Η βιογραφία του Γ. Καφαντάρη από το Ίδρυμα της Βουλής

Στη σειρά βιογραφίες πολιτικών, το Ίδρυμα της Βουλής κυκλοφόρησε το βιβλίο «Γεώργιος Καφαντάρης», εργασία του Μανόλη Κούμα, διδάκτορα Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Σε 327 σελίδες παρουσιάζεται η πολιτική δράση του κεντρώου πολιτικού ο οποίος διετέλεσε Πρωθυπουργός σε μια κρίσιμη περίοδο μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και αναδείχθηκε σε κορυφαίο ηγέτη της βενιζελικής

παράταξης.

Γεννημένος στην Ανατολική Φραγκίστα Ευρυτανίας το 1873 απετέλεσε, έως και το θάνατο του, το 1946, κεντρική φυσιογνωμία της πολιτικής ζωής της Ελλάδα, επισημαίνει ο συγγραφέας. Η εξιστόρηση, βάσει πηγών, είναι συναρπαστική: Βουλευτής, για πρώτη φορά το 1905, επανειλημμένα υπουργός κατά την περίοδο της βενιζελικής ανόρθωσης και του Μεσοπολέμου, αντιπρόεδρος της κεντρώας κυβέρνησης του Θεμιστοκλή Σοφούλη το 1945-1946, αλλά και πρωθυπουργός μετά την υπογραφή της συνθήκης της Λωζάννης, ο Γ. Καφαντάρης έδωσε δυναμικό προϊόν σε όλες τις σημαντικές εξελίξεις του πρώτου μισού του 20ού αιώνα.

Ο αναγνώστης μαθαίνει ότι από την ταραγμένη εκείνη περίοδο υπήρχε η αντίληψη του περίφημου «Τρίτου Δρόμου», καθώς ο στενός συνεργάτης του Ελευθερίου Βενιζέλου και «ανυποχώρητος» κήρυκας της αβασίλευτης δημοκρατίας, έθεσε ως στόχο του, μετά το 1922/1923, την εθνική συνεννόηση και την υπέρβαση των διχαστικών διλημμάτων του παρελθόντος, επιδιώκοντας, αν και όχι πάντοτε με επιτυχία, τη δημιουργία μιας «τρίτης κατάστασης», η οποία θα γεφύρωνε το χάσμα ανάμεσα στις δύο παρατάξεις του Εθνικού Διχασμού. Πιστός στα δημοκρατικά του ιδεώδη δεν δίστασε να συγκρουσθεί με ηγετικές προσωπικότητες του βενιζελικού χώρου από τον οποίο προερχόταν: τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου, τον Γεώργιο Παπανδρέου, ακόμα και τον ίδιο τον Ελευθέριο Βενιζέλο.

Το πρώτο κεφάλαιο καλύπτει τις εξής ενότητες: Νεότητα και Πολιτική ένταξη (1873-1915). Η είσοδος του Γεωργίου Καφαντάρη στην πολιτική. Η προσχώρηση στο κόμμα του Δημητρίου Ράλλη. Η προσχώρηση στο Κόμμα Φιλελευθέρων.

Το δεύτερο κεφάλαιο : Στη δίνη του Εθνικού Διχασμού (1915-1924). Επιλέγοντας στρατόπεδο: Ο Γεώργιος Καφαντάρης και η έναρξη του Εθνικού Διχασμού. Στην κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης η αποστολή του Γεωργίου Καφαντάρη στις ΗΠΑ. Η πρώτη αμφισβήτηση της βασιλευόμενης δημοκρατίας. Υπουργός Γεωργίας. Οι εκλογές της 1ης /14ης Νοεμβρίου 1920. 1920-1922: περίοδος αυτοεξορίας. Προσπάθειες για τη σύμπηξη ενός εθνικού συνασπισμού. Η ανακίνηση του πολιτειακού ζητήματος. Η πορεία προς τις εκλογές της 16ης Δεκεμβρίου 1923.

Το τρίτο κεφάλαιο : Στην ηγεσία των Φιλελευθέρων (1924-1928). Κυβέρνηση Γεωργίου Καφαντάρη: 6 Φεβρουαρίου - 12 Μαρτίου 1924. Η ίδρυση του Κόμματος των Προοδευτικών Φιλελευθέρων. Η άνοδος του Θεόδωρου Πάγκαλου στην εξουσία. Η πορεία προς το σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας. Υπουργός Οικονομικών. Η διάλυση της κυβέρνησης συνεργασίας και η ρήξη Καφαντάρη - Βενιζέλου.

Το τέταρτο κεφάλαιο : Η τελευταία Βενιζελική τετραετία (1923-1933). Το Κόμμα των προοδευτικών και οι εκλογές της 19ης Αυγούστου 1928. Ο Γεώργιος Καφαντάρης και η υποψηφιότητα για την προεδρία της Δημοκρατίας. Ο Γεώργιος Καφαντάρης και η ελληνοτουρκικη συνεννόηση. Η ιδέα της βαλκανικής ομοσπονδίας. Ο νόμος περί Τύπου και η κορύφωση της σύγκρουσης Καφαντάρη - Βενιζέλου. Η οικονομική κρίση και το δίλημμα της οικουμενικής κυβέρνησης. Η «Τρίτη Κατάσταση» και η πορεία προς τις εκλογές της 25ης Σεπτεμβρίου 1932. Η επάνοδος του Λαϊκού Κόμματος στην εξουσία και η εξομάλυνση των σχέσεων Καφαντάρη - Βενιζέλου.

Το πέμπτο κεφάλαιο : Η αντιβενιζελική παράταξη στην εξουσία (1933-1941). Το Βαλκανικό Σύμφωνο και η μεταστροφή της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Ο Γεώργιος Καφαντάρης και το κίνημα της 1ης Μαρτίου 1935. Η παλινόρθωση του Γεωργίου Β΄. Η πορεία προς τη μεταξική δικτατορία. Ο Γεώργιος Καφαντάρης και το μεταξικό καθεστώς: οι πρώτες αντιδράσεις. Η εξορία του Γεωργίου Καφαντάρη και η έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Το έκτο κεφάλαιο : Κατοχή - Απελευθέρωση (1941-1946). Τα παλαιά κόμματα και το ζήτημα της αντίστασης. Στιγμές από τη δράση του Γεωργίου Καφαντάρη στην Κατοχή. Ο Γεώργιος Καφαντάρης και το πολιτειακό ζήτημα. Η πορεία προς την απελευθέρωση. Η μάχη των Αθηνών και η ρήξη Καφαντάρη - Παπανδρέου. Ο Γεώργιος Καφαντάρης και η διαμόρφωση του «Κέντρου». Η αποχή του Προοδευτικού Κόμματος από τις εκλογές της 31ης Μαρτίου 1946. Το δημοψήφισμα της 1ης Σεπτεμβρίου 1946 και ο θάνατος του Γεωργίου Καφαντάρη.

Ο συγγραφέας δεν μένει μόνο στα πολιτικά δομικά στοιχεία της εποχής αλλά σκιαγραφεί την προσωπικότητα του:

«Επιβλητικός, εξωστρεφής, φιλαλήθης, αμετακίνητος στις πάγιες πεποιθήσεις του, ουδέποτε στάθμισε το πολιτικό κόστος όταν επρόκειτο να εξυπηρετήσει το εθνικό συμφέρον. Άλλοτε, πάλι, εγωιστής, ισχυρογνώμων και έντονα συναισθηματικός, παρασυρόταν από τον αντιμοναρχισμό του, παραμένοντας, τα τελευταία χρόνια της ζωής του, προσκολλημένος σε παλαιές διαχωριστικές γραμμές, γεγονός που δεν του επέτρεψε να αντιληφθεί εγκαίρως τα νέα δεδομένα στην πολιτική σκηνή».

Ο βιογράφος καταλήγει εξηγώντας τη διμετωπική οπτική του Καφαντάρη: «Υπήρξε ανέκαθεν αντικομουνιστής και αντιβασιλικός. Αυτό που δεν ανεχόταν ήταν η επίκληση του δήθεν κομμουνιστικού κινδύνου για την επιβολή αντιδημοκρατικών μέτρων».

Γι ΄αυτό και η άγρια επίθεσή του εναντίον του Πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου, τον οποίο χαρακτήρισε υπεύθυνο για το αιματοκύλισμα των Δεκεμβριανών του 1944...

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ