Ο Μπολτ, το δέος, το ντόπινγκ...

Μετα την άνετη και χωρίς αντίπαλο νίκη του στον τελικό των 100 μέτρων ο Γιουσεϊν Μπόλτ θα ψάξει μια μεγάλη επίδοση στα 200 μέτρα προσπαθώντας να σώσει, σχεδόν μόνος του, την αίγλη του παγκοσμίου πρωταθλήματος στίβου της Μόσχας που εξελίσσεται σε ένα από τα πλέον αδιάφορα και βαρετά της ιστορίας.Ο Μπόλτ είχε σώσει άλλωστε και το προηγούμενο παγκόσμιο στη Γερμανία κάνοντας εκείνο το ασύλληπτο 9.58 στον τελικό των 100 μέτρων. Τότε είχα γράψει πως η ανθρωπότητα είχε άφωνη παρακολουθήσει μια εικόνα από το μέλλον: παρακολουθήσαμε, έγραφα τότε «μια εικόνα των δυνατοτήτων του ανθρώπινου είδους, έτσι όπως αυτό θα έχει εξελιχτεί σε είκοσι χρόνια». Η παρατήρηση δεν ήταν τυχαία. Ο Μπεν Τζόνσον, ο καναδός μεγάλος αμαρτωλός του στίβου, στην κούρσα που πιάστηκε ντοπέ στους Ολυμπιακούς της Σεούλ έτρεξε τα 100 μέτρα σε 9, 84: το ρεκόρ του ακυρώθηκε, μετά την αδυναμία του να περάσει τους ελέγχους, όμως η καταγεγραμμένη όσο και άτυπη αυτή επίδοσή, έμεινε ακατάρριπτη για έντεκα χρόνια: την βελτίωσε μόλις το 1999 ο αμερικάνος Μορίς Γκριν στα δικά μας «Τσικλητήρεια» εκμεταλλευόμενος τον τρομερό τάπητα του ΟΑΚΑ! Αν αύριο ο Μπόλτ έλεγε «δεν ξανατρέχω γιατί αποφάσισα να γίνω Dj στο Κίνγκστον» υπολογίζω ότι εκείνο το ρεκόρ του θα έμενε ακατάρριπτο για μια εικοσαετία! Ο τότε δεύτερος της απίθανης εκείνης κούρσας (σήμερα ένοχος για χρήση απαγορευμένων ουσιών) Τάισον Γκέι είχε κάνει ένα εξωφρενικός χρόνο. Το 9.71 ήταν μια απίστευτη επίδοση ακόμα και για τα δεδομένα της εποχής μας: το συμπέρασμα είναι ότι ο Μπόλτ και το κάθε ρεκόρ του έρχονται σίγουρα από το μέλλον! Φυσικά παρά την εξώκοσμη κλάση του ο τζαμακαϊνός δεν αρκεί για να γεμίσει τα γήπεδα: νομίζω ότι διοργανώσεις όπως το παγκόσμιο Στίβου χαροπαλεύουν μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Τη μέρα που ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ αποφάσισε ότι οι λαϊκές δημοκρατίες πρέπει να παραδεχτούν πως οικονομικά και πολιτικά χρεοκόπησαν, άρχισε να σβήνει και η λάμψη του στίβου: όχι τυχαία από τα τέλη της δεκαετίας του 80 και μετά πληθαίνουν και οι έλεγχοι αντιντόπινγκ και οι αποκαλύψεις ντοπέ αθλητών. Δεν υπάρχει λόγος ανταγωνισμού, οι αθλητές δεν είναι πλέον πιόνια πολιτικών επικοινωνιακών παιγνιδιών και αντιμετωπίζονται ως μικρές επιχειρήσεις που πρέπει να ελέγχονται.Τι απομένει για να δίνει στο στίβο την παλιά του αίγλη; Μόνο το θεαματικά εξώκοσμο, δηλαδή η επίδοση ενός αθλητή που προκαλεί δέος κι αυτό ακριβώς είναι ο Μπόλτ. Είναι ντοπέ ο Τζαμαϊκανός; Αν πριν από δεκαπέντε χρόνια έλεγες ότι θα εμφανίζονταν ένας δίμετρος σπρίντερ και θα έκανε παγκόσμια ρεκόρ στο κατεξοχήν εκρηκτικό αγώνισμα, δηλαδή στα 100 μέτρα, θα σε περνούσαν για τρελό. Στο παγκόσμιο της Γερμανίας, τέσσερα χρόνια πριν, ο τύπος αυτός εμφανίστηκε πιο αδύνατος από ότι ήταν στο Πεκίνο, αλλά πιο μυώδης και πιο ύποπτα «χτισμένος». Όμως από την άλλη κανείς δε μπορεί να μη λάβει σοβαρά υπόψην του ότι προέρχεται από μια χώρα με τεράστια παράδοση στις ταχύτητες, ότι ήταν πρωταγωνιστής σε όλα τα παγκόσμια πρωταθλήματα Νέων, ότι ήδη από τα δεκαπέντε του είχε στείλει μηνύματα μιας ηγεμονίας του αγωνίσματος που δε βάζει ανθρώπινο νους. Είναι παρήγορο ότι δεν μιλάμε για κάποιον κομήτη που εμφανίστηκε από το πουθενά, ούτε για κάποιον που προέρχεται από χώρα με παράδοση στα γενετικά πειράματα. Προσωπικά πιστεύω ότι πρόκειται για κάτι σπάνιο και πάντα είχα τη βεβαιότητα ότι οι πρώτοι φίλαθλοι που είδαν τον πρώτο έγχρωμο να κερδίζει με χαρακτηριστική ευκολία τα εκατό μέτρα ένοιωσαν το ίδιο δέος που νοιώσαμε κι εμείς για τον Μπόλτ: σε είκοσι χρόνια πιθανότατα όλοι οι σπρίντερ θα είναι μαύροι, μυώδεις, εκρηκτικοί και ταυτόχρονα δίμετροι – παιδιά του Μπολτ! Και το ντόπινγκ θα πει κάποιος; Το ντόπινγκ είναι μια πολύ παλιά ιστορία – κατά πολλούς τόσο παλιά όσο και ο αθλητισμός. Το σημαντικό είναι ότι μετά το τέλος του ψυχρού πολέμου και την πτώση του τοίχους του Βερολίνου έχει υιοθετηθεί σχεδόν παγκοσμίως και από κάθε χώρα μια θέση κατά της χρήσης απαγορευμένων ουσιών: δεν ήταν έτσι πάντα. Το ντόπινγκ το γιγάντωσε ο ψυχρός πόλεμος και η ανοχή των πολλών που παρακολουθούσαν το στίβο βλέποντας σε αυτόν ιδεολογικές αντιπαραθέσεις καθεστώτων: αυτή είναι η μαύρη αλήθεια. Από το 1992 και μετά το αντιντόπινγκ έχει κάνει άλματα χάρη στην WADA και φυσικά χάρη στους Αμερικάνους που κάνουν τους περισσότερους και σοβαρότερους ελέγχους ξηλώνοντας επιχειρήσεις όπως η Balco και γκρεμίζοντας θρύλους όπως η Μάριον Τζόουνς και μαζί τους και αθλητικές υπερδυνάμεις όπως η χώρα μας. Σήμερα οι αθλητές δικαιούνται το τεκμήριο της αθωότητας αρκεί να ελέγχονται, να μην κρύβονται από τη Wada, να μην οργανώνονται κρατικές επιχειρήσεις συγκάλυψης για χάρη τους και να τιμωρούνται όταν πιάνονται.Δεν είναι κάτι κακό η τιμωρία: δεκάδες την έχουν υποστεί. Ο Μπλέικ π.χ έχει τιμωρηθεί γιατί πήρε κάποτε την ίδια ουσία που είχε χρησιμοποιήσει και ο Βαβζίνιακ που επίσης επέστρεψε στην ενεργό δράση και ήταν και στο Euro του 2012 στην αποστολή της Πολωνίας. Σήμερα θεωρείται καθαρός όποιος σέβεται τις διαδικασίες ελέγχου, πράγμα που μετράει και περισσότερο.Μελλοντικά είναι δεδομένο ότι οι επιδώσεις των ντοπέ αθλητών θα καταγραφούν σε μια ξεχωριστή λίστα: πιστεύω πως κάποτε θα έχουμε την καταγραφή της εξέλιξης των ρεκόρ των ντοπαρισμένων και την εξέλιξη των ρεκόρ όσων δεν τιμωρήθηκαν ποτέ για ντόπινγκ. Εύχομαι ο Τζαμαϊκανός να ανήκει στους δεύτερους. Δεν το λέω τόσο για τον ίδιο. Το λέω για να εξακολουθούμε να θυμόμαστε με δέος τις νίκες του…