Έφευγαν, άφηναν τους πλούσιους μόνους τους και παρέλυε το σύμπαν. Τι ήταν οι Αποχωρήσεις των Πληβείων

Η Ρώμη, αυτή η ένδοξη υπερδύναμη της αρχαιότητας, δεν ήταν ακριβώς ο παράδεισος της δικαιοσύνης και της ισότητας. Οι πληβείοι, οι απλοί άνθρωποι της πόλης, αυτοί που δούλευαν, πάλευαν και έτρωγαν ό,τι περίσσευε από τα συμπόσια των πατρίκιων, είχαν συχνά έναν μικρό «πονοκέφαλο»: δεν τους λογάριαζαν ιδιαίτερα. Όταν η αδικία έφτανε στο απροχώρητο, δεν έβγαιναν στους δρόμους με πλακάτ και συνθήματα. Δεν έκαναν ούτε απεργία πείνας. Απλά… έφευγαν.

Ναι, οι πληβείοι είχαν βρει τον πιο έξυπνο τρόπο να διαμαρτυρηθούν. Μάζευαν τα μπογαλάκια τους, εγκατέλειπαν τη Ρώμη και άφηναν την αριστοκρατία να τα βγάλει πέρα μόνη της. Αυτό ονομαζόταν Αποχώρηση των Πληβείων, και κάθε φορά που συνέβαινε, η Ρώμη έμπαινε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Γιατί χωρίς τους πληβείους, η πόλη σταματούσε να λειτουργεί. Δεν υπήρχαν εργάτες, έμποροι, στρατιώτες, τεχνίτες, τίποτα. Οι πατρίκιοι, που μέχρι τότε ζούσαν με τη σιγουριά ότι κάποιος θα κουβαλάει το νερό τους, ξαφνικά έβλεπαν τα σπίτια τους χωρίς υπηρέτες, τις αγορές άδειες και το στρατό χωρίς στρατιώτες.

Η πρώτη μεγάλη αποχώρηση έγινε το 494 π.Χ., όταν οι πληβείοι αγανάκτησαν από την εκμετάλλευση και την αδικία. Άφησαν τη Ρώμη και πήγαν στον Ιερό Λόφο, δηλώνοντας ότι δεν θα επέστρεφαν αν δεν τους έδιναν κάποια δικαιώματα. Πανικός. Ξαφνικά, η ελίτ της Ρώμης κατάλαβε ότι χωρίς αυτούς δεν μπορούσε να κυβερνήσει ούτε τον εαυτό της. Αναγκάστηκαν να διαπραγματευτούν και να παραχωρήσουν στους πληβείους το δικαίωμα να εκλέγουν τους δικούς τους εκπροσώπους, τους Δημάρχους των Πληβείων, οι οποίοι είχαν το δικαίωμα να μπλοκάρουν νόμους που ήταν άδικοι για τον λαό.

Αλλά επειδή η αριστοκρατία της Ρώμης δεν ήταν ακριβώς η πιο τίμια παρέα, μετά από λίγα χρόνια ξαναγύρισαν στα παλιά τους κόλπα. Οι πληβείοι ξαναέφυγαν, οι πατρίκιοι ξαναπανικοβλήθηκαν, και σιγά-σιγά, μέσα από μια σειρά από τέτοιες αποχωρήσεις, οι πληβείοι κέρδισαν περισσότερα δικαιώματα, φτάνοντας τελικά στο σημείο να μπορούν να συμμετέχουν στη διακυβέρνηση της Ρώμης.

Η ειρωνεία της υπόθεσης; Αυτή η «διαμαρτυρία μέσω εξαφάνισης» δεν έγινε διάσημη όπως άλλες μορφές αντίστασης, αλλά ήταν από τις πιο αποτελεσματικές κινήσεις στην ιστορία της κοινωνικής πάλης. Οι πληβείοι δεν χρειάστηκε να χύσουν ποτάμια αίματος, ούτε να κάνουν επαναστάσεις που κατέληγαν σε σφαγές. Απλώς αποχώρησαν και άφησαν τους ισχυρούς να πνιγούν στο χάος που οι ίδιοι είχαν δημιουργήσει.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.

Keywords