«Λόγιοι και λογιοσύνη στον Αγιον Ορος»

«Λόγιοι και λογιοσύνη στον Αγιον Ορος» είναι ο τίτλος πολύπτυχης έκθεσης αλλα κι αυτός του Η΄Διεθνούς Επιστημονικού Συμποσίου που διοργανώνει απο σήμερα ως και την ερχόμενη Κυριακή η Αγιορετική Εστία Θεσσαλονίκης στην αίθουσα της Κεντρικής Δημοτικής βιβλιοθήκης της πόλης με τη συμμετοχή μεγάλου αριθμού μελετητών μοναχών, επιστημόνων, θεολόγων και ιστορικών και στόχο την ανάδειξη μιας απο τις -αν και γνώστή γενικώς- λιγότερο μελετήμένης πτυχής -και των παραμέτρων της - της μακραίωνης ιστορίας του Αγίου Όρους.

Λόγιος: Ο πνευματικά καλλιτεργημένος , ο διαθέτων μόφωση , παίδευση και ευρυμάθεια , ο ανήκων εις τους λόγους . Κατά την τουρκοκρατία μάλιστα ο όρος σε υπερθετικό βαθμό ("λογιώτατος") αποδιδόταν στους δασκάλους και γενικά τους μορφωμένους.

Λογιοσύνη: Η ιδιότητα (για εναν άνθρωπο ) του λογίου, η μόρφωση και η πνευματική του καλλιέργεια.

"Hδη απο τις απαρχές της κοινοβιακής ιστορίας του Αγίου Ορους καταγράφεται στις πηγές μια ιδιαίτερη όψη του ενταγμένη στην ευρύτερη πνευματική υπόσταση του Αγιορετικού μοναχισμού με την εμφάνιση λογίων μοναχών που συχνά προέρχονταν απο αριστοκρατικά περιβάλλοντα και ειχαν λάβει κατα τον πρότερο βίο τους υψηλή παιδεία στα μεγάλα κέντρα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας ...Αμεσος μάρτυρας αυτής της τάσεως καθίστανται και οι Αγιορετικές βιβλιοθήκες , ταμεία οχι μόνο πνευματικής παιδείας και θεολογικής σοφίας αλλά και θύραθεν αφού αρκετά χειρόγραφα εχουν αποκλειστικκα "κοσμικό" περιοεχόμενο (λογοτεχνικό, ιατρικό, γεωγραφικό, μαθηματικό, νομικό)..." σημειώνει η επιστημονική επιτροπή του Συνεδρίου.

Αγιοι, κτίτορες μονών, ιδρυτές βιβλιοθηκών , σχολείων και ακαδημιών (η Αθωνιάδα ακαδημία λειτουργεί απο το 1749! με διευθυντή - απο τους πρώτους- τον διαφωτιστή κληρικό Ευγένιο Βούλγαρη και κατα καιρούς καθηγητές λαμπρά ονόματα μελετητών, έχει "βγάλει" μέχρι σήμερα περισσότερους απο 10.000 θεολόγους, νομικούς αλλα και επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων όπως και λογίους με δφιεθνή ακτινοβολία και έργο) μεγάλοι δάσκαλοι , νομικοί κορυφαίοι αγιογράφοι , αναμορφωτές εκκλησιαστικών βιβλίων συνιστούν το υψηλότατο πνευματικό παλίμψηστο της λογιοσύνης στο Αγιον Ορος.

Τεράστιες και συνολικά αμελέτητες βιβλιοθήκες των μοναστηριών του Αγίου Ορους, που αποτελούν τη μεγαλύτερη "δεξαμενη" χειρογράφων στον κόσμο, τα αγιορετικά τυπογραφεία και βιβλιοδετεία , μοναδικά παλαίτυπα -πνευματικά έργα λογίων του Αγίυ Ορους παρουσιάζονται για πρώτη φορά συνολικά σε επιστημονικό συνέδριο .

Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα -σύμφωνα με εισήγηση στο συνέδριο οτι το σύνολο των χειρογράφων που φυλάσσονται στο Αγιον Ορος (πρωτότυπα κείμενα, κώδικες , αντιγραφές, μεταφράσεις κ.α) είναι "προιόντα" (είτε μεταφερμένα απο την "εξω" ζωή τους είτε γραμμένα και φιλοτεχνημένα εντός του Αγίου Ορους) των λόγιων μοναχών . Σε αριθμό μάλιστα χειρογράφων στις Βιβλιοθήκες των μοναχών του αγίου Ορους φυλάσσεται αριθμός χειρογράφων, λατινικών βιβλίων , αντιγράφων κ.α , μεγαλύτερος απ αυτόν που βρίσκεται στις βιβλιοθήκες του Βατικανού και του Παρισιού. Το φαινόμενο προκύπτει απο την "εμμονή" των μοναχάων - ακόμα και μετα την εμφάνιση της τυπογραφίας στη Δύση (και τη στροδή της βιβλιοπαραγωγής στην τυπογραφία) , στο Αγιον Ορος συνεχίζεται "εμμονικά"¨σχεδόν η χειρόγραφη παράδοση μέχρι και τα μέσα του προηγούμενου αιώνα.

Οι εργασίες του συνεδρίου ξεκινούν σήμερα το απόγευμα και θα ολοκληρωθεί το βράδυ της ερχόμενης Κυριακής.

Πηγή: ΑΜΠΕ