Τουρκία: Αποδοχή μέτρων εκδημοκρατισμού

Ευρύτατη αποδοχή εξασφάλισε στην κοινή γνώμη η δέσμη των μέτρων εκδημοκρατισμού που ανακοίνωσε χθες ο Τούρκος πρωθυπουργός κ. Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, όπως υποστήριξε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Μπουλέντ Αρίντς, επικαλούμενος μετρήσεις που έχει κάνει το κυβερνητικό κόμμα σε όλες τις επαρχίες της Τουρκίας. Οι θετικές αντιδράσεις φθάνουν στο 75%, υποστήριξε.

Το Λαϊκό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα και το Κόμμα της Εθνικιστικής Δράσης εξέφρασαν ωστόσο την αντίθεσή τους στην κίνηση της κυβέρνησης.

Η πολιτική εκπροσώπηση των Κούρδων δέχεται ως θετική την δέσμη, αλλά δεν κρύβει την απογοήτευσή της από το γεγονός ότι η δέσμη δεν ήταν περισσότερο εκτεταμένη.

Την ανάγκη να επεκταθούν οι μεταρρυθμίσεις τόνισε άλλωστε ο ίδιος ο Τούρκος πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν, παρουσιάζοντας χθες τη δέσμη, και υποστήριξε ότι η επίμονα αρνητική στάση της αντιπολίτευσης δεν του επέτρεψε να προχωρήσει ακόμα περισσότερο στις αλλαγές που θεωρεί αναγκαίες. «Με μια αντιπολίτευση που στέκεται εμπόδιο σε όλες τις λύσεις, δεν μπορέσαμε να προχωρήσουμε σε ένα νέο Σύνταγμα, όπως θα θέλαμε» τόνισε ο κ. Ερντογάν, παρουσιάζοντας τα μέτρα.

Ο Τούρκος πρωθυπουργός υπαινίχθηκε άλλωστε ότι η στάση αυτή της αντιπολίτευσης τον καθιστά αιχμάλωτο των συντηρητικών εθνικιστικών μερίδων του κόμματος του.

Οι μειονοτικές ηγεσίες, των αλεβιτών, και των μη μουσουλμανικών κοινοτήτων όπως ελληνορθόδοξοι, Ρομά κ.ά., υπογράμμισαν επίσης την απογοήτευσή τους και τη διάψευση των προσδοκιών που είχαν δημιουργηθεί όσον αφορά τα μέτρα εκδημοκρατισμού.

Ο μητροπολίτης Προύσας κ. Ελπιδοφόρος δήλωσε απογοήτευση, γιατί δεν ανακοινώθηκε η επαναλειτουργία της θεολογικής σχολής της Χάλκης, «όπως περιμέναμε». « Δεν ήταν αυτό που περιμέναμε από την κυβέρνηση», είπε άλλωστε και ο Παντελής Βίνγκας, εκπρόσωπος των μη μουσουλμανικών μειονοτήτων στη Γενική Διεύθυνση Κοινωφελών Ιδρυμάτων.

Η δέσμη των μεταρρυθμίσεων εστιάζεται περισσότερο στην αλλαγή του εκλογικού νόμου, την μείωση του εκλογικού ορίου που εξασφαλίζει την εκπροσώπηση των πολιτικών κομμάτων στην τουρκική εθνοσυνέλευση. Η μείωση του ορίου αυτού στο 5% από το 10% που βρίσκεται σήμερα, θα ευνοήσει την εκπροσώπηση των Κούρδων και την εκπροσώπηση μικρότερων ρευμάτων, πράγμα που πιθανόν θα χαλαρώσει την πόλωση που χαρακτηρίζει σήμερα την πολιτική και θα διευκολύνει έτσι σε δεύτερο χρόνο της αλλαγές που επιδιώκει ο Τούρκος πρωθυπουργός. Στην ίδια δέσμη περιλαμβάνονται μέτρα για την οικονομική ενίσχυση κομμάτων και χαλάρωση των διοικητικών περιορισμών στη λειτουργία τους

Σημαντικές επίσης θεωρούνται οι μεταρρυθμίσεις που αφορούν την διδασκαλία της «μητρικής γλώσσας», (απελευθέρωση της διδασκαλία τη Κουρδικής) την χρήση στοιχείων της αλφαβήτου που ανήκουν στην Κουρδική γλώσσα και όχι στην Τουρκική καθώς και σειρά μικρών μεταρρυθμίσεων που αλλάζουν την καθημερινότητα της συνύπαρξης των Κούρδων στην Τουρκική Πολιτεία (κατάργηση της διοικητικής αλλαγής των τοπωνυμίων, Κουρδικών ονομάτων και ούτω καθεξής).

Από την δέσμη των μέτρων έλειπαν χαρακτηριστικά μέτρα που αφορούν την Αλεβιτική κοινότητα, που θεωρείται ότι θα ανακοινωθούν σε μια δεύτερη φάση.

Επιστρέφεται στην κοινότητα των Συροχαλδαίων το ιστορικό μοναστήρι του Αγγέλου Γαβριήλ στις νοτιοανατολικές επαρχίες (σήμερα κουρδικές) που είχε δημευθεί, αλλά δεν υπήρχε καμία αναφορά στη θεολογική Σχολή της Χάλκης, όπως άλλωστε είχε προαναγγείλει ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης κ. Αρίντς.

Τη σημασία της εισαγωγής νέων νόμων εναντίον των να εγκλημάτων μίσους επισημαίνει επίσης ο κ. Ρομπέρ Κοπτάς, αρχισυντάκτης της εβδομαδιαίας αρμενικής εφημερίδας Agos.

Στη δέσμη των μέτρων περιλαμβάνεται επίσης και η άρση των απαγορεύσεων για την χρήση των κεφαλομάντηλων στις δημόσιες υπηρεσίες.

Παρά τον σχετικά περιορισμένο χαρακτήρα, των αλλαγών ο Τούρκος πρωθυπουργός θεωρεί ότι η προώθησή τους σηματοδοτεί μια «ιστορική στιγμή» και «πολύ σημαντική φάση στην ιστορία της Τουρκικής Δημοκρατίας», κυρίως αναφερόμενος στα μέτρα τα οποία κατά τον ίδιο εξασφαλίζουν τη συνέχιση της διαδικασίας για την λύση του κουρδικού, σε μια δύσκολη συγκυρία. Πρόκειται για μέτρα «που θα διευρύνουν τις ελευθερίες», είπε ο Τούρκος πρωθυπουργός .

Την ίδια εκτίμηση φαίνεται να συμμερίζεται και Κουρδικό Κόμμα της Δημοκρατίας και της Ειρήνης (BDP) .

«Αυτή η δέσμη μέτρων εκδημοκρατισμού είναι πολύ σημαντική για μια διαρκή λύση του (κουρδικού) και την ειρήνη, Για το λαό της Τουρκίας το πιο κρίσιμο ζήτημα είναι ότι κανένας νέος άνθρωπος δεν έχει σκοτωθεί στα βουνά τους τελευταίους δέκα μήνες ", είπε ο κ. Σελαχατίν Ντεμιρτάς, ενώ παράλληλα απαριθμεί τα μεγάλο κατάλογο αιτημάτων που το κόμμα του θεωρεί ότι πρέπει να αντιμετωπισθούν επίσης επειγόντως.

Ο κ. Ερντογάν αναφέρθηκε άλλωστε εκτεταμένα στο στρατιωτικό πραξικόπημα του 1960, λέγοντας ότι η το πραξικόπημα διέσπασε την ομαλή συνέχεια της δημοκρατίας και ότι αυτή η κληρονομιά εμποδίζει, από τότε, κάθε αλλαγή. Ο πρωθυπουργός της Τουρκίας εμμέσως αναφερόταν στο κίνημα διαμαρτυρίας του Πάρκου Γκεζί, λέει ο αναλυτής Τζενκίνζ Ορχάν, επισημαίνοντας ότι το στρατιωτικό πραξικόπημα του 1960 ακολουθήθηκε από εκτεταμένες διαμαρτυρίες στα πανεπιστήμια, περίπου σαν τις διαμαρτυρίες που έγιναν στην αρχή του καλοκαιριού στο Ταξίμ.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ