Ευρωπαϊκές διαστάσεις στη διαμάχη Βρετανίας-Ισπανίας για το Γιβραλτάρ

Ευρωπαϊκές διαστάσεις αποκτά η διαμάχη Βρετανίας και Ισπανίας για τα Στενά του Γιβραλτάρ, παρά τις τηλεφωνικές επαφές των πρωθυπουργών και των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών.

Μάλιστα, η Κομισιόν θα αποστείλει αξιωματούχους για να διαπιστώσουν αν η ισπανική κυβέρνηση έχει παραβιάσει την κοινοτική νομοθεσία ενώ Λονδίνο και Μαδρίτη απειλούν πως θα προσφύγουν στους διεθνείς οργανισμούς.

Η νέα ένταση στη διαμάχη που διαρκεί εδώ και 300 χρόνια ξεκίνησε όταν οι αρχές του Γιβραλτάρ

αποφάσισαν να κατασκευάσουν μια τεχνητή υφαλοκρηπίδα στα χωρικά τους ύδατα, προκειμένου να προστατεύσουν το ενάλιο οικοσύστημα από την ανεξέλεγκτη αλίευση στην οποία επιδίδονται οι Ισπανοί ψαράδες, όπως υποστηρίζουν.

Με την κίνηση αυτή, η ισπανική κυβέρνηση υποστήριξε ότι πλήττονται τα συμφέροντα των Ισπανών ψαράδων και μάλιστα σε χωρικά ύδατα που θεωρεί ισπανικά. Η Μαδρίτη επέβαλε στη συνέχεια αυστηρότερους ελέγχους στα σύνορα, προκαλώντας μεγάλες καθυστερήσεις για χιλιάδες τουρίστες και ντόπιους και προέβαλε την ιδέα να επιβάλει έναν νέο δασμό ύψους 50 ευρώ στο πέρασμα του ισθμού, όπως και να κλείσει τον εναέριο χώρο της στα αεροπλάνα που χρησιμοποιούν το αεροδρόμιο αυτού του βρετανικού υπερπόντιου εδάφους.

Η Βρετανία απειλεί να προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, στο οποίο θα εγκαλούσε τη Μαδρίτη για παραβίαση της ελευθερίας κίνησης προσώπων στην ΕΕ. Μια τέτοια εξέλιξη δεν θα είχε προηγούμενο μεταξύ ευρωπαίων εταίρων. Από τη μεριά της η Ισπανία εξετάζει την πιθανότητα να φέρει το ζήτημα ενώπιον του ΟΗΕ ή του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης.

Μέσα στο κλίμα έντασης, αναχώρησαν αυτή την εβδομάδα από τη Βρετανία πολεμικά πλοία για ναυτικά γυμνάσια στη Μεσόγειο. Στο πλαίσιο αυτό, μία βρετανική φρεγάτα θα ελλιμενιστεί στο Γιβραλτάρ. Η Ισπανία εξέλαβε την κίνηση αυτή ως απόπειρα εκφοβισμού, ωστόσο το Λονδίνο απάντησε ότι η πραγματοποίηση των ασκήσεων είχαν προγραμματιστεί εδώ και καιρό.

Η ισπανική κυβέρνηση, πάντως, κατηγορείται από ορισμένες πολιτικές δυνάμεις στην Ισπανία, όπως το κόμμα της Δημοκρατικής Αριστεράς ERC της Καταλονίας, ότι προσπαθεί με την αναζωπύρωση της διαμάχης να αποσπάσει την ισπανική κοινή γνώμη από το τεραστίων διαστάσεων οικονομικό σκάνδαλο του κυβερνώντος κόμματος το οποίο αγγίζει προσωπικά τον πρωθυπουργό Μαριάνο Ραχόι.

Διαμάχη 300 ετών

Το Γιβραλτάρ είναι πηγή έντασης για τις δύο χώρες εδώ και 300 χρόνια, καθώς αποτελεί κρίσιμο γεωπολιτικό πέρασμα προς τη Μεσόγειο. Σήμερα, αποτελεί έναν από τους τελευταίους βρετανικούς υπεράκτιους θύλακες. Τα τελευταία πενήντα χρόνια έχει βρεθεί επανειλημμένως στο επίκεντρο της διπλωματικής διαμάχης Βρετανίας και Ισπανίας. Το 1969 η Ισπανία έκλεισε τα σύνορα με το Γιβραλτάρ ζητώντας την επιστροφή του από το Ηνωμένο Βασίλειο μετά από δημοψήφισμα που ζήτησε ο ΟΗΕ για την ανεξαρτησία ή υπαγωγή του στην Ισπανία. Σε εκείνο το δημοψήφισμα η πλειοψηφία των κατοίκων τάχθηκαν υπέρ της συνέχισης της σύνδεσης με τη Βρετανία. Ωστόσο, στις 15 Δεκεμβρίου 1982 με απόφαση του Βασιλιά της Ισπανίας Χουάν Κάρλος τα σύνορα ξανάνοιξαν μετά από 13 χρόνια. Με ένα νεότερο δημοψήφισμα το 2002 επιλέχθηκε και πάλι η παραμονή του Γιβραλτάρ στο Ηνωμένο Βασίλειο. Αυτό οδήγησε σε ένα νέο Σύνταγμα το 2006 και τριμερείς συμφωνίες για την επίλυση χρόνιων προβλημάτων.