Πότε και γιατί τυπώθηκε το πρώτο γραμματόσημο

18:14 3/7/2025 - Πηγή: Sportime

Στα τέλη του 1830, η βρετανική κοινωνία έβλεπε την αλληλογραφία ως προνόμιο των πλούσιων. Ο αποστολέας έγραφε το γράμμα, αλλά ο παραλήπτης πλήρωνε. Αν δεν είχε χρήματα, απλώς δεν το παραλάμβανε. Η διαδικασία ήταν χρονοβόρα, πανάκριβη και συχνά γελοία: πολλοί προσπαθούσαν να ξεγελάσουν το σύστημα με κωδικοποιημένα σημάδια στο φάκελο ώστε να μη χρειαστεί να πληρώσουν τίποτα.

Το 1837, ένας Βρετανός δάσκαλος και κοινωνικός μεταρρυθμιστής, ο Ρόουλαντ Χιλ, πρότεινε μια ριζοσπαστική λύση. Πρότεινε το κόστος να το πληρώνει ο αποστολέας και να είναι ίδιο για όλους, με βάση το βάρος και όχι την απόσταση. Για να αποδείξει ότι το ταχυδρομείο μπορεί να είναι φτηνό και γρήγορο, πρότεινε την ύπαρξη ενός προπληρωμένου χαρτιού. Και πάνω του, θα υπήρχε ένα μικρό αποδεικτικό σήμα. Το πρώτο γραμματόσημο.

Η ιδέα ήταν τολμηρή, και ο Χιλ χρειάστηκε χρόνια για να την πείσει. Το 1840, το Βρετανικό Κοινοβούλιο ενέκρινε την πρόταση. Έτσι τυπώθηκε η «Penny Black», το πρώτο γραμματόσημο στην παγκόσμια ιστορία. Είχε πάνω του το προφίλ της νεαρής βασίλισσας Βικτωρίας και αξία μία πένα. Ήταν μαύρο, δεν είχε οδοντώσεις, και έπρεπε να το κόβεις με ψαλίδι.

Η πρώτη μέρα κυκλοφορίας ήταν η 6η Μαΐου 1840. Από εκείνη τη στιγμή, οι πολίτες μπορούσαν να στείλουν γράμμα σε όλη τη Βρετανία με μία πένα, χωρίς γραφειοκρατία και χωρίς ταπεινώσεις. Η ταχυδρομική επανάσταση είχε ξεκινήσει, και ο κόσμος άλλαζε.

Ο λόγος που τυπώθηκε το πρώτο γραμματόσημο δεν ήταν διακοσμητικός. Ήταν μια κοινωνική επανάσταση με σκοπό τη μαζική επικοινωνία. Ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία που ένα κράτος παραδέχθηκε ότι η επικοινωνία πρέπει να είναι προσβάσιμη για όλους.

Το γραμματόσημο δεν ήταν απλώς ένα μικρό χαρτάκι. Ήταν ένα εργαλείο δημοκρατίας, ισότητας και προόδου. Χάρη σ’ αυτό, εκατομμύρια άνθρωποι απέκτησαν φωνή, και ένα μικρό μαύρο τετράγωνο χαρτί άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο ο κόσμος έστελνε αγάπη, μυστικά, ψέματα, αποφάσεις και επαναστάσεις.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.

Keywords