Ποια ήταν η πρώτη επιστολή που εστάλη από την Θεσσαλονίκη – Ταχυδρομικά τεκμήρια τεσσάρων αιώνων σε έκθεση

Την πρώτη επιστολή που ταχυδρομήθηκε από την Θεσσαλονίκη πριν από τέσσερις αιώνες αλλά και μία σειρά από άλλα, σπάνια ταχυδρομικά τεκμήρια, που φθάνουν χρονικά ως σήμερα παρουσιάζει η έκθεση «Σφραγίδες, Επιστολές, Γραμματόσημα – Η ταχυδρομική ιστορία της Θεσσαλονίκης», που εγκαινιάζεται στις 26 Φεβρουαρίου στο Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης.

Πρόκειται για μία ιστορία αλλιώτικη, ακριβή και συνεπή όμως, ως προς τις παραμέτρους

της, καθώς προκύπτει μέσα από τα ταχυδρομεία, αδιάψευστους μάρτυρες κάθε εποχής. Για την ακρίβεια βέβαια, μέσα από ταχυδρομικά τεκμήρια, που προέρχονται από την μοναδική στο είδος της συλλογή του Γιώργου Θωμαρέη.

Φάκελοι αλληλογραφίας, επιστολές, βεβαιώσεις φορτωτικής, επιστολικά δελτάρια (τα γνωστά καρποστάλ), τα γραμματόσημα φυσικά, οι σφραγίδες, οι εφημερίδες, οι επιταγές, οι αποδείξεις των συστημένων αποστολών, οι βραχείες επιστολές, ακόμη και οι κηρασφαλίσεις (τα βουλοκέρια δηλαδή), καθώς και οι πλίκοι (επιστολές διπλωμένες ως αυτοσχέδιος φάκελος) περιλαμβάνονται στην συλλογή αυτή, που ειδικά για τις ανάγκες της έκθεσης εμπλουτίστηκαν με υλικό που παραχώρησαν οι: Αθανάσιος Πάσχος, Αλέξης Παπαδόπουλος και Κώστας Σταμάτης.

Ιστορία τεσσάρων και πλέον αιώνων, ταχυδρομική αλλά όχι μόνον καλύπτεται έτσι, από αυτήν την έκθεση. Αρχίζοντας από το παλαιότερο τεκμήριο, που πηγαίνει πίσω στα 1482, αποτελώντας την πρώτη επιστολή, που ταχυδρομήθηκε από την Θεσσαλονίκη προς την Βενετία. Και ακόμη, ανάμεσα σε άλλα, μία επιστολή του Δεκέμβρη του 1944 με σφραγίδα «λογοκρισία ΕΛΑΣ» αλλά και επιστολές του 18ου αιώνα απολυμασμένες με ξίδι για την πρόληψη επιδημιών! Επίσης αποστολές από και προς σπάνιους προορισμούς, όπως η Ουρουγουάη, το Γκουαντάναμο, η Οζάκα, η Νέα Ζηλανδία και οι τρεις Γουιάνες της Νότιας Αμερικής. Επίσης επιστολές που περιπλανήθηκαν για μήνες ή και χρόνια ώσπου να παραδοθούν στον παραλήπτη τους ή όμως να επιστραφούν ως ανεπίδοτες στον αποστολέα.

Παράλληλα η  ταχυδρομική ιστορία εμπλουτίζεται και παραλληλίζεται με τη γενικότερη ιστορική εξέλιξη της Θεσσαλονίκης και τα διεθνή γεγονότα που επηρέασαν τις τύχες της πόλης. Από τις πρώιμες ταχυδρομήσεις του 15ου αιώνα, το άνοιγμα των πρώτων ταχυδρομικών γραφείων στη Θεσσαλονίκη (αυστριακού και ελληνικού) κατά τη δεκαετία 1830, τη χρήση γραμματοσήμων από τη δεκαετία 1860, την ίδρυση της Παγκόσμιας Ταχυδρομικής Ένωσης (UPU) το 1875 και την ενοποίηση των ταχυδρομικών τελών.

Καταγράφεται όμως επίσης και η λειτουργία δέκα διαφορετικών εθνικών ταχυδρομείων στη Θεσσαλονίκη (αυστριακού, ελληνικού, γαλλικού, αιγυπτιακού, οθωμανικού, ρωσικού, βρετανικού, ιταλικού, σερβικού, βουλγαρικού), καθώς και το κλείσιμο των τελευταίων που απέμεναν το 1914 από την Ελληνική Διοίκηση. Τέλος επισημαίνονται και οι ειδικές περιπτώσεις των ακτοπλοϊκών ταχυδρομείων, της Προσωρινής Κυβέρνησης, της Στρατιάς της Ανατολής αλλά και οι αεροπορικές αποστολές του Μεσοπολέμου.  Την επιμέλεια της έκθεσης έχουν οι Γιώργος Θωμαρέης  και Γιάννης Επαμεινώνδας.

Info

Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης – Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης, Βίλα Καπαντζή: Λεωφόρος Βασιλίσσης Όλγας 108

«Σφραγίδες, Επιστολές, Γραμματόσημα – Η ταχυδρομική ιστορία της Θεσσαλονίκης»

Διάρκεια: 26 Φεβρουαρίου – 16 Απριλίου