Χιλιάδες εγκλωβισμένοι στην Αίγυπτο

Αφού γλίτωσαν από τους βομβαρδισμούς στη Δαμασκό και μια τρομακτική αιματοχυσία στη θάλασσα, δύο δίδυμα κοριτσάκια, ηλικίας μόλις 14 ετών, παιδιά Παλαιστίνιων γονιών, ζουν πλέον, όπως και εκατοντάδες ομοεθνείς τους, ξεχασμένοι απ' όλους, σε αστυνομικά τμήματα της Αιγύπτου και δεν βλέπουν στον ορίζοντα καμία άμεση λύση στα βάσανά τους.

Από τα 2 εκατομμύρια ανθρώπους που έχουν εγκαταλείψει τη Συρία εξαιτίας του εμφυλίου πολέμου, σε χειρότερη μοίρα βρίσκονται οι Παλαιστίνιοι: η Συρία ήταν το σπίτι τους όμως δεν έχουν τη συριακή υπηκοότητα και κατά συνέπεια καμία χώρα δεν τους αναγνωρίζει τα βασικά δικαιώματα που απολαμβάνουν οι άλλοι πρόσφυγες.

Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, η αιγυπτιακή κυβέρνηση δεν έδωσε στον ΟΗΕ την άδεια να καταγράψει τους Παλαιστίνιους της Συρίας ως πρόσφυγες και να τους δώσει την «κίτρινη κάρτα» που θα τους επέτρεπε να εγκατασταθούν στη χώρα. Ως αποτέλεσμα, εκατοντάδες από αυτούς κατέληξαν να φιλοξενούνται σε αστυνομικά τμήματα, γιατί δεν έχουν πού αλλού να πάνε.

Οι γονείς των διδύμων έφυγαν από τη Συρία μετά από έναν βομβαρδισμό στον οποίο κινδύνευσε το σπίτι τους. Όταν όμως έφτασαν στην Αίγυπτο, οι αρχές αρνήθηκαν να τους δώσουν άδεια εργασίας ή να τους αναγνωρίσουν ως πρόσφυγες. Μετά από πέντε μήνες, καθώς δεν είχαν κανέναν τρόπο να βγάλουν τα προς το ζην, επιχείρησαν να φύγουν για την Ιταλία.

Η μητέρα των παιδιών αφηγήθηκε πώς σκάφη του αιγυπτιακού λιμενικού τους εντόπισαν στη θάλασσα, στις 17 Σεπτεμβρίου, και άνοιξαν πυρ εναντίον της υπερφορτωμένης βάρκας τους. Τουλάχιστον ένας άνθρωπος τραυματίστηκε και το μικρό σκάφος γέμισε αίματα και θραύσματα. «Κρατούσα σφιχτά την κόρη μου, σκυμμένη κάτω. Οι σφαίρες έρχονταν καταπάνω μας... Ακούγονταν τόσες κραυγές... Υπήρχε τόσο αίμα...», είπε η γυναίκα.

Εάν η οικογένεια είχε τη συριακή υπηκοότητα πιθανότατα θα της επιτρεπόταν να φύγει από την Αίγυπτο για κάποιο προσφυγικό καταυλισμό σε άλλες χώρες της περιοχής, σύμφωνα με την οργάνωση Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (HRW). Όμως επειδή είναι Παλαιστίνιοι, δεν έχουν άλλη επιλογή από το παραμείνουν επ' αόριστον σε κάποιο αστυνομικό τμήμα ή να βρουν ένα μέσο για να επιστρέψουν στη Συρία.

Η Τουρκία και η Ιορδανία δεν δέχονται Παλαιστίνιους από τη Συρία και ο Λίβανος τους επιτρέπει να περάσουν από το έδαφός του, αρκεί να παραμείνουν μόνο για 48 ώρες.

«Το πιο λυπηρό είναι ότι οι άνθρωποι αυτοί βρίσκονται στη φυλακή επειδή επιχείρησαν να κάνουν το πιο παράτολμο πράγμα που μπορούσαν, να επιβιβαστούν δηλαδή σε ένα από αυτά τα πλοιάρια του θανάτου», δήλωσε η εκπρόσωπος του HWR Ταμάρα Αλριφάι. «Το γεγονός ότι ήταν πρόθυμοι να το διακινδυνεύσουν έχοντας μαζί τους μικρά παιδιά, ηλικίας ακόμη και ενός μηνός, δείχνει πόσο απελπισμένοι ήταν», πρόσθεσε.

Οι Παλαιστίνιοι ζουν σε ένα τετραώροφο κτίριο της αστυνομίας στην Αλεξάνδρεια και κοιμούνται, τυλιγμένοι σε κουβέρτες στο τσιμεντένιο πάτωμα. Μια ανθρωπιστική οργάνωση τους προσφέρει ένα γεύμα την ημέρα. Πολλοί δεν κάνουν τίποτα άλλο όλη την ημέρα από το να προσεύχονται ενώ ο ήχος από το κλάμα των μικρών παιδιών αντηχεί στα κρύα δωμάτια.

Όλοι όσοι μίλησαν στο πρακτορείο Ρόιτερς ζήτησαν να μην δημοσιοποιηθούν τα ονόματά τους, φοβούμενοι αντίποινα από την αστυνομία. «Οι συνθήκες δεν είναι καλές για τα μικρά παιδιά. Είναι απάνθρωπο να τα κρατούν εδώ», είπε ένας.

Η Αίγυπτος έμοιαζε αρχικά ως η καλύτερη επιλογή για όσους έφευγαν από τη Συρία. Ο πρώην πρόεδρος Μοχάμεντ Μόρσι υποδεχόταν με ανοιχτές αγκάλες τους πρόσφυγες, όμως μετά την ανατροπή του, τον Ιούλιο, η κοινή γνώμη άρχισε να στρέφεται εναντίον των Σύρων που κατηγορήθηκαν ότι στήριζαν τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, την ισλαμική οργάνωση από την οποία προέρχεται ο Μόρσι.

Από τους 300.000 πρόσφυγες που έχουν καταφύγει στην Αίγυπτο, υπολογίζεται ότι 5-6.000 είναι Παλαιστίνιοι. Πολλοί από αυτούς γεννήθηκαν στον προσφυγικό καταυλισμό του Γιάρμουκ, κοντά στη Δαμασκό, ο οποίος ιδρύθηκε το 1957 και καταστράφηκε σχεδόν ολοσχερώς από τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς στις αρχές του έτους. Η μεγάλη πλειονότητα αυτών των Παλαιστίνιων δεν έχει επισκεφθεί ποτέ τα Παλαιστινιακά Εδάφη και θεωρεί πατρίδα της τη Συρία.

Οι δικηγόροι που εκπροσωπούν τους Παλαιστίνιους στην Αίγυπτο υποστηρίζουν ότι εκατοντάδες από αυτούς, που δεν είχαν ταξιδιωτικά έγγραφα ή που πιάστηκαν ενώ επιχειρούσαν να φύγουν σε κάποια άλλη χώρα, κρατούνται επ' αόριστον χωρίς να τους έχει απαγγελθεί κατηγορία. Σύμφωνα με τον Μαχμούντ Μπελάλ, του Κέντρου Οικονομικών και Κοινωνικών Δικαιωμάτων της Αιγύπτου, οι εισαγγελείς έχουν διατάξει την απελευθέρωσή τους αλλά η υπηρεσία εθνικής ασφάλειας διατάζει να παραμείνουν υπό κράτηση μέχρι να απελαθούν.

Οι αιγυπτιακές αρχές υποστηρίζουν ότι οι Παλαιστίνιοι που βρίσκονται σε αστυνομικά τμήματα κρατούνται γιατί παραβίασαν τη νομοθεσία περί μετανάστευσης. Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Μπαντρ Αμπντελάτι παραδέχτηκε ότι η κράτηση μικρών παιδιών επ' αόριστον στα αστυνομικά τμήματα δεν αποτελεί λύση, αλλά είπε ότι η κυβέρνηση δεν διαθέτει τους πόρους ώστε να τους φιλοξενήσει σε καταυλισμούς.

Οι απάτριδες κρατούμενοι είναι τόσο απελπισμένοι που αρκεί μια φήμη για να τους ξεσηκώσει. Πρόσφατα, κυκλοφόρησε σε πολλά αστυνομικά τμήματα η «πληροφορία» ότι η Σουηδία συμφώνησε να δεχτεί στο έδαφός της 200 Παλαιστίνιους της Συρίας που κρατούνται στην Αίγυπτο. «Δεν μπορείτε να φανταστείτε τη χαρά που πήραμε μέχρι να πληροφορηθούμε ότι δεν υπήρχε τέτοιο σχέδιο», είπε ένας 52χρονος.

Παρά τις κακουχίες, πολλοί λένε ότι προτιμούν να παραμείνουν υπό κράτηση παρά να επιστρέψουν στη Συρία. «Δεν μπορώ να ταξιδέψω πουθενά παρά μόνο στη Συρία, όπου με περιμένει ο θάνατος και η καταστροφή», είπε χαρακτηριστικά ένας 30χρονος που δήλωσε ότι κατάγεται από τη Γούτα, τη συνοικία όπου εκατοντάδες βρήκαν το θάνατο το περασμένο καλοκαίρι από νευροτοξικά αέρια.

Για τους Παλαιστίνιους που δεν έχουν ακόμη συλληφθεί, η ζωή στην Αίγυπτο είναι γεμάτη αβεβαιότητες. Ζουν με το φόβο ότι θα τους εντοπίσει η αστυνομία και δεν μπορούν να ζητήσουν προστασία από την πρεσβεία της Συρίας, από τα Ηνωμένα Έθνη ή από τις αιγυπτιακές αρχές. Ένας 37χρονος από το Γιάρμουκ, που ζει σε ένα στενάχωρο διαμέρισμα μαζί με την οικογένειά του στην Αλεξάνδρεια, είπε ότι θέλει να φύγει από την Αίγυπτο. «Θα προσπαθούσα αν είχα τα χρήματα», είπε αν και είναι από τους «τυχερούς»: εργάζεται δωρεάν στο κατάστημα ενός συγγενούς του, με αντάλλαγμα τη δωρεάν διαμονή του στο σπίτι.

Για τη μητέρα των διδύμων, δεν υπήρχε άλλη επιλογή. «Τρέχαμε να ξεφύγουμε από το θάνατο. Σκεφτήκαμε ότι μπορεί να πεθαίναμε έτσι κι αλλιώς, όμως τουλάχιστον είχαμε μια ελπίδα όταν επιβιβαστήκαμε στη βάρκα», είπε χαρακτηριστικά.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ