Τι πρέπει να κάνεις αν δεις φίδι και τι αν σε δαγκώσει;

Στην Ελλάδα, η συνάντηση με φίδι δεν είναι τόσο σπάνια όσο νομίζουμε. Ειδικά την άνοιξη και το καλοκαίρι, φίδια εμφανίζονται σε εξοχικές περιοχές, μονοπάτια, αυλές, ακόμα και σε αγρούς κοντά σε οικισμούς. Τα περισσότερα είναι ακίνδυνα. Αλλά ο φόβος παραμένει – κυρίως επειδή δεν ξέρουμε πώς να αντιδράσουμε.

Το πρώτο που πρέπει να θυμάται κανείς είναι ότι τα φίδια, ακόμα και τα δηλητηριώδη, δεν επιτίθενται χωρίς λόγο. Το φίδι δεν κυνηγάει τον άνθρωπο. Αν σε δει ή σε ακούσει, θα προσπαθήσει να φύγει. Αν νιώσει ότι κινδυνεύει – αν το πατήσεις, αν το στριμώξεις, αν προσπαθήσεις να το πιάσεις – τότε και μόνο τότε μπορεί να επιτεθεί.

Η Ελλάδα έχει μόνο ένα δηλητηριώδες φίδι που μπορεί να απειλήσει τη ζωή ανθρώπου, και αυτό είναι η οχιά. Όλες οι άλλες δηλητηριώδεις ή ημιδηλητηριώδεις κατηγορίες δεν προκαλούν σοβαρές επιπλοκές σε ανθρώπους. Η οχιά, σε γενικές γραμμές, δεν ξεπερνά τα 70 εκατοστά, έχει χοντρό σώμα και συχνά ζιγκ-ζαγκ ραχιαίο σχέδιο. Αν και τα δαγκώματά της μπορεί να είναι σοβαρά, δεν είναι συχνά θανατηφόρα – αρκεί να αντιμετωπιστούν σωστά και έγκαιρα.

Αν δεις φίδι, μην το πλησιάσεις. Μην προσπαθήσεις να το διώξεις ή να το σκοτώσεις – αυτό αυξάνει την πιθανότητα να σε δαγκώσει. Στάσου ακίνητος για λίγα δευτερόλεπτα, δώσε του χρόνο να απομακρυνθεί και έπειτα υποχώρησε αργά, χωρίς απότομες κινήσεις. Αν περπατάς σε περιοχή που ξέρεις πως έχει φίδια, βάλε μπότες, πάτα βαριά για να σε ακούσουν και απέφυγε το περπάτημα μέσα σε πυκνή βλάστηση ή ψηλά χόρτα.

Αν σε δαγκώσει φίδι και δεν πρόλαβες να δεις τι ήταν, πάρε αμέσως τηλέφωνο το 166 ή μετέφερε το άτομο όσο πιο γρήγορα γίνεται σε Κέντρο Υγείας ή Νοσοκομείο. Μην περιμένεις να δεις συμπτώματα. Αν ήταν οχιά, τα πρώτα σημάδια είναι έντονος πόνος στο σημείο, πρήξιμο, ερυθρότητα, και αργότερα μπορεί να υπάρξουν ζαλάδα, ιδρώτας, αδυναμία, ακόμα και δύσπνοια.

Δεν πρέπει να κάνεις τομές στο δέρμα, να πιπιλίσεις το σημείο του δαγκώματος ή να προσπαθήσεις να ρουφήξεις το δηλητήριο – είναι επικίνδυνο και ξεπερασμένο. Επίσης, μην βάλεις πάγο, αλκοόλ ή ιώδιο στην πληγή. Το μόνο που χρειάζεται είναι να κρατήσεις τον τραυματία ήρεμο, να μην κουνάει το άκρο που έχει δεχτεί το δάγκωμα, και να το τοποθετήσεις λίγο πιο κάτω από το ύψος της καρδιάς. Αν υπάρχει καθυστέρηση μεταφοράς, μπορεί να μπει ελαφρά πιεστικό επίδεσμο γύρω από το σημείο, αλλά χωρίς να κόβει την κυκλοφορία.

Τα αντιοφικά ορούς (αντίδοτα) δεν χορηγούνται από απλούς γιατρούς ή φαρμακεία – δίνονται σε νοσοκομείο, και μόνο αν κριθεί απαραίτητο από ιατρικό προσωπικό. Γι’ αυτό και είναι κρίσιμο να μην χαθεί χρόνος.

Το πιο σημαντικό είναι να μην υποτιμήσεις το περιστατικό, αλλά και να μην πανικοβληθείς. Στην Ελλάδα κάθε χρόνο καταγράφονται λίγες δεκάδες περιστατικά δαγκώματος από οχιά, και η πλειονότητα των περιπτώσεων αντιμετωπίζεται επιτυχώς με απλή ιατρική φροντίδα και παρακολούθηση.

Ο φόβος για τα φίδια είναι ανθρώπινος – αλλά η γνώση μπορεί να τον μετατρέψει σε σεβασμό και σωστή αντίδραση. Γιατί τα περισσότερα φίδια δεν είναι απειλή. Και εκείνα που είναι, γίνονται μόνο όταν εμείς τα στριμώξουμε.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.