5 + 1 πράγματα που θέλεις να μάθεις για τη «Μορφή του Νερού» του Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο

H «Μορφή του Νερού» («The Shape of Water») του Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο ήταν ο μεγάλος νικητής της χρονιάς. Η σπουδαιότερη ταινία της, τόσο για την κινηματογραφική της τόλμη, όσο και για το πανανθρώπινο μήνυμά της υπέρ της διαφορετικότητας. Ηρωες της είναι άνθρωποι του περιθωρίου που συμφιλιώνονται με ένα «τέρας». Σταδιακά, μέσα από τη μαγεία της κινηματογραφικής εικόνας και τη μεγάλη καρδιά του σκηνοθέτη της, αντιλαμβανόμαστε ότι, ναι, υπάρχουν τέρατα στη ζωή, αλλά αυτά δεν είναι τα αλλόκοτα πλάσματα. Αλλά οι άνθρωποι που κοντόφθαλμα και τρομαγμένα απορρίπτουν οτιδήποτε δεν συμβαδίζει με το σύστημα.

Στην Αμερική των 60ς (με τον Ψυχρό Πόλεμο να μαίνεται), η Ελάιζα είναι μία μουγκή κοπέλα που δουλεύει ως καθαρίστρια σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις του ΝΑΤΟ. Η ίδια αντιλαμβάνεται διαφορετικά τη ζωή – έχει ακόμα ζεστασιά, καλοσύνη, ιερόσυλο χιούμορ κι ένα ονειροπόλο βλέμμα. Η κοινωνία δεν ξέρει τι να την κάνει, αλλά εκείνη έχει δημιουργήσει την εναλλακτική οικογένειά της: την (αντισταθμιστικά πολυλογού) φίλη της Ζέλντα που πάντα την υποστηρίζει στη δουλειά και τον (κρυφά φυσικά) γκέι καλλιτέχνη γείτονά της που γερνάει μοναχός κι απογοητευμένος. Οταν στις εγκαταστάσεις καταφθάνει ένας άνθρωπος-ψάρι, ένα μυστηριώδες πλάσμα που «στον Αμαζόνιο λατρεύεται ως Θεός», αλλά στα χέρια των Αμερικάνων είναι πολύτιμο πειραματόζωο (το οποίο διεκδικούν και οι Ρώσοι), η Ελάιζα δε φοβάται να το πλησιάσει. Σε ένα κόσμο που κάνει όλους να νιώθουν «ξένοι», η απόκληρη και το «τέρας» θα ερωτευθούν – βαθιά κι ουσιαστικά. Σε πλήρη αντιδιαστολή με το ψυχροπολεμικό κλίμα και τις παγωμένες καρδιές μιας βαθιά ρατσιστικής κοινωνίας.

Μη χάσετε αυτό αλλόκοτο ερωτικό παραμύθι – αξίζει να το δείτε με ανοιχτό βλέμμα, πνεύμα και και ψυχή.

Προς το παρόν, διαβάστε 5 trivia για την ταινία που, αδιαμφισβήτητα, ήταν η καλύτερη της περσινής χρονιάς:

Ο θρίαμβος ξεκίνησε από το Φεστιβάλ Βενετίας 2017. Εκεί έκανε «Η Μορφή του Νερού» την παγκόσμια πρεμιέρα της φεύγοντας με το μεγάλο βραβείο, το Χρυσό Λέοντα, με κοινό και κριτικούς να παραλληρούν για τη μαγεία της κινηματογραφικής εικόνας, την κινηματογραφική τόλμη του Ντελ Τόρο να αφηγηθεί κάτι τέτοιο, αλλά κυρίως για το αναγκαίο μήνυμά της. Μετά ακολούθησε αποθέωση: 13 οσκαρικές υποψηφιότητες (και 4 βραβεία – Καλύτερης Ταινίας, Σκηνοθεσίας, Μουσικής και Σκηνογραφίας) 7 υποψηφιότητες για Χρυσή Σφαίρα (και 2 βραβεία – Σκηνοθεσίας και Μουσικής), 12 υποψηφιότητες για BAFTA (και 2 βραβεία – Μουσικής και Σκηνογραφίας). Οι κριτικές ενώσεις της Αμερικής και τα κινηματογραφικά περιοδικά παγκοσμίως την ψήφισαν ως Νο1 ταινία της χρονιάς. Συνολικά, απέσπασε 110 βραβεία.

Οι συμβολισμοί Ο Ντελ Τόρο προσπαθεί να αντιστρέψει την εικόνα του «τέρατος» στις cult ταινίες τρόμου του 40 και του 50 (το τέρας, π.χ., έχει σχεδιαστεί με σκοπό να θυμίσει αυτό του «Creature from the Black Lagoon», 1954). και να χρησιμοποιήσει το παραμύθι ως παραβολή για τις ρατσιστικές μας κοινωνίες. Και να σπάσει τα ταμπού, να μας κάνει να σκεφτούμε. Η Ελάιζα στην πρώτη σκηνή αυνανίζεται στην μπανιέρα της. Μια γυναίκα, σε ταινία εποχής, στην οσκαρική ταινία της χρονιάς, απολαμβάνει το σώμα της; Επιπλέον είναι μουγκή (αρα περιθωριοποιημένη). Η εναλλακτική της οικογένεια είναι μία αφροαμερικανή κι ένας γκέι. Ολοι βρίσκονται εκτός συστήματος της «νοικοκυρεμένης Αμερικής των 60ς». Κι εκεί προσγειώνεται ένα «τέρας» για να μας κάνει να κοιτάξουμε στον καθρέφτη μας. Καθόλου τυχαία, ο Ντελ Τόρο δεν τοποθετεί το διαμέρισμα της ηρωίδας πάνω από ένα κινηματογράφο. Το σινεμά ήταν πάντα καταφύγιο των ανθρώπων. Το σινεμά πάντα ενώνει τις ανάσες των θεατών, προκαλεί κι αποδέχεται τη συγκίνησή τους. Τους κρατάει ασφαλείς, στο σκοτάδι, ενώ στη μεγάλη οθόνη τους προβάλει μαγικές ιστορίες που τους ανακουφίζουν.

Το νερό Σε συνέντευξή του στην κάμερα του novacinema, την οποία μπορείτε να πετύχετε αυτές τις μέρες στον αέρα των καναλιών μας, ο πολυβραβευμένος συνθέτης Αλεξάντρ Ντεσπλά, μίλησε για το συμβολισμό του νερού. «Το νερό είναι η αγάπη. Ερχεται ξαφνικά και μας σκεπάζει, μάς πλημμυρίζει. Ή μπορεί να τραβηχτεί και να μας αφήσει ξανά μόνους κι εκτεθειμένους. Στο νερό, όπως και στην πραγματική αγάπη, αισθανόμαστε ελεύθεροι, ανάλαφροι. Δεν νιώθουμε το βάρος του σώματός μας. Επιπλέουμε στις ζωές μας που προσπαθούν να μας τραβήξουν προς τα κάτω. Ηθελα να γράψω μία τέτοια μουσική, που να σου δίνει αυτά τα συναισθήματα. Οτι βρίσκεσαι και κολυμπάς μέσα σ' έναν ωκεανό αγάπης...»

Ο Ντάγκ Τζόουνς δεν δυσκολεύτηκε στο ρόλο. Τρίτη συνεργασία του ηθοποιού με τον Ντελ Τόρο και πάντα τον βάζει να παίζει το τέρας. Εδώ, παρόλο που ήθελε 3 ώρες για να μπει στο κουστούμι κάθε μέρα, ένιωσε ότι γλιστρούσε στην καρδιά του ήρωά του πολύ πιο εύκολα. «Βάσισα την ερμηνεία μου στο σώμα μου. Τον έκανα να κινείται σαν ταυρομάχος, με έμφαση στους γοφούς. Κι όσο για τη σιωπή – μου άρεσε που το ζευγάρι ήταν σιωπηλό. Οταν ερωτεύεσαι δε χρειάζεται να πεις κουβέντα...»

Γιατί ο Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο έχει μία τεράστια καρδιά Ο μεξικανός σκηνοθέτης που τα τελευταία 15 χρόνια έχει κερδίσει τη διεθνή αναγνωρισιμότητα αξίζει την προσοχή σας – όχι μόνο γιατί είναι μαγικός στο πώς χειρίζεται τις ιστορίες του. Αλλά γιατί τις φωτίζει με ενσυναίσθηση και ανθρωπιά. «Από μικρό παιδί είχα πίστη στα τέρατα των παραμυθιών. Δεν τα φοβήθηκα, τα αγάπησα. Πιστεύω ότι τα “τέρατα” απλά υπήρχαν στις παιδικές μας ιστορίες σα φύλακες άγγελοι – για να αποδέχονται και να μας κάνουν να αποδεχόμαστε κι εμείς τα ελαττώματα της μορφής μας. Για να επιτρέπουν και να συγχωρούν και να δίνουν χώρο στις αποτυχίες μας. Εδώ και 25 χρόνια μέσα από τη δουλειά μου, μέσα από το να φωτοσκιάζω τις ιστορίες τους, κάνω πρωταγωνιστές τα τέρατα. Κι αυτά, σε τρεις περιπτώσεις («Devil's Backbone», «Ο Λαβυρινθος του Πάνα», «Η Μορφή του Νερού») μού έχουν σώσει τη ζωή. Γιατί οι ταινίες μας δεν είναι απλά τίτλοι σε μια φιλμογραφία. Η τέχνη λειτουργεί με τον καλύτερό της τρόπο όταν πλησιάζει την αποτυχία. Δεν υπήρχε κανένας λόγος να λειτουργήσει αυτή η ταινία, εκτός από την πίστη και την αγάπη. Αναρωτιέμαι, κάθε μέρα, τι θ' απογίνουμε σε αυτές τις χωρίς αγάπη κοινωνίες. Σ' ένα κόσμο που τρέμει το διαφορετικό και το πολεμά με μίσος. Και σ' αυτό το σημείο είναι που οι ταινίες και τα παραμύθια μπορούν να μας βοηθήσουν ν' ανακτήσουμε κάποια από την πίστη που χάσαμε. Μην φοβάστε το συναίσθημα. Το συναίσθημα είναι το νέο πανκ!»