Έφτιαξε αμάξια που τα ζήλευε ο κόσμος. Τον είπαν τρελό, εγωιστή, επικίνδυνο. Και τελικά τον εξαφάνισαν, λίγο πριν δικαιωθεί.

Ήταν από τους ανθρώπους που δεν σχεδίαζαν αυτοκίνητα. Σχεδίαζαν εποχές. Ο Carl Borgward δεν είχε καταγωγή βαρόνου της βιομηχανίας. Δεν είχε ονόματα όπως Porsche, Mercedes ή Benz. Είχε όμως ιδέες που κανείς δεν τολμούσε να εφαρμόσει στη δεκαετία του ’50: τετραβάλβιδους κινητήρες, ψεκασμό καυσίμου, DOHC τεχνολογία. Πριν τη Ferrari. Πριν τη Formula 1. Πριν καν το ονειρευτούν.

Η Borgward είχε τέσσερις μάρκες: Borgward, Goliath, Lloyd και Hansa. Έφτιαχνε από μικρά αυτοκίνητα για τον λαό μέχρι premium μοντέλα που έκαναν τη Mercedes να ανησυχεί. Το Isabella έγινε αντικείμενο πόθου. Το Lloyd έδωσε αυτοκίνητο στον εργαζόμενο που δεν μπορούσε να αγοράσει τίποτα άλλο. Και το Borgward RS, το αγωνιστικό, μπήκε με κινητήρα DOHC σε αγώνες όταν άλλοι έτρεχαν με τεχνολογία δεκαετίας.

Αλλά ο Carl Borgward δεν ήξερε να σταματά. Ήθελε να ελέγχει τα πάντα, να βγάζει νέα μοντέλα κάθε χρόνο, να επενδύει σε καινοτομίες χωρίς εγγυήσεις. Τον έλεγαν πεισματάρη, μανιακό, επικίνδυνο. Το Der Spiegel τον παρουσίασε σαν δυνάστη του εργοστασίου του, καπνίζοντας πούρα και αρνούμενος κάθε συμβουλή. Και τότε, ξεκίνησε η πτώση.

Το 1961, το γερμανικό κράτος αρνήθηκε να στηρίξει οικονομικά την εταιρεία του. Η Βρέμη απαίτησε να του πάρει το εργοστάσιο με αντάλλαγμα τη βοήθεια. Εκείνος αρνήθηκε, αλλά τελικά υπέκυψε. Μέσα σε λίγους μήνες, το όνομα Borgward εξαφανίστηκε από τη βιομηχανία.

Κι όμως, λίγα χρόνια μετά, όταν όλα είχαν πουληθεί, τα εργοστάσια είχαν κλείσει και ο ίδιος ο Carl είχε πεθάνει πικραμένος, οι αριθμοί αποκάλυψαν την αλήθεια. Όλοι οι πιστωτές είχαν πληρωθεί. Και είχαν μείνει 4,5 εκατομμύρια μάρκα. Δεν χρωστούσε τίποτα. Δεν είχε πτωχεύσει. Τον είχαν εξαφανίσει χωρίς λόγο.

Η ιστορία δεν σταμάτησε εκεί. Τα σχέδιά του ταξίδεψαν στην Αργεντινή και στο Μεξικό, όπου συνέχισαν να κατασκευάζονται Borgward για λίγα χρόνια ακόμη. Και μετά από μισό αιώνα σιωπής, το όνομα αναβίωσε στη Γερμανία και την Κίνα. Για λίγο. Μέχρι να χρεοκοπήσει ξανά, το 2022.

Ο Carl Borgward δεν είχε την τύχη να γίνει θρύλος εν ζωή. Αλλά έφτιαξε αυτοκίνητα που μιλούσαν τη γλώσσα του αύριο. Κι όταν όλοι τον είχαν ξεγράψει, τα νούμερα έδειξαν ότι είχε δίκιο. Αλλά ήταν αργά. Πάντα είναι.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.

Keywords