Κλιμακώνεται ο «πόλεμος» των Αγωγών μεταφοράς φυσικού αερίου

του Χρήστου Καπούτση

Κλιμακώνει τον πολιτικό-διπλωματικό αγώνα η Κυβέρνηση προκειμένου να έχει αίσια έκβαση η υπόθεση του Διαδρατικού Αγωγού (Transadriatic Pipeline - TAP) ελληνικών συμφερόντων και να επιλεγεί έναντι του ανταγωνιστικού Nabucco West.

Γι' αυτό ακριβώς, η επίσκεψη του Πρωθυπουργού Α. Σαμαρά στο Μπακού και οι συνομιλίες με τον Πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν Ι. Αλίεφ, θεωρούνται ιδιαίτερα

σημαντικές.

Η επίσκεψη του Πρωθυπουργού στο Μπακού, σχετίζεται με τον «υπόγειο πόλεμο» των αγωγών μεταφοράς φυσικού αερίου, από το Αζερμπαϊτζάν στην Κεντροδυτική Ευρώπη.
Οι εταιρείες που θα διαχειριστούν τα τεράστια αποθέματα φυσικού αερίου στην κοιτασματοφόρο περιοχή ΣΑΧ ΝΤΕΝΙΖ 2 (Κασπία), θα πρέπει να επιλέξουν ανάμεσα σε δύο ανταγωνιστικούς αγωγούς.

Υποψήφιοι είναι, ο αγωγός NABUCCO WEST, που δεν περνάει από την Ελλάδα. Και ο αγωγός ΤΑΡ, που θα διέρχεται από την Ελλάδα, την Αλβανία και την Ιταλία.

Είναι έντονο το πολιτικοδιπλωματικό παρασκήνιο των ισχυρών κρατών της Ε.Ε., που μετέχουν στον διαγκωνισμό των δύο αγωγών NABUCCO WEST και TAP, που διεκδικούν να εξασφαλίσουν τον περίφημο «νότιο ενεργειακό διάδρομο» ((Southern Energy Corridor). Δηλαδή, τη μεταφορά του αζέρικου φυσικού αερίου στην Κεντρική Ευρώπη, μέσω της Βαλκανικής χερσονήσου.

Η απόφαση ανήκει στην κοινοπραξία που ελέγχει τα κοιτάσματα του ΣΑΧ ΝΤΕΝΙΖ 2 στο Αζερμπαϊτζάν. Μέχρι τον Ιούνιο θα πρέπει να αποφασίσουν, ποιον από τους υποψήφιους αγωγούς θα επιλέξουν. Στην Κοινοπραξία «ΣΑΧ ΝΤΕΝΙΖ 2», μετέχουν η Βρετανική British Petroleum (κατά 25% των μετοχών), η γαλλική Total (κατά 10%) η νορβηγική Statoil (κατά 10%) και κρατικές εταιρείες του Αζερμπαϊτζάν, μεταξύ αυτών και η Socar.

Οι χώρες της Ε.Ε., από τις οποίες θα διέλθει ο αγωγός NABUCCO WEST είναι η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Ουγγαρία και η Αυστρία. Οι Κυβερνήσεις των κρατών αυτών, πιέζουν την Ε.Ε. να ταχθεί υπέρ αυτού του αγωγού , απορρίπτοντας έτσι τον ανταγωνιστικό αγωγό ΤΑΡ (Ελλάδα, Αλβανία, Ιταλία).
Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν παρασκηνιακά τον αγωγό NABUCCO WEST, διότι εκτιμούν ότι εξυπηρετεί καλύτερα το στόχο τους, που είναι, η Ε.Ε. να έχει τη μικρότερη δυνατή ενεργειακή εξάρτηση από τη Ρωσία.

Οι Αμερικανοί υποστηρίζουν, ότι η ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο οδηγεί και σε πολιτική εξάρτηση, της Ε.Ε. από τη ΡΩΣΙΑ.
Επισήμως και τυπικά η Ε.Ε. τηρεί ουδέτερη στάση, στη μάχη των δυο αγωγών. Ωστόσο, έχουν δημιουργηθεί ισχυρά lobby και μαίνεται αδυσώπητος πόλεμος στα διπλωματικά παρασκήνια.
Η επιλογή του ενός ή του άλλου αγωγού, (NABUCCO WEST ή ΤΑΡ) θα συνοδεύεται από επενδύσεις δισεκατομμυρίων ευρώ.
Για την Ελλάδα, η κατασκευή του αγωγού ΤΑΡ έχει τεράστια αξία. Θα είναι ο μοναδικός αγωγός, μεταφοράς φυσικού αερίου, που θα διέρχεται από την Ελλάδα.
Στην περίπτωση αυτή, η Ελλάδα θα είναι διαμετακομιστικό ενεργειακό κέντρο, άρα τα οικονομικά οφέλη είναι προφανή, αλλά κυρίως όμως, θα αναβαθμιστεί και η γεωπολιτική αξία της Ελλάδας, αφού η γεωπολιτική και η ενέργεια ακολουθούν παράλληλες διαδρομές.

Εφόσον υλοποιηθεί ο αγωγός TAP θα αποτελέσει μία από τις μεγαλύτερες ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα, ύψους περίπου 2 δισ. ευρώ, ενώ αναμένεται να δημιουργήσει 2.000 άμεσα και 10.000 περιφερειακές νέες θέσεις εργασίας.
Η επιλογή του ενός ή του άλλου αγωγού, έχει και μια άλλη διάσταση.

Η αζέρικη εταιρεία Socar, ενδιαφέρεται για την εξαγορά της ΔΕΣΦΑ. Αν αυτό συμβεί, τότε, εκτιμά η Ελληνική Κυβέρνηση, ότι θα υπάρξει μια ώθηση να προτιμηθεί ο αγωγός ΤΑΡ, από την κοινοπραξία που θα αξιοποιήσει τα αποθέματα στο ΣΑΧ ΝΤΕΝΙΖ, στην οποία μετέχει και η αζέρικη εταιρεία. Η επιλογή από την ελληνική Κυβέρνηση θα πρέπει να γίνει μέχρι 29 Μαΐου, περίπου δύο μήνες πριν από την τελική επιλογή του αγωγού, που θα μεταφέρει το αζέρικο φυσικό αέριο στην Ευρώπη.
Όμως αυτή η επιλογή (αζέρικη Socar, έναντι της ρωσικής Gazprom), θα ρίξει σκιές στις σχέσεις της Ελλάδας με τη Ρωσία, επειδή η ρωσική εταιρεία Gazprom, που προσφέρει σχεδόν διπλάσια τιμή, δεν θα αποκτήσει τις ΔΕΠΑ- ΔΕΣΦΑ και η Ρωσία θα αποκλειστεί από την ελληνική αγορά ενέργειας.
Βέβαια, Ουάσιγκτον και Βρυξέλες ενθαρρύνουν την αζέρικη επιλογή (να αγοραστούν οι ΔΕΠΑ-ΔΕΣΦΑ από την αζέρικη εταιρεία Socar), διότι επιδιώκουν, η Ρωσία να έχει τη μικρότερη δυνατή παρέμβαση σε θέματα ενέργειας στην Ευρώπη.

Ταυτόχρονα όμως, οι Αμερικανοί και οι Γερμανοί, στα παρασκήνια δείχνουν την προτίμησή τους, στον αγωγό NABUCCO WEST, που είναι ανταγωνιστικός του ΤΑΡ, του αγωγού ελληνικών συμφερόντων.
Με αυτά ως δεδομένα, υπάρχει ο εξής κίνδυνος, για την Ελλάδα.
Οι κερδοφόρες επιχειρήσεις ΔΕΠΑ-ΔΕΣΦΑ, να δοθούν στους Αζέρους, άρα θα υπάρξει δυσαρέσκεια των Ρώσων.

Στην περίπτωση αυτή η Gazprom θα εγκαταλείψει τα σχέδια κατασκευής του αγωγού φυσικού αερίου South Stream ο οποίος θα συνέδεε τη Ρωσία με την Ιταλία και θα πέρναγε από την Ελλάδα. (μεταφορά ρωσικού Φυσικού Αερίου στην Ε.Ε.)
Και τελικά, η επιλογή, να είναι ο αγωγός NABUCCO WEST και όχι ο ΤΑΡ. Έτσι η Ελλάδα θα μείνει εκτός ενεργειακού χάρτη, αντιμέτωπη με τις παρενέργειες μιας «διπλής αποτυχίας» στον τομέα της Ενέργειας.