλά γιατί δημιουργούν νοοτροπίες, τρόπους, ανθρώπους. Το ακόμα πιο ενδιαφέρον στην περίπτωση της Εθνικής Νέων είναι ότι οι αξίες διδάσκονται σε αυτή: τα παιδιά στους συλλόγους μαθαίνουν πολλά και διάφορα, ίσως χρήσιμα, όμως όχι το πώς να λειτουργούν ως ομάδα. Την έννοια της ομαδικότητας και της κοινής προσπάθειας, βάση επιτυχίας σε κάθε σπορ, τη μαθαίνουν εδώ. Η ιστορία αυτής της ομάδας ξεκινά τέσσερα χρόνια πριν. Ο Τσάνας, ο Γεωργόπουλος, ο Ελευθεριάδης δεν έχουν την πολυτέλεια να περιμένουν τι θα βγάλει φέτος η ακαδημία της Μπαρτσελόνα, της Ναντ, του Αγιαξ, της Πόρτο: έπρεπε να βρουν παιδιά με μέλλον γυρνώντας την Ελλάδα, να τα αξιολογήσουν ενώ αυτά ήταν 15 και 16 χρονών, να τα πλάσουν, να τους μάθουν να πιστεύουν στον εαυτό τους. Δεν είναι καθόλου απλό. Πριν το ματς με τους Μεξικάνους διαβάστηκε στους μικρούς μια επιστολή που έστειλε εκ μέρους της Εθνική Ανδρών ο Κώστας Κατσουράνης: δεν ήταν μια τυπική επιστολή ευχών, αλλά ένα αληθινό κήρυγμα, που τους μικρούς τούς πόρωσε – στο τέλος χειροκρότησαν! Μετά το ματς, ένα από τα πρώτα sms συγχαρητηρίων που πήρε ο Τσάνας ήταν από το Λεωνίδα Βόκολο που μετέφερε τα μπράβο του Σάντος. Υπάρχει ένας κόσμος που εντός της ομοσπονδίας και με την στήριξη της, δουλεύει πάνω σε ένα πλάνο συγκεκριμένο που ναι βασίζεται στην ανάγκη να υπάρχουν αποτελέσματα: αυτά χτίζουν αγάπη για την ομάδα, για το συμπαίκτη για τη φανέλα. Κατανοώ ότι πολλοί θα ήθελαν κάτι άλλο, αλλά αυτό μπορούμε κι αυτό έχει αποφασιστεί ότι πρέπει να υπηρετήσουμε. Σημασία έχει ότι το σχέδιο δουλεύει και όχι τυχαία. Εδώ και χρόνια στην Ελλάδα αδυνατούμε να συνεννοηθούμε για το τι θέλουμε. Θεωρητικολογούμε, καταριόμαστε την κακιά στιγμή, κυρίως αδυνατούμε να κατανοήσουμε ότι η επιτυχία και η διαχείριση μιας δυσκολίας μοιάζουν πολύ γιατί απαιτούν ένα σχέδιο: τυχαία ούτε πετυχαίνεις, ούτε γλυτώνεις. Σε πείσμα των καιρών της μπουρδολογίας και της θεωρητικολογίας, σε πείσμα των καιρών στους οποίους γίνονται φίρμες όσοι μιλάνε και όχι όσο δουλεύουν, στις Εθνικές ποδοσφαιρικές μας ομάδες κάτι σημαντικό γίνεται: μπορεί οι Νέοι μας να τα καταφέρουν να προκριθούν, μπορεί και όχι. Το σημαντικό στην προκειμένη περίπτωση είναι αυτό που λέει ο Γεωργόπουλος: γίνεται δουλειά.