«Δεν υπάρχει δικαιολογία»

«Με μολύβι φάμπερ νούμερο 2» είναι ο τίτλος του νέου βιβλίου της Άλκης Ζέη, ενός βιβλιου ενηλίκων, το πρώτο μετά την «Αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα» (1987) που γράφει η συγγραφέας η οποία μεγάλωσε γενιές ολόκληρες με το περίφημο Καπλάνι της βιτρίνας.

Το βιβλίο, που κυκλοφορεί σήμερα από τις εκδόσεις Μεταίχμιο και παρουσιάστηκε νωρίτερα στον Πολυχώρο των εκδόσεων στην οδό Ιπποκράτους, περιέχει πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία, παραμένοντας ωστόσο στον χώρο της

Μέσα από το βιβλίο της αυτό, η Άλκη Ζέη αφηγείται την ιστορία των νεανικών της χρόνων, που ξεδιπλώνεται από τη Σάμο ως την Αθήνα, περνώντας από τη δικτατορία του Μεταξά και τα Δεκεμβριανά και φτάνοντας μέχρι το 1945 και την ημέρα του γάμου της με τον Γιώργο Σεβαστίκογλου.

Είναι το πρώτο από τα βιβλία για μεγάλους που σχεδιάζει να γράψει χωρίς ωστόσο να απαρνηθεί το χώρο των παιδικών και νεανικών βιβλίων.

Η πολυβραβευμένη συγγραφέας Άλκη Ζέη μίλησε στον Αθήνα 9.84 και τη Βάνα Λυκομήτρου, σε μια συνέντευξη εφ΄όλης της ύλης.

Άλκη Ζέη: «Το βιβλίο αυτό διηγείται μια ιστορία από το 1925 έως το 1945, τα πρώτα 20 χρόνια της ζωής μου δηλαδή. Τώρα γιατί όχι τα υπόλοιπα; Γιατί τα υπόλοιπα τα έχω διηγηθεί ως γεγονότα στο βιβλίο μου «Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα». Εξάλλου μου ήταν πιο εύκολο να τα διηγηθώ σε μυθιστόρημα, καθώς στο μυθιστόρημα μπορείς μεν να γράφεις τα γεγονότα ως είχαν, αλλά τα πρόσωπα και τις ιστορίες μπορείς να τα διαμορφώνεις.. Ενώ αν γράφεις με τα πραγματικά ονόματα, δεν πρέπει να ξεφεύγεις ούτε στο ελάχιστο κι έχεις και όλη την ευθύνη εσύ, εφόσον μιλάς για ανθρώπους που δεν ζουν πια και λες πράγματα που έλεγαν εκείνοι. Έπειτα πέρασαν πάρα πολλά χρόνια. Και δεν θα ήθελα αργότερα, όταν εγώ φύγω, να γράψει κάποιος άλλος τη βιογραφία μου. Οι ήρωες του βιβλίου αυτού, είναι απολύτως πραγματικοί και όσα λένε είναι πραγματικά. Δεν έχει τίποτα το μυθιστορηματικό το βιβλίο μου, ούτε μια φράση, που να μην έχει ειπωθεί».

Ερώτηση: Μέσα από το βιβλίο σας ξεδιπλώνεται η σύγχρονη ιστορία μας, η περίοδος της δικτατορίας του Μεταξά, τα Δεκεμβριανά κλπ..
Άλκη Ζέη: «...πόλεμος κατοχή κι αντίσταση, φτάνοντας μέχρι τον εμφύλιο, τα Δεκεμβριανά! Και να σας πω ότι όλα τα έγραψα από μνήμης, χωρίς καμία σημείωση. Γιατί με όλες τις περιοδείες, τα ταξίδια που κάναμε κλπ, όλα τα χαρτιά μας σκόρπισαν εδώ κι εκεί».

Ερώτηση: Δύσκολες εποχές τότε.. Σε άλλη κλίμακα βέβαια, αλλά δύσκολες εποχές και σήμερα..
Άλκη Ζέη: «Ψυχικά τότε! Εμείς ήμασταν ευτυχισμένοι, ενώ σήμερα ο κόσμος δεν είναι ευτυχισμένος. Ήμασταν ευτυχισμένοι γιατί πιστεύαμε ότι συμβάλλουμε ουσιαστικά σε κάτι και ότι το όραμά μας θα γινόταν πραγματικότητα».

Ερώτηση: Πως βλέπετε τα γεγονότα που εξελίσσονται στη χώρα μας;
Άλκη Ζέη: «Μπορώ να σας πω, ότι με έχουν στεναχωρήσει πάρα πολύ, δηλαδή φτάνω μέχρι τους εφιάλτες.. Δεν πίστευα ποτέ, ότι ύστερα από τόσα χρόνια δημοκρατίας στην Ελλάδα, θα βγει αυτό το μόρφωμα η Χρυσή Αυγή και ομολογώ ότι ανατριχιάζω! Δηλαδή, τα βλέπω και λέω μήπως είναι ταινία και δεν είναι αληθινά όλα αυτά».

Ερώτηση: Υπάρχει ελπίδα σήμερα;
Άλκη Ζέη: «Ναι! Τώρα, πιστεύω ότι υπάρχει! Και υπάρχει και σοβαρή θέληση πλέον από όλους νομίζω. Εκείνο που πιστεύω ακράδαντα αυτή τη στιγμή, είναι ότι θα έπρεπε έστω για δέκα ημέρες, να ξεκουνούσαμε οτιδήποτε άλλο και να εκφραζόμασταν μόνο για τη Χρυσή Αυγή».

Ερώτηση: Γενικότερη ελπίδα υπάρχει; Γιατί συν το φαινόμενο του φασισμού, η χώρα έχει να αντιμετωπίσει κι άλλες δύσκολες καταστάσεις..
Άλκη Ζέη: «Το ξέρω, ωστόσο έχει έρθει αυτό το πρόβλημα από πάνω και τις έχει καπελώσει και σε κάνει να λες, «ας φύγει αυτό και μετά όλα τα άλλα, είναι πράγματα που διορθώνονται».

Ερώτηση: Ελλιπής παιδεία και φασισμός. Συνδυάζονται;
Άλκη Ζέη: «Κατά έναν τρόπο ναι, αλλά όχι ότι είναι και ο κυριότερος λόγος. Εδώ θα ήθελα να πω πως δεν πιστεύω ότι όλοι αυτοί που ψήφισαν Χρυσή Αυγή είναι φασίστες και Χιτλερικοί. Όμως τώρα δεν έχουν πια δικαιολογία. Είδαν τι είναι. Αν δεν ήξεραν πριν, τώρα πρέπει να το έμαθαν για τα καλά».

Ερώτηση:Στην παιδεία γενικότερα πως τα βλέπετε τα πράγματα;
Άλκη Ζέη: «Για την παιδεία. Εγώ έχω μεγάλη εμπιστοσύνη στους δασκάλους και πιστεύω ότι γρήγορα θα πάρει τα επάνω της. Γιατί πάω στα σχολεία και βλέπω τι κάνουν οι δάσκαλοι και με πολλές θυσίες. Όσοι θέλουν δηλαδή και όσοι είναι εμπνευσμένοι. Γι αυτό βλέπω ότι θα βγουν επάνω στον αφρό».

Ερώτηση: Τα έργα σας έχουν κυρίως ιστορικό υπόβαθρο. Τι πιστεύετε ότι είναι αυτό που δεν έχουν μάθει οι νέοι από την ιστορία μας;
Άλκη Ζέη: «Οι νέοι δεν ξέρουν για την ιστορία μας! Δεν ξέρουν για τον φασισμό, δεν ξέρουν για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Αυτά θα έπρεπε να τα μαθαίνουν από την πρώτη δημοτικού! Υπάρχουν παιδιά που τα ρωτάς και δεν γνωρίζουν τι έχει συμβεί. Δεν είναι μέσα στο πρόγραμμα δηλαδή, να τους μάθουν τη νεότερη ιστορία! Τώρα νομίζω ότι το να μάθουν την ιστορία του φασισμού είναι το πρώτιστο που θα πρέπει να κάνουν και οι δάσκαλοι να το κάνουν κι από μόνοι τους δηλαδή, χωρίς να υπάρχει μέσα στα βιβλία».

Το Μεταίχμιο, γιορτάζοντας τα 20χρονα του σκιαγράφησε σήμερα δια του εκδότη του Νώντα Παπαγεωργίου ως κυρίαρχο στόχο, την εξωστρέφεια του οίκου. Ο κ. Παπαγεωργίου προανήγγειλε την έκδοση το Νοέμβριο σε τόμο όλων των τραγουδιών του Μάνου Ελευθερίου. Επισήμανε επίσης ότι αγόρασε τα δικαιώματα του Πολ Όστερ και θα κυκλοφορήσει τον «Αόρατο», ενώ το Νοέμβριο θα εκδοθούν το νέο βιβλίο του Νοτιοαφρικανού νομπελίστα Κουτσί (Η παιδική ηλικία του Ιησού) καθώς και νέος Νέσμπο (Φαντομάς).

Μεταξύ των ελληνικών βιβλίων που αναμένονται με ενδιαφέρον είναι η «Γαλάζια αγελάδα» του Δραμινού συγγραφέα Βασίλη Τσιαμπούση (που στηρίζεται στις αυτοβιογραφικές αφηγήσεις ενός βουλευτή της ΕΡΕ και αργότερα της ΝΔ, από την Πρώτη Σερρών) και του Κώστα Ακρίβου το «Αλλάζει πουκάμισο το φίδι», στο οποίο ο συγγραφέας αναρωτιέται ουσιαστικά αν μπορεί η Ελλάδα ν' αλλάξει πουκάμισο.

Ρεπορτάζ: Ελεωνόρα Ορφανίδου - Βάνα Λυκομήτρου