Φιλοποίμην Φίνος, o «Πατριάρχης» του Ελληνικού Κινηματογράφου

Κάποτε, ο Νίκος Κούνδουρος σε συνέντευξή του αναφορικά με το καλλιτεχνικό του έργο ανέφερε: «Μια φορά ο Φίνος μου είπε μια σπουδαία κουβέντα: «Αν δεν ήμουν εγώ, δηλαδή οι ταινίες μου, εσύ, Νίκο, δεν θα είχες εργαστήρια να εμφανίσεις το υλικό σου, δεν θα είχες στούντιο να κάνεις την ηχοληψία σου, να εμφανίσεις τις ταινίες σου». Είχε απόλυτο δίκιο, γιατί ο Φίνος συντηρούσε για μας, τις μηχανές, την υποδομή ολόκληρη. Και όταν λέω «μας» εννοώ έναν περιορισμένο κόσμο που κάναμε ένα άλλο είδος κινηματογράφου.»

Στην

πραγματικότητα, ο Φιλοποίμην Φίνος δεν ήταν μόνο ένας από τους ανθρώπους του «άλλου κινηματογράφου», αλλά μάλλον η ίδια η ενσάρκωση της 7ης τέχνης στον ελληνικό χώρο.

Ο Φιλοποίμην Φίνος γεννήθηκε στις 26 Ιανουαρίου του 1908 στην Τιθορέα Λοκρίδος. Γόνος μεσοαστικής οικογένειας, εγκαταστάθηκε στην Αθήνα όταν ήταν ακόμα σε νηπιακή ηλικία. Ο πατέρας του, αν και γιατρός, ήταν ένας από τους πιο γνωστούς κινηματογραφικούς επιχειρηματίες της εποχής, διαθέτοντας κινηματογραφικές αίθουσες στην Αθήνα και την επαρχία, με πιο γνωστή το Αλκαζάρ, το μεγαλύτερο και σπουδαιότερο θερινό σινεμά της Αθήνας. Ο Φιλοποίμην, Θα δεχόταν στο Αλκαζάρ τα πρώτα ερεθίσματα της τέχνης του κινηματογράφου.

Μαθήτευσε στην Ιόνιο Σχολή ως εσώκλειστος, αλλά αποφοίτησε από το δημόσιο «Αθηναϊκό Λύκειο Μεγαρέως». Από παιδί, αγαπούσε την υποκριτική τέχνη και μάλιστα οργάνωσε με συνομήλικους εφήβους έναν ερασιτεχνικό και ψυχαγωγικό σύλλογο, τη «Νεολαία», με τον οποίο έδωσαν μερικές θεατρικές παραστάσεις στο θέατρο Κοτοπούλη. Παράλληλα, του άρεσε πολύ η λογοτεχνία και από τα μαθητικά του χρόνια ακόμα ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία. Ακολούθησε θεωρητικές σπουδές, σπουδάζοντας νομικά στην Αθήνα και συνέχισε με μεταπτυχιακό στις πολιτικές επιστήμες στη Γερμανία, πτυχία όμως που δεν θα του χρειάζονταν ποτέ στο επαγγελματικό του μέλλον.

Ακούστε σχετικά: Αφιέρωμα στον Φιλοποίμενα Φίνο

Κι αυτό καθώς, κατά τη διάρκεια των σπουδών του, εργάστηκε ως μηχανικός προβολής στον κινηματογράφο Αλκαζάρ. Στην καμπίνα προβολής του Αλκαζάρ σφυρηλατήθηκε η παθιασμένη σχέση του με τον κινηματογράφο και την τεχνική του, γεγονός που τον οδήγησε στην επίμονη μελέτη φυσικής, οπτικής και μηχανικής, ώστε να διευρύνει τις γνώσεις του και να τις εφαρμόζει διαλύοντας και ξανασυνθέτοντας κάθε μηχάνημα που έπεφτε στα χέρια του. Στο μέλλον, παρατσούκλι του Φίνου θα ήταν το «κατσαβιδάκιας», λόγω της εμμονής του με την επισκευή του κινηματογραφικού εξοπλισμού της εταιρίας του.

Το 1930, κατάφερε να δημιουργήσει και να εγκαταστήσει μηχάνημα ήχου στο Αλκαζάρ. Η επόμενη πρόκληση του Φίνου ήταν να κατασκευάσει μηχάνημα ηχοληψίας, που θα έδινε τη δυνατότητα να δημιουργηθούν πρωτογενώς ομιλούσες ταινίες, χωρίς ντουμπλαρισμένο ήχο. Αυτό θα γινόταν πραγματικότητα το 1935, παρά τα πενιχρά μέσα που διέθετε, και θα ξεκινούσε παράλληλα το γύρισμα της ταινίας «Νερωμένο Κρασί», η οποία όμως δεν ολοκληρώθηκε ποτέ.

Το 1938, ο Φίνος θα ίδρυε τα «Ελληνικά Κινηματογραφικά Στούντιο» στο Καλαμάκι, με τους εκλεκτούς του συνεργάτες Σκούρα, Προβελέγγιο, Χλοΐδη, και τους αδελφούς Δριμαρόπουλους. Όλοι μαζί, θα πετύχαιναν τον πολυπόθητο στόχο τους, κυκλοφορώντας την πρώτη ομιλούσα ελληνική κινηματογραφική παραγωγή. Τον Απρίλιο του 1940 βγήκε στους κινηματογράφους η ταινία «Το Τραγούδι Του Χωρισμού» σε σενάριο Δημήτρη Μπόγρη. Ο Φίνος, εκτός από υπεύθυνος για τα τεχνικά ζητήματα, θα γινόταν και σκηνοθέτης, για πρώτη και τελευταία φορά.

Το φθινόπωρο του 1940 νοικιάζει ένα παλιό τριώροφο κτήριο στο κέντρο της Αθήνας, στην οδό Στουρνάρα. Στον τρίτο όροφο στήνει, με τη σύζυγό του Τζέλλα, το σπιτικό τους. Το υπόλοιπο κτήριο μετατρέπεται σε κινηματογραφικό στούντιο για να στεγάσει την κινηματογραφική επιχείρηση που σκόπευε να ιδρύσει. Πριν, όμως, προλάβει να θέσει σε λειτουργία τα νέα του σχέδια, θα τον προλάβαινε ο ελληνοϊταλικός πόλεμος.

Ο Φίνος μαζί με παλιούς συνεργάτες παρουσιάζονται στη Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού, συγκροτώντας συνεργείο λήψεων των Επικαίρων στο Αλβανικό Μέτωπο. Οι ταινίες που γυρίζουν για τα «Επίκαιρα», απαθανατίζοντας τα κατορθώματα του ελληνικού στρατού, συναρπάζουν και εμψυχώνουν τον κόσμο.

Τον Απρίλιο όμως του 1941, η Γερμανική κατοχή θα σταματούσε το πολύτιμο έργο της ομάδας. Οι Γερμανοί κατέστρεψαν τα κινηματογραφικά μηχανήματα του Φίνου, αλλά και τα νεγκατίφ των σκηνών του Αλβανικού μετώπου. Ολοσχερώς θα καταστρέφονταν τότε και τα στούντιο στο Καλαμάκι. Ο Φίνος όμως θα κατάφερνε να διασώσει κάποια νεγκατίφ από το αρχείο, τα οποία αποτελούν μέχρι σήμερα μοναδικά ιστορικά ντοκουμέντα.

Το χειμώνα του ίδιου έτους και στην προσπάθειά του να ανασυνταχθεί μέσα στις δυσκολίες της κατοχής, ο Φίνος κινηματογράφησε, μαζί με τον φίλο του Δημήτρη Ιωαννόπουλο, την απογραφή του πληθυσμού για τις ανάγκες μίας ταινίας μικρού μήκους που εμπνεύστηκε ο ίδιος, στην οποία θα προβάλλονταν οι διαδικασίες του σύγχρονου τρόπου απογραφής. Η ταινία εμφάνιζε σημαντικές βελτιώσεις για τα ελληνικά δεδομένα, τόσο σε εικόνα όσο και σε ήχο.

Διαβάστε όλο το θέμα στο TVXS.gr