Ε.Ε.: Νέα δεδομένα για την πολιτική διαφήμιση

Διαβάζοντας κανείς τον Κανονισμό διαπιστώνει ότι η διαφημιστική αγορά βρίσκεται μπροστά σε ένα νέο περιβάλλον πολιτικής επικοινωνίας, το οποίο διαμορφώνεται από σειρά παραμέτρων, όπως είναι τα social media και -κυρίως- η επέλαση της Τεχνητής Νοημοσύνης, η οποία απειλεί να διαμορφώσει ένα περιβάλλον «ναρκοπέδιο» παρα-πληροφόρησης. Ο Κανονισμός τονίζει ότι πρέπει να αναφέρεται με σαφήνεια αν μια διαφήμιση είναι πολιτική, ποιος την έχει πληρώσει, σε ποια τιμή, με ποια εκλογική ή νομοθετική διαδικασία συνδέεται και κατά πόσο είναι στοχευμένη.

Όπως αναφέρει, «οι πολιτικές απόψεις και άλλο συντακτικό περιεχόμενο, ανεξάρτητα από το μέσο μέσω του οποίου εκφράζονται, που υπόκεινται σε συντακτική ευθύνη, δεν θεωρούνται πολιτική διαφημιστική προβολή, εκτός εάν προβλέπεται ειδική πληρωμή ή άλλη αμοιβή για την προετοιμασία, την τοποθέτηση, την προώθηση, τη δημοσίευση ή τη διάδοσή τους από τρίτους ή σε σύνδεση με αυτές. Οι πολιτικές απόψεις που εκφράζονται υπό προσωπική ιδιότητα δεν θεωρούνται πολιτική διαφημιστική προβολή».

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει δε ο ορισμός της έννοιας «πολιτική διαφημιστική προβολή», ο οποίος για πρώτη φορά διαφοροποιείται από τον όρο «πολιτική επικοινωνία». Σύμφωνα με τον ορισμό της Ε.Ε., «πολιτική διαφημιστική προβολή ορίζεται η προετοιμασία, τοποθέτηση, προώθηση, δημοσίευση, παράδοση ή διάδοση, με οποιοδήποτε μέσο, ενός μηνύματος, που παρέχεται συνήθως έναντι αμοιβής ή μέσω εσωτερικών δραστηριοτήτων ή στο πλαίσιο εκστρατείας πολιτικής διαφημιστικής προβολής από πολιτικό παράγοντα, για λογαριασμό του ή εξ ονόματός του, εκτός εάν έχει καθαρά ιδιωτικό ή αμιγώς εμπορικό χαρακτήρα ή που ενδέχεται και έχει σχεδιαστεί με σκοπό να επηρεάσει το αποτέλεσμα εκλογών ή δημοψηφίσματος, τη συμπεριφορά κατά την ψηφοφορία ή νομοθετική ή κανονιστική διαδικασία, σε ενωσιακό, εθνικό, περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο».

Ωστόσο για να μην υπάρξει καμία παρερμηνεία επί των παραπάνω, ο νομοθέτης καταγράφει και το τι δεν είναι πολιτική διαφημιστική προβολή. Όπως αναφέρεται, πολιτική διαφημιστική προβολή δεν είναι μηνύματα από επίσημες πηγές κρατών μελών ή της Ένωσης που σχετίζονται αυστηρά με την οργάνωση και τις λεπτομέρειες της συμμετοχής σε εκλογές ή δημοψηφίσματα, συμπεριλαμβανομένης της ανακοίνωσης των υποψηφιοτήτων και του ερωτήματος που τίθεται σε δημοψήφισμα, ή της προώθησης της συμμετοχής σε εκλογές ή δημοψηφίσματα. Επίσης, «δεν είναι δημόσια επικοινωνία που αποσκοπεί στην παροχή επίσημων πληροφοριών στο κοινό από, για ή εξ ονόματος οποιασδήποτε δημόσιας αρχής ενός κράτους μέλους ή από, για ή εξ ονόματος της Ένωσης, μεταξύ άλλων από, για ή εξ ονόματος των μελών της κυβέρνησης ενός κράτους μέλους, υπό τον όρο ότι δεν ενδέχεται να επηρεάσει και δεν έχει σχεδιαστεί με σκοπό να επηρεάσει το αποτέλεσμα εκλογών ή δημοψηφίσματος, τη συμπεριφορά κατά την ψηφοφορία ή νομοθετική ή κανονιστική διαδικασία». Και τέλος, δεν είναι παρουσίαση των υποψηφίων σε συγκεκριμένους δημόσιους χώρους ή μέσα ενημέρωσης που προβλέπεται ρητά από τον νόμο και προσφέρονται δωρεάν, διασφαλίζοντας παράλληλα ίση μεταχείριση των υποψηφίων.

Σε κάθε νομοθετική πρόβλεψη υπάρχουν τρόποι «διαφυγής», ωστόσο θεωρώ ότι στις ευρωπαϊκές εκλογές δεν θα έχουμε τέτοια φαινόμενα. Θα ήταν όμως ενδιαφέρον να δούμε τι ισχύει στην ελληνική νομοθεσία για την πολιτική διαφήμιση. Εδώ σίγουρα χρειάζεται δουλειά από τους αρμόδιους φορείς. Μέχρι τότε, για τις ευρωπαϊκές εκλογές θα ανησυχούμε για ένα πράγμα: ότι στη χώρα μας μόνο ευρωπαϊκές δεν είναι, αφού στην προεκλογική ατζέντα των κομμάτων απουσιάζουν εκκωφαντικά… τα ευρωπαϊκά θέματα…