Ζητείται φίλος

του Δημήτρη Β. Τριανταφυλλίδη

Σε ένα κόσμο περίπλοκο, γεμάτο αντιθέσεις και αντικρουόμενες επιδιώξεις, όπου το συμφέρον διαδραματίζει κύριο και πρωταγωνιστικό ρόλο, η συνύπαρξη των ανθρώπων γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη.
Όταν η κοινωνία βιώνει μια μακρόχρονη οικονομική κρίση, η οποία έχει ως αποτέλεσμα να τίθενται ολοένα και μεγαλύτερα τμήματα της είτε στη μεθόριο μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας είτε στο περιθώριο της, είναι λογικό η ανάγκη για επιβίωση να δημιουργεί εντάσεις και αντιπαλότητες που δύσκολα

ξεπερνιούνται με ευχολόγια ή ανέξοδες διακηρύξεις. Την ίδια στιγμή κοινωνικά στρώματα που είχαν αποκτήσει ένα άνετο τρόπο ζωής, βλέπουν τα πράγματα να αλλάζουν δραματικά και η ίδια τους η ζωή να μετατρέπεται σε ένα διαρκή αγώνα προστασίας των ελάχιστων όσων κατάφεραν να διασώσουν.

Αυτό είναι με λίγα λόγια το κλίμα στην ελληνική κοινωνία εδώ και πολύ καιρό, καθώς αυτή οδεύει προς τις εκλογές για την ανάδειξη δημοτικών αρχών αλλά και ευρωβουλευτών. Η ατμόσφαιρα είναι καθαρά πολεμική, ενώ ανελέητη είναι η συμπεριφορά όσων καθορίζουν τις πολιτικές των περισσότερων πολιτικών σχηματισμών. Με το βλέμμα στραμμένο στη βραδιά των εκλογών, οι επιτελείς των κομμάτων έχουν εξαπολύσει μια άνευ προηγουμένου πολεμική ο ένας εναντίον του άλλου, μετερχόμενοι κάθε μέσου και όπλου που διαθέτουν στη φαρέτρα τους. Το χαρακτηριστικό όμως είναι ότι από τον πόλεμο αυτό απουσιάζει η πολιτική καθεαυτή, δηλαδή οι προτάσεις και οι πρακτικές για την επίλυση προβλημάτων. Η ανάλωση των μεν σε ιδεατές πολιτικές που ικανοποιούν το φαντασιακό των οπαδών τους, ενώ οι αντίπαλοι τους κατασκευάζουν ένα κόσμο σαν τα χωριά του Ποτέμκιν1, όπου υπάρχουν προς διανομή πλεονάσματα και στο βάθος μια καλοζωισμένη κυρία ονόματι Ανάπτυξη γνέφει με νόημα.

Είναι γνωστό ότι η πολιτική είναι μια κονίστρα, όπου η ηθική και το ευ αγωνίζεσθαι δυσκολεύονται να βρουν τη θέση τους. Ωστόσο, σε άλλες χώρες, τα πολιτικά κόμματα έχουν καθιερώσει ένα πλαίσιο όπου μπορούν όχι μόνο να συνυπάρχουν αλλά και να συνεργάζονται, όταν οι συγκυρίες το απαιτούν για το καλό της κοινωνίας. Τα παραδείγματα των μεγάλων συνασπισμών στη Γερμανία αλλά και στην Ιταλία, κατά το παρελθόν, αποδεικνύουν πως αυτή η συνύπαρξη είναι και επιθυμητή και εφικτή.

Στην Ελλάδα όμως όπου το εμφυλιοπολεμικό κλίμα συντηρείται και από τις δύο πλευρές στην προσπάθεια τους να περιχαρακώσουν τους οπαδούς τους, δε διστάζουν να χρησιμοποιήσουν τα πιο αθέμιτα προπαγανδιστικά μέσα.
Κάθε άλλη φωνή, λογικής και σύνεσης, συνεργασίας και συνύπαρξης, χάνεται μέσα σε ένα ορυμαγδό κραυγών, φωνών και συνθημάτων που δεν έχουν σκοπό την πρόοδο και την ευημερία της κοινωνίας, αλλά την κυριαρχία της μιας ή της άλλης πολιτικής άποψης.

Γέμισε ο τόπος «εχθρούς» πότε για τον ένα και πότε για τον άλλον. Μεγάλο μέρος των πολιτών, μέσα στο φανατισμό του δεν μπορεί να φανταστεί καν πως οι «εχθροί» αυτοί είναι ανύπαρκτοι και πως οι ανεμόμυλοι στους οποίους ετοιμάζονται να επιτεθούν δεν είναι οι δράκοι που φαντάζονται.

Η ατμόσφαιρα αυτή όμως, δηλητηριάζει και την καθημερινότητα των ανθρώπων, όπου φιλίες και μακροχρόνιες σχέσεις χαλάνε και διαλύονται εξαιτίας των τεχνητών, μα τόσο προσφιλών στον νεορωμιό, στρατοπέδων των «μνημονιακών» και των «αντιμνημονιακών», αυτό το τεχνητού και επικίνδυνου, όσο και βαθιά μη πολιτικού διαχωρισμού των ανθρώπων, για τις ανάγκες της κομματικής προπαγάνδας.

Μια τέτοια όμως περιρρέουσα ατμόσφαιρα κάθε άλλο παρά συμβάλει στη γόνιμη και παραγωγική αντιμετώπιση των μικρών και μεγάλων προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε ως άτομα και ως κοινωνία. Έτσι όμως εξηγείται, εν μέρει, και το γεγονός της αδυναμίας διαχείρισης του καινούριου. Αυτό όμως είναι χαρακτηριστικό κοινωνιών που δεν έχουν αφομοιώσει τις ιδέες και τους ιστορικούς μηχανισμούς της νεωτερικότητας. Η προσκόλληση στο παλαιό και φθαρμένο είναι πιο γοητευτική από την περιπέτεια ανακάλυψης και διαχείρισης του καινούριο.