Ο Τύπος στον κόσμο

Στο προσχέδιο έκθεσης του ΔΝΤ επικεντρώνεται το σύνολο του διεθνούς Τύπου καθώς υπάρχει η προειδοποίηση ότι η Ελλάδα θα χρειαστεί περαιτέρω βοήθεια ύψους 60 δισ ευρώ. Για επιλογή μεταξύ κακού και χείριστου κάνουν λόγο αρθρογράφοι ενόψει του δημοψηφίσματος όπως ο Hugo Dixon.Για Ελλάδα:

“Ελληνική κρίση: Μεγάλες συγκεντρώσεις ενόψει του δημοψηφίσματος” αναφέρει το BBC. Τα αντίπαλα στρατόπεδα στην Ελλάδα θα πραγματοποιήσουν μεγάλες συγκεντρώσεις σήμερα στην Αθήνα ενόψει του κρίσιμου δημοψηφίσματος της Κυριακής για τη νέα δανειακή σύμβαση. Ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας αναμένεται να υποστηρίξει το “Όχι” δηλαδή στα προτεινόμενα από τους πιστωτές μέτρα. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες όμως προειδοποίησαν πως ένα “Όχι” θα μπορούσε να οδηγήσει την Ελλάδα εκτός Ευρωζώνης. Αυτή ήταν μια σύντομη προεκλογική εκστρατεία. Η Ελλάδα βρέθηκε σε αδιέξοδο με τους πιστωτές της για μήνες και προχώρησε μόλις πριν από μια εβδομάδα στη προκήρυξη δημοψηφίσματος.

“Το ΔΝΤ προειδοποιεί για επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης ενόψει της ψήφου” αναφέρει η DW. Το ΔΝΤ προειδοποίησε ότι η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να συνεχίσει μόνη της. Ένα προσχέδιο έκθεσης του Ταμείου επέκρινε την κυβέρνηση συνασπισμού στην Ελλάδα ότι χειροτέρεψε τις προοπτικές της Ελλάδας”. Οι προειδοποιήσεις που εξέδωσε το ΔΝΤ την Πέμπτη δείχνουν ότι η Ελλάδα θα χρειάζεται επιπλέον 50 δισ ευρώ τα επόμενα τρία χρόνια με τα 2/3 να πρέπει να προέλθουν από την Ε.Ε. “Οι πολύ σημαντικές αλλαγές στις πολιτικές και στην προοπτική της χώρας από την αρχή του χρόνου που είχε ως αποτέλεσμα η χώρα να έχει ουσιαστικές πλέον ανάγκες οικονομικής στήριξης” αναφέρει το προσχέδιο της έκθεσης.

Για το ίδιο θέμα και οι FT αναφέρουν ότι “η Ελλάδα χρειάζεται 60 δισ ευρώ σε νέα βοήθεια σύμφωνα με το ΔΝΤ”.

Και ο Guardian στο πρωτοσέλιδο θέμα του κάνει αναφορά στην έκθεση του ΔΝΤ. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στην έκθεσή του αναφέρει πως η Ελλάδα χρειάζεται 60 δισ. ευρώ τα επόμενα τρία χρόνια και ελάφρυνση του χρέους., σε ποσοστό 30% ώστε να μπορέσει να πάρει μια «ανάσα» και να σταθεροποιήσει την οικονομία της αναφέρει ο Guardian. Λίγες ώρες πριν το δημοψήφισμα της Ελλάδας το οποίο για τους δανειστές σημαίνει διαμονή ή έξοδος της χώρας από το ευρώ το ΔΝΤ “ρίχνει το γάντι” στην Ευρώπη αναφέροντας σε έκθεσή του πως το ελληνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο. Αξιωματούχοι του Ταμείου δήλωσαν ότι δεν είναι διατεθειμένοι να συμμετέχουν σε ένα τρίτο πακέτο διάσωσης της Ελλάδας εκτός αν υπάρχουν δεσμεύσεις για οικονομικές μεταρρυθμίσεις αλλά και ελάφρυνση του χρέους. Σύμφωνα με το ΔΝΤ, η Ελλάδα θα πρέπει να έχει περίοδο χάριτος 20 ετών πριν από οποιαδήποτε αποπληρωμή του χρέους και οι τελικών πληρωμών, δεν θα πρέπει να πραγματοποιηθούν πριν το 2055. Θα χρειαστεί 10 δισ. ευρώ για να περάσει τους επόμενους μήνες και επιπλέον 50 δισ. ευρώ τα επόμενα τρία χρόνια. Ο Έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας εξέφρασε την ικανοποίησή για την παρέμβαση του ΔΝΤ λέγοντας σε μια τηλεοπτική συνέντευξη ότι αυτό που είπε το ΔΝΤ δεν τέθηκε ποτέ σε αυτόν κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων. Μάλιστα ο Αλέξης Τσίπρας προέτρεψε τους πολίτες για το επερχόμενο δημοψήφισμα αναφέροντας πως: “Η ψήφος στο "'Οχι" σε μια λύση που δεν είναι βιώσιμη, δεν σημαίνει λένε όχι στην Ευρώπη. Σημαίνει πως απαιτούμε μια λύση που να είναι ρεαλιστική. Είτε θα ενδώσετε στα τελεσίγραφα είτε θα επιλέξετε τη δημοκρατία”. Ο υπουργός Οικονομικών στην Ελλάδα, Γιάνης Βαρουφάκης, δεσμεύτηκε να παραιτηθεί, εάν η χώρα του ψηφίζει “Ναι” στο σχέδιο, που προτάθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα...

Από την πλευρά της, η Monde διαπιστώνει πως η Ελλάδα έχει μακρά ιστορία σε ολοκληρωτικές χρεοκοπίες.

Συγκλονιστικό το πρωτοσέλιδο της Handelsblatt που δείχνει τον Τσίπρα με περίστροφο στον κρόταφο. Με τίτλο “Χρήματα ή αυτοκτονώ” το άρθρο της εφημερίδας σχολιάζει τον ρόλο του πρωθυπουργού και εκείνων που τον περιστοιχίζουν. Παράλληλα, αναφέρεται στην κατάσταση που διαδραματίζεται αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα με τα capital controls, τις ουρές στα ATMs, το «πάγωμα» του ELA αλλά και την έκθεση του ΔΝΤ.

Hugo Dixon: Οι Έλληνες έχουν να επιλέξουν μεταξύ κακού και χειρίστου. Σε άρθρο του στους NYTimes ο Ντίξον επισημαίνει ότι “οι Έλληνες πρέπει να επιλέξουν μεταξύ του κακού και του πραγματικά άσχημου στο δημοψήφισμα της Κυριακής. Αν ήμουν Έλληνας –και δεν είμαι, αν και μιλάω τη γλώσσα και η προγιαγιά μου ήταν Ελληνίδα- θα πήγαινα για την κακή επιλογή, ψηφίζοντας «Ναι». Επισήμως, πρόκειται για μια ψήφο υπέρ της προσφοράς που έκανε η Ελλάδα στους πιστωτές στις 25 Ιουνίου, στο πλαίσιο της οποίας η Αθήνα θα δεσμεύονταν για περισσότερες μεταρρυθμίσεις και λιτότητα ως αντάλλαγμα για μετρητά ώστε να μην χρεοκοπήσει. Όμως αυτή η προσφορά δεν είναι πλέον στο τραπέζι. Άρα, τι μπορεί να συμβεί μετά από ένα «Ναι»; Το πιθανότερο σενάριο είναι πως ο Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος τάσσεται υπέρ του «όχι», θα παραιτούνταν. Θα διενεργούνταν νέες εκλογές. Η αντιπολίτευση πιθανότατα θα σχημάτιζε ένα ενωμένο μέτωπο, θα κέρδιζε τις εκλογές και θα έκλεινε μια νέα συμφωνία με τους πιστωτές. Από μια σημαντική άποψη, η νέα κυβέρνηση θα ήταν σε θέση να κλείσει καλύτερη συμφωνία απ' ότι ο Τσίπρας. Οι χώρες της ευρωζώνης και το ΔΝΤ θα την εμπιστεύονταν περισσότερο διότι έκανε εκστρατεία υπέρ μιας συμφωνίας και είχε διασφαλίσει μια ισχυρή εντολή τόσο από το δημοψήφισμα όσο και από τις εκλογές για να την εφαρμόσει. Η νέα κυβέρνηση ίσως μπορέσει να εξασφαλίσει μια συμφωνία που θα ρίχνει το βάρος στις μεταρρυθμίσεις για την αντιμετώπιση των βαθιών προβλημάτων της χώρας, αλλά θα είναι πιο «ελαφριά» σε επίπεδο δημοσιονομικής λιτότητας. Πιθανότατα θα εξασφάλιζε ακόμα και μια υπόσχεση για αναδιάρθρωση του τεράστιου χρέους της Αθήνας, υπό την προϋπόθεση ότι θα εφαρμόσει σωστά τη συμφωνία. Το πρόβλημα είναι πως η Ελλάδα θα ξεκινούσε από μια πολύ χειρότερη θέση απ' αυτήν που ήταν πριν εκλεγεί ο Τσίπρας. Όχι μόνο έχει καταστραφεί τους τελευταίους πέντε μήνες η εμπιστοσύνη σε μια οικονομία που είχε αρχίσει να αναπτύσσεται, αλλά το κλείσιμο των τραπεζών αυτήν την εβδομάδα έχει επιταχύνει την πτώση. Δεδομένου ότι οι έλεγχοι στην κίνηση κεφαλαίων θα αρχίσει σταδιακά να αίρεται, το καλύτερο σενάριο είναι πιθανότατα αυτό που υπέστη η Κύπρος, μετά το κλείσιμο των τραπεζών της το 2013. Η οικονομία της συρρικνώθηκε κατά 5,4% τη χρονιά εκείνη και κατά επιπλέον 2,4% το 2014, προτού αρχίσει να ανακάμπτει. Ας δούμε τώρα την πραγματική άσχημη επιλογή, το «όχι». Ο Τσίπρας λέει πως αυτό θα του δώσει την εντολή να διασφαλίσει μια καλύτερη συμφωνία από τους πιστωτές. Είναι δύσκολο όμως να δει κανείς γιατί να γίνει αυτό. Δεν έχει απομείνει καμία ρανίδα εμπιστοσύνης. Οι πιστωτές πιθανότατα θα συμπέραιναν πως το «όχι» σημαίνει «όχι» και πως ως εκ τούτου δεν υπάρχει νόημα να συζητούν για συμφωνία. Η άμεση επίπτωση είναι πως οι τράπεζες θα παρέμεναν κλειστές. Προς το παρόν, οι καταθέτες έχουν δικαίωμα ανάληψης 60 ευρώ ημερησίως. Όμως ίσως μετά από μια ακόμα εβδομάδα, θα ξεμείνουν τελείως από ρευστό. Η κυβέρνηση θα κήρυττε χρεοστάσιο έναντι της ΕΚΤ, που θα συμπέραινε πως οι τράπεζες είναι αφερέγγυες. Τότε θα υπήρχαν μόνο δυο τρόποι για να ξανα-ανοίξουν: είτε με επιστροφή της δραχμής, ή με κατάσχεση μέρος των χρημάτων των καταθετών και μετατροπής τους σε νέο τραπεζικό κεφάλαιο. Πρακτικά, η κυβέρνηση πιθανότατα θα επέλεγε την οδό της δραχμής, κάτι που θα ήταν χαοτικό και θα οδηγούσε σε χρόνια αντιδικιών. Πολλοί θα σταματούσαν να πληρώνουν τους φόρους τους. Έτσι, για να πληρωθούν οι μισθοί και οι συντάξεις, η κυβέρνηση θα κατέφευγε στο τύπωμα IOUs - που θα ήταν ο προάγγελος ενός νέου νομίσματος. Αυτό θα διαπραγματεύονταν με μεγάλο discount έναντι του ευρώ, ενδεχομένως και στο ήμισυ της αξίας του. Θα υπήρχαν ελάχιστα λεφτά για να πληρωθούν οι εισαγωγές, ακόμα και τα βασικά αγαθά όπως το πετρέλαιο και τα φάρμακα. Η Ελλάδα ουσιαστικά δεν διαθέτει αποθέματα ξένου συναλλάγματος, από τη στιγμή που χρεοκόπησε έναντι του ΔΝΤ, και η Αθήνα δεν μπορεί να ζητήσει την βοήθεια του Ταμείου. Η οικονομία θα κατέρρεε. Θα εμφανίζονταν ελλείψεις στα καταστήματα. Όλοι θα ήθελαν να πληρωθούν σε ρευστό και στη συνέχεια να το κρύψουν. Η κατανάλωση θα έκανε βουτιά. Οι επιχειρήσεις θα χρεοκοπούσαν διότι δεν θα μπορούσαν να πληρώσουν τους προμηθευτές τους. Ο τουρισμός, η σημαντικότερη βιομηχανία της χώρας, θα πλήττονταν καθώς οι ξένοι θα ακύρωναν τις διακοπές τους. Όλα αυτά ήδη συμβαίνουν σε κάποιον βαθμό. Όμως μετά από ένα «όχι» η τρέχουσα σοβαρή κατάσταση θα έμοιαζε με αλκυονίδες ημέρες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πιθανότατα θα έδινε ανθρωπιστική βοήθεια. Θεωρητικά, μετά από μια τέτοια καταστροφή, η Ελλάδα ίσως θα μπορούσε και πάλι να αναπτυχθεί από μια νέα, πολύ χαμηλότερη βάση. Άλλωστε θα είχε ανακτήσει ξαφνικά την ανταγωνιστικότητά της. οι τουρίστες θα έκαναν ουρά για φθηνές διακοπές και οι καταναλωτές θα στρέφονταν σε φθηνότερα εγχώρια προϊόντα αντί των ακριβών εισαγόμενων. Υπάρχει όμως και ένας άλλος κίνδυνος. Όταν ο Τσίπρας αρχίσει να τυπώνει δραχμές για αντισταθμίσει τους χαμηλούς φόρους, θα είναι δύσκολο να σταματήσει. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε υπερπληθωρισμό. Έτσι, ένα «ναι» στο δημοψήφισμα της Κυριακής θα σήμαινε στην καλύτερη περίπτωση δυο χρόνια ύφεσης. Εν τω μεταξύ, το «όχι» θα σήμαινε πιθανότατα οικονομική καταστροφή βραχυπρόθεσμα, την οποία πιθανότατα θα ακολουθούσε πληθωρισμός και ακόμα περισσότερο χάος. Είναι μια τρομερή επιλογή για τους Έλληνες. Όμως η σωστή απάντηση είναι η θετική.

Σε άρθρο του Der Spiegel σημειώνεται ότι “η Μέρκελ έπεσε στην παγίδα του Τσίπρα”. Σε σοβαρό πρόβλημα για την Άγκελα Μέρκελ αναδεικνύεται το ελληνικό ζήτημα. Μετά τη λήξη του 2ου προγράμματος, ένα νέο πρόγραμμα του ΕSM απαιτεί προ-έγκριση της Bundestag. Βουλευτές αντιδρούν και αμφισβητούν τη νομική βάση του αιτήματος. Η άρνηση της Α. Μέρκελ και του Β. Σόιμπλε να διαπραγματευτούν με την Ελλάδα προ δημοψηφίσματος είναι για λόγους τακτικής, γράφει το περιοδικό Der Spiegel. Αναμένουν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος για να βγουν από τη δύσκολη θέση και ίσως να διαπραγματευτούν εκ των υστέρων το 3ο Πρόγραμμα στήριξης. Πώς θα μπορούσε να υποστηριχθεί όμως ένα αίτημα για νέο πρόγραμμα από τον ESM, ο οποίος προϋποθέτει συστημικό κίνδυνο για τις αγορές, όταν η γερμανική κυβέρνηση λέει ότι ένας τέτοιος κίνδυνος δεν υπάρχει; (...) οι αγορές παρουσιάζουν μια μάλλον μέτρια αντίδραση στη λήξη του δεύτερου πακέτου και στην στάση πληρωμών της Ελλάδας έναντι του ΔΝΤ. Το ίδιο τονίζει και η γερμανική κυβέρνηση, καθώς λέει ότι και στη χειρότερη περίπτωση δεν περιμένει μεγαλύτερες απώλειες. Έτσι, για την ώρα ακόμα περιμένουμε. Ως την Κυριακή. Αν οι Έλληνες πουν όχι, όπως τους συμβουλεύει ο Τσίπρας, η Μέρκελ δε χρειάζεται να φοβάται την οργή από τις δικές της γραμμές. Τότε δε θα υπάρξει τρίτο πακέτο. Αν οι Έλληνες πουν ναι, τότε θα προκηρύσσονταν μάλλον νέες εκλογές, μετά από τις οποίες θα προκύψει μια πιο πρόθυμη να διαπραγματευτεί κυβέρνηση. Τότε ίσως η καγκελάριος θα μπορούσε να υποστηρίξει μια νέα αρχή και να βρει μεγαλύτερη κατανόηση...

Σε άρθρο της Natalie Nougayrede στον Guardian με τίτλο “Τα μαθήματα, που πρέπει να πάρει ο Τσίπρας από τον Α. Παπανδρέου” αναφέρει πως οι όποιοι παραλληλισμοί είναι ατελείς, καθώς η χρονική απόσταση και η διαφορετικότητα των προβλημάτων, ανά εποχή, είναι μεγάλη. (...) Οι διαφορές ανάμεσα στον Ανδρέα Παπανδρέου και τον Αλέξη Τσίπρα, αναφέρει το άρθρο, έχουν να κάνουν με την αντιμετώπιση κρίσεων. “Ο Παπανδρέου, ένας χαρισματικός ρήτορας, έβαλε στην άκρη τη ριζοσπαστική ιδεολογία και τη συγκρουσιακή τακτική. Μέτρησε τα εθνικά ανακλαστικά που κατευθύνονταν προς τη θυματοποίηση, με εποικοδομητικές πολιτικές. Με αυτό τον τρόπο βοήθησε να μικρύνει το τραύμα του Εμφύλιου Πολέμου στην Ελλάδα – ένα τραύμα που ο Τσίπρας έχει χρησιμοποιήσει με τις αναφορές του στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Αντί να γίνει ο εκδικητής της ελληνικής Αριστεράς, ο Παπανδρέου επέλεξε τον πραγματισμό. Αντί για ριζοσπαστική ρητορική, πάντρεψε τη σύνεση και βοήθησε τη χώρα να βγει από το ταραγμένο παρελθόν της”, καταλήγει.

“Ο Τσίπρας δεν δεσμεύεται ότι θα παραιτηθεί σε τυχόν επικράτηση του ΝΑΙ” αναφέρει η Die Zeit.

Το σχέδιο που προτείνουν οι δανειστές στην Ελλάδα, είναι κακό και υφεσιακό και η απάντηση σε αυτό ειναι “όχι” επισημαίνει σε συνέντευξή του στη βελγική εφημερίδα Le Soir o διάσημος Γάλλος οικονομολόγος Τομά Πικετί, σημειώνοντας ωστόσο πως δεδομένης της βιαιότητας της απειλής έξωσης της Ελλάδας από την Ευρωζώνη και της πολιτική ασφυξίας από την ΕΚΤ, κατανοεί ότι πολλοί Έλληνες προσελκύονται από το «Ναι».

Υπενθυμίζει επίσης ότι οι Ευρωπαίοι αθέτησαν την υπόσχεσή τους του 2012, για αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, από τη στιγμή που η χώρα θα βρισκόταν σε πρωτογενές πλεόνασμα.

“Χωρίς καμία ευελιξία, οι Βρυξέλλες απλά περιμένουν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος” αναφέρει η Liberation. Σε άλλο δημοσίευμα της κάνει αναφορά σε μεγάλη συγκέντρωση, που έγινε στο Παρίσι για τη στήριξη του ελληνικού λαού.

“Το δημοψήφισμα έσπρωξε την Ελλάδα σε ασφυξία πολιτική και οικονομική” αναφέρει η El Pais. Οι Έλληνες βρίσκονται σε αβεβαιότητα και ανησυχούν ακόμα πιο πολύ. Σε άλλο δημοσίευμα επικεντρώνεται στην παρέμβαση των ΗΠΑ που παρότρυνε για μια συμφωνία.

“Κρίση στην Ελλάδα: Ο Αλέξης Τσίπρας δεσμεύθηκε για συμφωνία εντός 48ωρών μετά το δημοψήφισμα” αναφέρει η Corriere de la Sera. Παράλληλα, κάνει λόγο για κρυφό σχέδιο. Ευρώ ή δραχμή;

Eπιμέλεια: Αλεξάνδρα Βουδούρη