Η μέρα που ο Παρθενώνας έγινε πυριτιδαποθήκη και τινάχτηκε στον αέρα. Η βόμβα που άλλαξε την Ιστορία

01:53 14/5/2025 - Πηγή: Sportime

Ήταν 26 Σεπτεμβρίου 1687 όταν μια βολή από βενετσιάνικο κανόνι, εκτοξευμένη από τον λόφο των Μουσών, διέσχισε τον αττικό ουρανό και έπεσε κατευθείαν μέσα στο πιο ιερό οικοδόμημα της αρχαιότητας. Ο Παρθενώνας, ολόρθος για περισσότερους από είκοσι αιώνες, μετατράπηκε μέσα σε δευτερόλεπτα σε σωρό από θραύσματα. Οι Τούρκοι, που κατείχαν τότε την Αθήνα, είχαν μετατρέψει το ναό της Αθηνάς σε αποθήκη πυρίτιδας. Η έκρηξη δεν ήταν απλώς υλική. Ήταν ιστορική.

Ο Παρθενώνας, από τον 5ο αιώνα π.Χ. ως τον 17ο αιώνα, είχε σταθεί αλώβητος από φυσικές καταστροφές και πολέμους. Όταν όμως οι Βενετοί του στρατηγού Μοροζίνι άρχισαν την πολιορκία της Ακρόπολης, η Τουρκική φρουρά αποφάσισε να αποθηκεύσει μέσα στο εσωτερικό του Παρθενώνα όλη την πυρίτιδα της φρουράς. Ένας προδότης αποκάλυψε την ύπαρξή της στους πολιορκητές, και τότε ο ναός της Αθηνάς έγινε στόχος.

Η πρώτη βολή δεν πέτυχε το κέντρο. Η δεύτερη έκανε τον Παρθενώνα να βγάλει καπνούς. Η τρίτη ήταν αυτή που μπήκε από την οροφή και χτύπησε την καρδιά του ναού. Η έκρηξη διέλυσε το μεσαίο τμήμα του Παρθενώνα, γκρέμισε τους τοίχους, τσάκισε τα γλυπτά, άνοιξε κρατήρες στα αετώματα, και τίναξε στον αέρα τριάντα έξι μέτρα από τη ζωφόρο.

Κάποιες μέρες πριν, ένας Γάλλος ζωγράφος, ο Ζακ Καρέυ, είχε προλάβει να σχεδιάσει ό,τι υπήρχε ακόμα άθικτο. Είχε καταγράψει λεπτομέρειες του δυτικού και ανατολικού αετώματος, κομμάτια από τη ζωφόρο και τις μετόπες, που σώθηκαν μόνο μέσα από το μολύβι του. Η τύχη έφερε αυτόν τον ζωγράφο στην Αθήνα μόλις 13 χρόνια πριν την έκρηξη. Και χάρη σε εκείνον, ξέρουμε τι χάθηκε.

Όταν οι Τούρκοι εγκατέλειψαν το μισοκατεστραμμένο κτίσμα, ο Μοροζίνι προσπάθησε να αφαιρέσει τα γλυπτά του δυτικού αετώματος για να τα πάρει στη Βενετία. Καθώς τα κατέβαζαν, οι τροχαλίες έσπασαν. Τα αγάλματα έπεσαν στον βράχο και διαλύθηκαν. Τα θραύσματα τους βρίσκονται ακόμη διάσπαρτα γύρω από την Ακρόπολη. Οι Βενετοί έφυγαν και οι Τούρκοι ξανάφτιαξαν το τζαμί τους μέσα στα ερείπια του Παρθενώνα.

Μέσα στις επόμενες δεκαετίες, το κτίριο έγινε φάντασμα του εαυτού του. Φτωχοκαλύβες χτίστηκαν με τα μάρμαρά του. Το φως έσβησε μέσα στη σκόνη της κατάρρευσης. Μέχρι που, έναν αιώνα μετά, ο λόρδος Έλγιν μπήκε με άδεια και πήρε ό,τι μπορούσε να αποσπάσει από τις πληγές του ναού. Σήμερα, όσοι βλέπουν τα Ελγίνεια στο Βρετανικό Μουσείο, βλέπουν τα απομεινάρια εκείνης της έκρηξης. Της βόμβας που άλλαξε την Ιστορία.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο >>

Keywords