Η εποχή της μετριότητας και της παρακμής των προτύπων

Θυμάμαι, σαν και τώρα, τον εαυτό μου παιδί να απαντά στην καθιερωμένη ερώτηση που συνήθιζαν να μου κάνουν τα άτομα του συγγενικού και κοινωνικού μας περιβάλλοντος, τα οποία μπαινόβγαιναν στο σπίτι μας περιοδικά - τα Σαββατόβραδα, συνήθως - για το περίφημο 'νυχτέρι', που διαιωνιζόταν ανελλιπώς στα χωριά της Μακεδονίας.

- Κρινούλα, τι θα γίνεις όταν μεγαλώσεις;
Και επειδή πάντα κοκκίνιζα στην αρχή, γιατί δεν ήθελα να τους αποκαλύψω το μυστικό μου, άφηνα τις φίλες μου να απαντάνε για μένα.
- Η Κρινιώ θα γίνει γιατρός!..
- Όχι, όχι!.. Τη φοβίζουν τα αίματα!.. Ας γίνει, καλύτερα, δικηγόρος!..
- Τι; Σαν τον θείο μου στη Θεσσαλονίκη, που τρέχει όλη μέρα στα δικαστήρια; Δεν νομίζω πως το θέλει αυτό... Θα γίνει δασκάλα σαν τους γονείς της. Έτσι δεν είναι, Κρινιώ; Δασκάλα δε θες να γίνεις;

Σ' αυτό το σημείο έμπαινα στην μέση εγώ και συγκατένευα με τη βία μ' ένα αμήχανο, σπασμένο χαμόγελο κι ένα ανεπαίσθητο 'Ναι', που έκρυβε το μικρό επτασφράγιστο μυστικό μου. Κάποιος απ' τους μεγάλους σηκωνόταν τότε και μου έδινε ένα σκαστό φιλί στο μάγουλο, πριν αποτραβηχτώ με τ' άλλα παιδιά στο δωμάτιο των ξένων ή του 'Κυρίου Επιθεωρητή', όπως το λέγαμε, που το είχαν μετατρέψει σε 'παιδικό' οι δικοί μου, για να παίζουμε με τον αδελφό μου τις κρύες ημέρες του Χειμώνα.

Πίσω μας η πολύβουη συντροφιά - που απαρτιζόταν, κυρίως, από δυο-τρεις φίλους του πατέρα με τις γυναίκες τους και λίγες καλοκάγαθες χωρικές, γειτόνισσές μας - συνέχιζε να φλυαρεί ασταμάτητα σχολιάζοντας τα τρέχοντα θέματα που αφορούσαν τη ζωή στο χωριό και τα ευτράπελα γεγονότα που κυκλοφορούσαν από στόμα σε στόμα για τους πλούσιους, τους πολιτικούς και τους γαλονάτους καθηγητές της Αθήνας.

Πέρα από τους γιατρούς, τους δασκάλους, τους στρατιωτικούς και τους ιερείς, αυτά τα 'επαγγέλματα' τραβούσαν σαν μαγνήτης τον κόσμο και μονοπωλούσαν το ενδιαφέρον του... Από τότε ως τώρα ωστόσο κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι κι οι 'υψηλόβαθμοι' εκπρόσωποί τους, που τύχαινε να 'χουν την μεγαλύτερη δημοφιλία, έχασαν το κύρος και την αίγλη τους.

Έτσι οι πλούσιοι - που ήταν στην πλειοψηφία τους αυτοδημιούργητοι εφοπλιστές, όπως ο Ωνάσης - έγιναν σύμβολα εκμετάλλευσης και παρασιτισμού της κοινωνίας, που 'πνίγηκαν' μες στα λεφτά τους. Οι πολιτικοί έγιναν πρόσωπα αναξιόπιστα, που έφτασαν στα έσχατα όρια της παρακμής και της καταισχύνης τους για την απληστία και τα ψέμματά τους. Κι οι Πανεπιστημιακοί, όσοι τουλάχιστον συνέπλευσαν με την εξουσία, άνθρωποι ψεύτικοι, κοινοί, που έχασαν τη λάμψη και τον προσδιορισμό τους ως πνευματικών ανθρώπων του τόπου.

Οι μόνοι που εξακολουθούν να ξεχωρίζουν απ' τους πνευματικούς ανθρώπους της χώρας, διατηρώντας σε κάποιο βαθμό την αλλοτινή τους αξία, είναι οι ανήσυχοι κονδυλοφόροι, οι ερευνητές, οι συγγραφείς (οι μόνοι που είχαν πρόσβαση στα όνειρα της Κρινούλας ), οι μουσικοσυνθέτες κι οι επιστήμονες, που γλίτωσαν την αποκαθήλωσή τους και διατηρούν σε μεγάλο βαθμό τον ρόλο της εκπροσώπησης των προτύπων.

Κι αυτό το πέτυχαν γιατί φρόντισαν να θέσουν έγκαιρα τις πνευματικές κατακτήσεις τους στη διάθεση της κοινωνίας και διατήρησαν την αυτονομία και την ακεραιότητά τους, ακόμα κι όταν εισέρχονταν στην αρένα των πολιτικών συζητήσεων και των ΜΜΕ.
Η άρθρωση πολιτικού λόγου από αυτού του είδους τους διανοούμενους θεωρείται ευτύχημα, ειδικά την οκταετία των Μνημονίων η οποία εισήγαγε στη ζωή μας, πέραν των δεινών παρεπόμενων της οικονομικής κρίσης, τον πολιτικό και κοινωνικό φθόνο, που αποσάθρωσαν σταδιακά τις ήδη ευάλωτες σχέσεις πολιτικών-πολιτών και τους κοινωνικούς αρμούς της χώρας, μετατρέποντας την πολιτική από μέσο φυγής απ' τα αδιέξοδα των ανθρώπων σε χειριστή του μίσους τους.

Στην τελευταία τριετία της σκοτεινής για τους Έλληνες μνημονιακής περιόδου υποβόσκει μια μεθοδευμένη προσπάθεια να επιβληθεί η πολιτική του αποκρουστικού ταξικού μίσους στους πολίτες για καθαρά κομματικούς λόγους. Το δυστύχημα είναι ότι η πολιτική αυτή του φθόνου και της 'εμφυλιοπολεμικής' διαμάχης βρίσκει μερική ανταπόκριση απ' την καθημαγμένη ελληνική κοινωνία, γιατί συνδέεται με τον λαϊκισμό και την στρεψόδικη προπαγάνδα.

Επιπλέον, πέραν του ότι είναι ταξική και καφενειακού επιπέδου, επιχειρεί την νομιμοποίησή της - με την παρούσα κυβέρνηση - στη βάση της λογικής του συμψηφισμού με τις παλιότερες καταστάσεις των προηγούμενων χρόνων της μεταπολίτευσης, κατά τους οποίους κυβέρνησαν οι πολιτικοί αντίπαλοί της. Αυτή η παλιομοδίτικη πρακτική όμως της εξίσωσης των λαθών μας με τα λάθη του αντιπάλου δεν εξασφαλίζει τις αναγκαίες συναινέσεις, αλλά αντίθετα διχάζει, διαιρεί και δυναμιτίζει κάθε προοπτική ομαλής κοινωνικής συμβίωσης και εξέλιξης.

Ας επανέλθουμε όμως στην εικόνα των πνευματικών ανθρώπων της τελευταίας οκταετίας, κατά την οποία άλλαξε άρδην το σκηνικό στην ελληνική κοινωνία, μετά τα αδιέξοδα που δημιούργησαν οι τιμωρητικές οικονομικές πολιτικές και οι καταστροφικές παρενέργειές τους.

Μετά την επέλαση των μνημονίων και των αφορμών που έδωσαν αυτά για αντίσταση στην επιθετικότητά τους, απομυθοποιήθηκαν λίγο-πολύ οι περισσότεροι άνθρωποι των Γραμμάτων και ειδικά οι Πανεπιστημιακοί, που χωρίστηκαν σε φατρίες κατ' αντιστοιχία μ' εκείνες του πολιτικού προσωπικού των Πανεπιστημίων και των φοιτητικών συλλόγων τους, οι οποίες κομματοκρατούνται εδώ και χρόνια...

Έτσι φτάσαμε σταδιακά στη σημερινή αποκαρδιωτική εικόνα της τριχοτομημένης πανεπιστημιακής εκπροσώπησης. Μια μερίδα των άλλοτε σεβάσμιων 'Κυρίων Καθηγητών' (αντιπροσώπων των πνευματικών ταγών της χώρας) κατακρίνονται ήδη για τον 'ελιτισμό' κι 'ακαδημαϊσμό' τους, που τους κρατά μακριά απ' την κοινωνική πραγματικότητα και τους έχει μετατρέψει σε άκαμπτους και στείρους διανοούμενους οι οποίοι ξέχασαν την 'τέχνη της ζωής', ξέχασαν να επικοινωνούν με τον κόσμο και να αφουγκράζονται τα προβλήματα και τις ανάγκες του.

Ωστόσο πιο θλιβερή είναι η δεύτερη ομάδα εκείνων που αποζητούν αξιώματα και γαλόνια ή καταλαμβάνουν πανεπιστημιακές έδρες δια της κομματικής τους ταυτότητας. Σ' αυτού του είδους τα παρακμιακά 'πρότυπα' εντάσσονται και οι καθηγητές που αφήνονται παθητικά να εκπέσουν στο... έλεος των κομμάτων, των φοιτητικών νεολαιών και των αναρχικών, με την δικαιολογία ότι προσπαθούν να επιβιώσουν και ν' αποφύγουν τη στοχοποίησή τους, με ενδεχόμενο επακόλουθο τυχόν ομηρία, εγκλωβισμό ή και τον ξυλοδαρμό τους ακόμη απ' τις ομάδες των αντιεξουσιαστών ή των αναρχικών του Ρουβίκωνα.

Και να φανταστεί κανείς ότι θαυμάζαμε παλιά αυτούς τους ανθρώπους, οι οποίοι σήμερα έχουν απομυθοποιηθεί σε τέτοιο βαθμό που σκεπάζουν με αχλή ομίχλης τις καθηγητικές περγαμηνές τους. Ευτυχώς, όμως, μέσα απ' αυτόν τον σωρό των κούφιων πνευματικών ανθρώπων διασώζεται μια τρίτη ομάδα, την οποία αποτελούν κάποιοι ακέραιοι άνθρωποι που δεν άγονται και φέρονται απ' τους κυβερνώντες δημαγωγούς, οι οποίοι δεν κάνουν τίποτε άλλο απ' το να επενδύουν στην φαυλοκρατία και να κολακεύουν την μετριότητα.

Αυτοί λοιπόν οι διανοούμενοι (καθηγητές, συγγραφείς, ακαδημαϊκοί, σιωπηλοί εργάτες του πνεύματος), που μπορούν και διατηρούν ακόμη την αυτονομία και την ακεραιότητά τους, έχουν και την μεγάλη ευθύνη να αποκαταστήσουν το κύρος της πνευματικής ηγεσίας, η οποία καλλιεργεί με επίταση τα τελευταία χρόνια το μοντέλο του βολέματος και της λούφας, του εφήμερου ειδώλου, του καιροσκόπου, του κομπιναδόρου και του απατεώνα ολκής, που κυνηγάει δια της πλαγίας οδού αξιώματα, εξουσία και δόξα.

Ύψιστο χρέος της επόμενης πολιτικής ηγεσίας, ως εκ τούτου, είναι να προστατέψει τους πνευματικούς δημιουργούς από το συνονθύλευμα των αμαθών και ημιμαθών λουφαδόρων που 'κατέχει' παράνομα δημόσιες θέσεις και να υψώσει το ανάστημά της στην ιδεολογία του λαϊκισμού, η οποία έχει καθιερώσει ως θέσφατο το ευαγγέλιο της παρακμής και της μετριότητας αποθεώνοντας το πνεύμα της ανευθυνότητας και της ήσσονος προσπάθειας, στη θέση της υπευθυνότητας, της ευγενούς άμιλλας και της αριστείας...

Διαβάστε περισσότερα