Ο δρ. Γκάρεθ Όουενς μιλά για την αποκρυπτογράφηση του Δίσκου της Φαιστού

Ενα βήμα πιοκοντά στην αποκρυπτογράφησητου Δίσκου της Φαιστού φαίνεται ναβρίσκονται οι επιστήμονες. Όπως έγινεγνωστό από τον δρ. Γκάρεθ Όουενς,Συντονιστή Erasmus στο ΤΕΙ Κρήτης και πρώηνυπότροφο του ΙΚΥ, σε συνεργασία με τονκαθηγητή της Οξφόρδης, John

Coleman, έχειολοκληρωθεί κατά 90% η επιγραφική μελέτητου δίσκου που θα οδηγήσει στη γλωσσολογικήανάλυσή του. Σύμφωνα με τα αποτελέσματατης έρευνας, υπάρχουν αποδείξεις ότιπρόκειται για Μινωική θρησκευτικήεπιγραφή που, σύμφωνα με τις εκτιμήσειςτου κ. Όουενς, αναφέρεται σε μία θεότηταή μητέρα.

Για τα αποτελέσματατης μελέτης του, ο δρ. Γκάρεθ Όουενςμίλησε στον Αθήνα 9.84 και τη ΝάνσυΑγγελοπούλου.

Ερώτηση:Μετά από εξαετή έρευνα, σε συνεργασίαμε τον καθηγητή της Οξφόρδης, John Coleman,φτάσατε στην ανάγνωση του Δίσκου τηςΦαιστού κατά 90%. Τι εννοούμε λέγονταςφωνητική ανάγνωση;

Απάντηση: Ηανάγνωση σημαίνει ότι διαβάζουμε στηνκυριολεξία αλλά δεν είναι αυτονόητοότι καταλαβαίνουμε αυτό που διαβάζουμε.Για παράδειγμα, μια εφημερίδα σταΤουρκικά μπορούμε να τη διαβάσουμεγιατί χρησιμοποιεί λατινικούς χαρακτήρες,αλλά αφού δε ξέρουμε τη γλώσσα δε θακαταλαβαίνουμε αυτά που διαβάζουμε.Είναι ένα πολύ σημαντικό βήμα που πρέπεινα γίνει, πριν την προσπάθεια κατανόησηςτου κειμένου.

Ερώτηση:Σύμφωνα πάντα με τα ευρήματα της έρευνας,αναφέρεται σε γυναικεία θεότητα;

Απάντηση:Αυτή είναι η θεωρία του ΆρθουρΈβανς (Arthur Evans) εδώκαι έναν αιώνα. Το πιο πιθανό είναι μίαεπιγραφή που δεν έχει αριθμούς επάνωνα είναι θρησκευτική. Αν όμως μιλάμεγια θρησκεία, αυτό είναι κάτι που έχεισχέση με το περιεχόμενο του Μινωικούπολιτισμού, που ξέρουμε ότι οι θεότητεςείχαν μεγάλη σημασία. Αυτό που προσπαθούμε,είναι να έχουμε απόδειξη. Ότι είναιθρησκευτικό κείμενο είμαστε σίγουροι.Έχουμε στη β' πλευρά του Δίσκου τηςΦαιστού πέντε λέξεις που βρίσκουμεσχεδόν τις ίδιες και στις Μινωικέςεπιγραφές, από το ιερό κορυφής στο βουνόΓιούχτα κοντά στην Κνωσσό όπου βρέθηκαντάματα-αφιερώματα.

Ερώτηση:Έχουν γίνει πολλές μελέτες και απόπειρεςαποκρυπτογράφησης και δεν υπάρχουναντίστοιχα παραδείγματα γραφής για ναγίνει σύγκριση. Πως επιβεβαιώνονται τααποτελέσματα της μελέτης σας;

Απάντηση:Βεβαίως έχουν γίνει πολλές μελέτες καικάθε μελέτη έχει κάτι να πει, ακόμα κιαν διαφωνούμε με το συμπέρασμα. Μουαρέσει προσωπικά που ο κόσμος ενδιαφέρεταιτόσο πολύ και που υπάρχουν τόσες πολλέςερωτήσεις. Σημαίνει ότι μας δίνεταιτροφή για σκέψη. Η δική μας δουλειάβασίζεται στην αποκρυπτογράφηση τουΜάικλ Βέντρις (Michael Ventris)για τη Γραμμική β' και μεσυστηματική μελέτη έχουμε πάει από τηΓραμμική β', με επιγραφική μελέτη. Δηλαδή,τα ίδια σημεία τα βρίσκουμε στη Γραμμικήβ', στη Γραμμική α', στα Κρητικά και οΔίσκος της Φαιστού είναι το καλύτεροπαράδειγμα των Κρητικών ιερογλυφικών.Και τα λεγόμενα Κρητικά ιερογλυφικάδεν έχουν καμία σχέση με την Αίγυπτοείναι ένα λάθος ορολογίας που έχει πειο Έβανς. ΤαΚρητικά ιερογλυφικά είναι και αυτάσυλλαβική Μινωική γραφή. Δουλεύονταςλοιπόν με βάση τη Γραμμική β' μπορούμενα διαβάσουμε τα Μινωικά και το Δίσκοτης Φαιστού.

Τοθέμα ειναι τι σημαίνει. Πολλοί άνθρωποιέχουν κάνει μελέτες και όλοι μπορούννα διαβάσουν το Δίσκο της Φαιστού 50%χρησιμοποιώντας τη Γραμμική β', τα σημεία(τα σύμβολα σε μία συλλαβική γραφή) είναιτα ίδια. Το θέμα είναι να προχωρήσουμεαπό το 50% και να κάνουμε την καλύτερηανάγνωση που έχει γίνει. Κατά την ταπεινήμας άποψη αυτό έχουμε καταφέρει, μεσυστηματική μελέτη, επιγραφική στησυνέχεια και με παράλληλα κείμενα, ενμέρει τουλάχιστον. Πάντα προσπαθούμενα συνδυάσουμε το γνωστό με το άγνωστο.Αν δεν είχαμε την αποκρυπτογράφηση τηςΓραμμικής β' από τον Μάικλ Βέντρις, δεθα μπορούσαμε τώρα να χρησιμοποιούμεαυτές τις φωνητικές αξίες για ναδιαβάζουμε τις Μινωικές επιγραφές. Εγώθέλω ο κόσμος να διαβάζει τις Μινωικέςεπιγραφές, να "ακούει" τις Μινωικέςεπιγραφές - αυτό που προσπαθούμε νακάνουμε στις ομιλίες μας - και νακαταλαβαίνει ότι η Μινωική γλώσσα δενείναι νεκρή πια.

Ερώτηση:Μετά την ολοκλήρωση της ανάγνωσης τουΔίσκου, ποιο είναι το επόμενο βήμα;

Απάντηση:Δε θα φτάσουμε στο 100%,έχουμε μερικά άγνωστα που θα παραμείνουνάγνωστα. Έχουμε "παίξει" το Δίσκο τηςΦαιστού να "μιλάει" 90%, στο συνέδριοTed X στηνΚρήτη, μετά στην Οξφόρδη και πρόσφαταστα Χανιά με το ΤΕΙ Κρήτης που υποστηρίζειτη δουλειά που κάνουμε. Ελπίζουμε μετάτο Πάσχα ότι θα το παρουσιάσουμε καιστην Αθήνα. Τώρα δουλέυουμε ώστε ηανάγνωση να είναι σε ποσοστό μεγαλύτεροτου 90% αλλά δε θα φτάσουμε στο 100%. Καιμήπως δε πρέπει να φτάσουμε; Είναι μερικάπράγματα που δε πρέπει να τα ξέρουμε(γέλια), μόνο να τα αισθανόμαστε. Ότανθα έχουμε κάνει λοιπόν, την καλύτερηανάγνωση που μπορούμε -μέχρι το καλοκαίριθα δουλεύουμε σε αυτή την κατεύθυνση-με συστημαιτκή επιγραφική μελέτη, μεσεβασμό στη δουλειά των άλλων, θαανακοινώσουμε τα αποτελέσματα στηνιστοσελίδα του ΤΕΙ και όποιος θέλει θαμπορεί να μας γράψει τα σχόλιά του, ναμας κάνει κριτική για να βελτιώσουμετην ποιότητα της ανάγνωσης. Ότανπιστέψουμε ότι θα έχουμε κάνει τηνκαλύτερη δουλειά που εμείς μπορούμε,τότε θα "παίξουμε" το Δίσκο "να μιλάει"πιο πολύ από το 90% και μετά πρέπει ναδουλέψουμε για την ερμηνεία του. Όπωςσας είπα, η β' πλευρά έχει πέντε λέξειςπου είναι ίδιες με λέξεις Μινωικές,θρησκευτικές από το όρος Γιούχτα. Ηστατιστική πιθανότητα αυτό να είναιτυχαίο, για τη σειρά των λέξεων, είναι1/14εκ.. Θέλουμε να προχωρήσουμε μετά στοεπόμενο στάδιο που είναι γλωσσολογικόκαι έχει σημασία να δουλεύουμε στο σωστόπλαίσιο. Αν δηλαδή, αποκλείσουμε τοενδεχόμενο να είναι λογιστικές, πουείναι οι περισσότερες Κρητικές επιγραφές,και επικεντρώσουμε την προσοχή μας σεθρησκευτικές λέξεις ως προς το περιεχόμενο.Τι ξέρουμε για τους Μινωίτες; Μπορούμενα εξηγήσουμε το κείμενο στο πλαίσιοτης Μινωικής Κρήτης; Αυτό θα προσπαθήσουμενα κάνουμε. Με το συνάδελφο, John Coleman,δουλεύαμε τα τελευταία 6 χρόνια, στονελεύθερο χρόνο μας.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ2

ΤΙΤΛΟΣ:"Είμαι βέβαιοςότι ο Γκάρεθ Όουενς έχει κάνει έναγενναίο βήμα αποκωδικοποίησης κάποιωνμυστικών αλλά δεν θα μπορούσα να πω ότιβρέθηκε η οριστική λύση." ΧριστόφοροςΧαραλαμπάκης

Σχετικάμε τα αποτελέσματα της μελέτης τουερευνητή δρ. Γκάρεθ Όουενς, ο καθηγητήςγλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών,Χριστόφορος Χαραλαμπάκης μίλησε στονΑθήνα 9.84 και τη Νάνσυ Αγγελοπούλου.

Ερώτηση:Θα θέλαμε τη γνώμη σας σχετικά με τηνγνωστοποίηση του κ. Όουενς ότιαποκρυπογράφησε το 90% του Δίσκου τηςΦαιστού.

Απάντηση:Το πρώτο πράγμα που θα σας έλεγα είναιότι αυτή τη στιγμή και με τα δεδομέναπου έχουμε στην έρευνα γύρω από το Δίσκοτης Φαιστού, είναι πάρα πολύ δύσκολο ναπούμε με βεβαιότητα τι ακριβώς συμβαίνει.Το μεγαλείο και το μυστήριο αυτού τουΔίσκου συνίσταται στο ότι είναι μοναδικόκαι ανεπανάληπτο εύρημα. Έχω πει και σεπροηγούμενη ευκαιρία που μου δόθηκεαλλά και στον ίδιο τον Γκάρεθ Όουενς, οοποίος είναι εκλεκτός και αγαπητόςσυνάδελφος, ότι αν δε βρεθεί ένα ανάλογοκείμενο για να έχουμε μέτρο σύγκρισης,ό,τι κι αν θα πούμε, είναι απλή υπόθεση.Ξέρετε η αποκρυπτογράφηση της Γραμμικήςγραφής β', από τον Βέντρις (MichaelVentris) στην ουσία, επιβεβαιώθηκεμε μεγαλοπρεπή τρόπο διότι λίγο αργότεραήρθε στην επιφάνεια πινακίδα τηςΓραμμικής β', η περίφημη πινακίδα τωνΤριπόδων και μπορούσε να γίνει πλήρηςεφαρμογή της θεωρίας του. Σε όλη τηνιστορία της αποκρυπτογράφησης διαφόρωνγραφών, έχουμε το μέτρο σύγκρισης κιεδώ δεν υπάρχει. Αυτό είναι το λεπτόσημείο που με κάνει να είμαι επιφυλακτικός.Στη διδακτορική του διατριβή, έκανευπαινικτικές αναφορές. Αν θα "μπείτε"στην ιστοσελίδα wikipedia,έχει ολόκληρη αναφοράπως εξελίχθηκε η ιστορία αυτή και μάλισταυπάρχει σχετική ιστοσελίδα που δίνειπληροφορίες γύρω από τις προσπάθειεςαποκρυπτογράφησης του Δίσκου τηςΦαιστού. Έχει μια σειρά κορυφαίωνερευνητών οι οποίοι με τον έναν ή με τονάλλο τρόπο προσπαθούν να δείξουν τιγίνεται.

Ερώτηση:Είναι πολύ μεγάλος ο αριθμός των μελετώνπου έχουν γίνει. Συγκριτικά, θα μπορούσαμενα πούμε ότι ο Όουενς πλησιάζει στηνεπίλυση;

Απάντηση:Πρόκειται για έναν πολύ σοβαρό ερευνητήο οποίος βρίσκεται προς τη σωστήκατεύθυνση αλλά δε θα επιβεβαιωθεί αντα πράγματα μείνουν ως έχουν. Επειδήμελέτησε τη Γραμμική γραφή β' και όλατα συστήματα γραφής και είναι καικορυφαίος αρχαιολόγος, μακάρι να μαςπείσει ότι βρίσκεται στη σωστή πορεία.Για μερικά σύμβολα μπορεί ήδη να τοκάνει με βεβαιότητα. Εξάλλου, υπάρχουνκαι άλλοι ερευνητές οι οποίοι με τονέναν ή με τον άλλο τρόπο καταλήγουν σταεπιμέρους σύμβολα, ότι δηλαδή μπορείνα είναι έτσι. Ο περίφημος Γάλλοςερευνητής Λουί Γκοντάρ (Louis Godart), πουέχει γράψει πολύ σοβαρά πράγματα γιατο Δίσκο της Φαιστού αλλά και άλλοιερευνητές, κάνουν απλώς υποθέσεις. Πολύφοβάμαι -και λυπάμαι που στεναχωρώ καιτους συναδέλφους Όουενς και Κόλεμαν-ότι δε μπορούμε με βεβαιότητα να πούμεότι αυτό που βρίσκεται εν εξελίξει θαείναι η οριστική λύση. Ξέρετε, στηνιστορία των επιστημών, ο ενθουσιασμόςδεν είναι ο καλύτερος σύμβουλος.Χρειάζεται προσοχή και ένας επιστήμωνπου σέβεται τον εαυτό του θα πει "αυτήείναι η πρότασή μου αλλά δεν είμαιβέβαιος".

Ερώτηση:Τι εννοούμε όταν λέμε φωνητικήανάγνωση;

Απάντηση:Αυτός ο δίσκος είναι ένας συνδυασμόςδιαφόρων συμβόλων, τα οποία πρέπει ναπάρουν φωνητική υπόσταση κι αυτό δενείναι πάντα εύκολο. Αυτό που έχειεπιχειρήσει η έρευνα και το πέτυχε,είναι να ταυτίσει ορισμένα σύμβολα μεορισμένα γραφήματα τα οποία αποδίδουνφθόγγους. Βέβαιο έιναι ότι ταεπανεμφανιζόμενα στοιχεία έχουν μιαλογική. Είναι τόσο αντιφατικά ταυποστηριζόμενα από διάφορους ερευνητές,πάρα πολύ σοβαρούς ή και ερασιτέχνες.Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί και τολέω εμφατικά. Είμαι βέβαιος ότι ο ΓκάρεθΌουενς έχει κάνει ένα γενναίο βήμααποκωδικοποίησης κάποιων μυστικών αλλάδεν θα μπορούσα να πω ότι βρέθηκε ηοριστική λύση.