Ανεμογκάστρι...

του Βασίλη Πάικου

Θα είχε πολύ ενδιαφέρον να μαθαίναμε πως διαβάζουν οι «58» την προγραμματική συμφωνία ΝΔ-ΠΑΣΟΚ. Αν εκτιμούν πως προωθεί την υπόθεσή τους, ή μήπως την πάει προς τα πίσω. Μήπως αποτελεί ένα ακόμη βαρίδι (από τα πολλά), για την επιχείρηση ανασυγκρότησης της κεντροαριστεράς.Μιας και το συγκυβερνόν σήμερα με τη δεξιά ΠΑΣΟΚ είναι ο μόνος (ως τώρα;) κομματικός φορέας που έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για την προσπάθεια. Γιατί μπορεί μεν οι καθηγητές

Αλιβιζάτος (στον Αθήνα 9,84) και Μουζέλης (στην Εφημερίδα των Συντακτών) να υποστηρίζουν πως η κίνηση των 58 «βρίσκεται πιο κοντά στη δεξιά παρά στη αριστερά αφού προέχει σήμερα η κυβερνητική σταθερότητα».

Ή ότι το εγχείρημα «δεν μολύνεται από τη συγκυβέρνηση με τη δεξιά». Απόψεις τις οποίες ασφαλώς συμμερίζονται και άλλοι εκ των υπογραψάντων τη διακήρυξη. Υπάρχουν όμως και πολλοί οι οποίοι πιστεύουν (και το λένε) πως κεντροαριστερά σε τόσο στενή επαφή με τη δεξιά και σε εχθρική απόσταση από την αριστερά δεν μπορεί να υπάρξει.

Η κυβερνητική προγραμματική συμφωνία ΝΔ-ΠΑΣΟΚ καθυστέρησε, ως γνωστόν, δραματικά. Αφού ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Βαγγέλης Βενιζέλος την είχε προαναγγείλει για πριν ή, έστω, για αμέσως μετά από τον ανασχηματισμό του περασμένου Ιουνίου. Ενώ και πριν απ' αυτόν, και όταν ακόμη μετείχε και η ΔΗΜΑΡ στην Κυβέρνηση, ο Βαγγέλης Βενιζέλος και ο Φώτης Κουβέλης ζητούσαν επιμόνως την «επικαιροποίηση» του ήδη υπάρχοντος τότε κειμένου.

Δίχως ο Αντώνης Σαμαράς να φροντίσει ποτέ να τους κάνει τη χάρη. Και, όπως ο καθένας γνωρίζει, εκείνη η προγραμματική συμφωνία, η πρώτη, έμεινε κενό γράμμα. Κατάντησε κουρελόχαρτο κυριολεκτικά. Ώσπου περιήλθε σε πλήρη ανυποληψία, και στην αρμοδιότητα των γελοιογράφων.

Όλ' αυτά έχουν ασφαλώς τη σημασία τους. Δεδομένου ότι συνθέτουν το «ιστορικό βάρος» της νέας προγραμματικής συμφωνίας. Και ίσως (ίσως...) προδιαγράφουν και την δική της τύχη. Επί του προκειμένου λοιπόν, επί του φρέσκου «δικομματικού συμβολαίου».

Όπως έχει ήδη από πολλές πλευρές τονιστεί χαρακτηρίζεται κατά κύριο λόγο από τα «τρία δεν» ή, σωστότερα, από τα «τρία όχι». Όχι σε άλλο μνημόνιο, όχι σε νέα μέτρα, όχι σε πρόωρες εκλογές. Και, κατ' ουσίαν, εκεί σταματούν όλα, εκεί τελειώνουν όλα. Όλα τ' άλλα, και τα περίφημα 43 σημεία και τα πάντα, δεν είναι παρά παραγεμίσματα άνευ πολιτικής αξίας. Αφόρητα γενικόλογες, απλώς ευχετήριες διατυπώσεις που το μόνο που δεν κάνουν είναι να δεσμεύουν τους συντάκτες τους επί συγκεκριμένων προγραμματικών στόχων.

Και σχολικών προδιαγραφών έκθεση ιδεών να το πεις, μέσα είσαι. Χαρακτηριστικό (και αποκαλυπτικό) εν προκειμένω παράδειγμα αποτελεί η αναφορά στο εκλογικό σύστημα. Εκεί όπου σημειώνεται απλώς ότι «δεν πρέπει να τροφοδοτεί τεχνητές πολώσεις, αλλά να εναρμονίζεται με την ανάγκη για πολιτική σταθερότητα». Αυτά, και πέραν αυτών ουδέν. Ούτε αν θα προχωρήσουν σε αλλαγή του εκλογικού νόμου (όπως και τα δύο κόμματα έχουν δεσμευτεί), ούτε πότε θα γίνει αυτό, ούτε προς ποια, έστω, κατεύθυνση θα κινηθεί, τίποτα.

Όσο για τους κεντρικούς άξονες της συμφωνίας ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, δηλαδή για τα συγκεκριμένα «τρία όχι», και επ' αυτών δεν μπορεί να διακρίνει κανείς, στην πραγματικότητα, παρά έκφραση «ευγενών» προθέσεων. Μονομερούς μάλιστα διάθεσης τα δύο πρώτα, το όχι σε νέο μνημόνιο και το όχι σε νέα (οριζόντια πάντα) μέτρα. Μιας και δεν έχει εξασφαλιστεί η σύμφωνη επ' αυτών γνώμη των δανειστών, κάθε άλλο.

Όσο για τον αποκλεισμό των πρόωρων εκλογών, ποιος άραγε μπορεί να πιστέψει πως αν ο Σαμαράς κρίνει κάποια στιγμή πως τον συμφέρει (τον προσεχή Μάιο ας πούμε), θα λογαριάσει την δέσμευσή του απέναντι στον Βενιζέλο. Ή θα σκεφτεί την εκλογική τύχη του εταίρου του. Άσε που το ενδεχόμενο του «τυχαίου ατυχήματος» ουδείς μπορεί να το προβλέψει, και να το αποκλείσει, όσα «συμβόλαια» κι αν το απεύχονται.

Και επί τέλους, σε μια προγραμματική συμφωνία την οποία από καιρό εκλιπαρούσε το ΠΑΣΟΚ, και για την οποία μάλιστα επαίρεται πως πέρασε σ' αυτήν τις απόψεις του, δύσκολα, πολύ δύσκολα ανιχνεύεται το όποιο προοδευτικό πρόσημο, το όσο ισχνό. Έτσι για νάχουν από κάπου να πιαστούν και οι «58» της κεντροαριστεράς...