Μεγαλοπρεπής στροφή από ΔΝΤ: Δεν θα χρειαστεί λιτότητα για να αντιμετωπιστούν οι οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας

Οι περισσότερες προηγμένες οικονομίες που μπορούν να δανειστούν ελεύθερα δεν θα χρειαστούν μέτρα λιτότητας για να αποκαταστήσουν την υγεία των δημόσιων οικονομικών τους μετά την πανδημία του κορονοϊού, αναφέρει το ΔΝΤ, πραγματοποιώντας μια μεγαλοπρεπή στροφή σε σχέση με τις συμβουλές του στην οικονομική κρίση πριν μια δεκαετία.

Οι χώρες που έχουν την επιλογή να συνεχίσουν να δανείζονται είναι πιθανό να βρεθούν σε θέση να σταθεροποιήσουν το δημόσιο χρέος

τους έως τα μέσα της δεκαετίας χωρίς να χρειαστεί να αυξήσουν τους φόρους ή να μειώσουν τα σχέδια δημοσίων δαπανών, δήλωσε ο Vitor Gaspar, επικεφαλής της δημοσιονομικής πολιτικής του ΔΝΤ στους Financial Times.

Ωστόσο, οι χώρες που έχουν περιορισμένη πρόσβαση μόνο στις αγορές θα πρέπει να είναι πολύ πιο προσεκτικές σχετικά με τις δημοσιονομικές στρατηγικές τους, προειδοποίησε ο Gaspar, με αφορμή την δημοσίευση του ετήσιου Fiscal Monitor του Ταμείου.

Το παγκόσμιο δημόσιο χρέος είναι πιθανόν να φτάσει στο υψηλό ρεκόρ του 100% του παγκοσμίου ΑΕΠ το 2020 και το  ΔΝΤ αναμένει πως το χρέος γενική κυβέρνησης θα αυξηθεί σημαντικά αναλογικά με το εθνικό εισόδημα στις περισσότερες προηγμένες οικονομίες φέτος.

Ωστόσο, έως το 2025 τα συνολικά ελλείμματα θα είναι παρόμοια με τα επίπεδα που είχε προβλέψει το ΔΝΤ πριν από την πανδημία, χωρίς την ανάγκη για περικοπές δημοσίων δαπανών ή αύξηση φόρων, ανέφερε ο Gaspar.

Ο κύριος παράγοντας που ενισχύει αυτή την πρόβλεψη για τις πιο αναπτυγμένες οικονομίες είναι το κόστος δανεισμού. Το ΔΝΤ εκτιμά πως το κόστος του εξυπηρετούμενου δημοσίου χρέους θα παραμείνει κάτω από τον ρυθμό ανάπτυξης που θα καταφέρουν να επιτύχουν αυτές οι χώρες. Αυτό θα επιτρέψει τον πιο φθηνό δανεισμό να αντισταθμίσει σε μεγάλο βαθμό την ασθενέστερη ανάπτυξη και τα χαμηλότερα φορολογικά έσοδα, τα οποία, σύμφωνα με την πρόβλεψη του Ταμείου, θα προκύψουν από την κρίση.

Μέχρι το 2025, οι περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες «θα είχαν υψηλότερο κυκλικά προσαρμοσμένο πρωτογενές έλλειμμα, αλλά αυτό αντισταθμίζεται σε μεγάλο βαθμό από τις χαμηλότερες πληρωμές τόκων», ανέφερε ο Gaspar. Ως αποτέλεσμα δεν υπάρχει ανάγκη δημοσιονομικής εξυγίανσης σε χώρες που μπορούν να δανείζονται ελεύθερα από τις χρηματοπιστωτικές αγορές. «Ο λόγος [του δημόσιου χρέους] στις προβλέψεις μας σταθεροποιείται και μάλιστα μειώνεται ελαφρά προς το τέλος των προβλέψεών μας, κάτι που δείχνει ότι η Covid-19 προκαλεί εφάπαξ άλμα στο χρέος και με χαμηλά επιτόκια η δυναμική του χρέους σταθεροποιείται.»

Οι παρατηρήσεις του ΔΝΤ αναμένεται να αξιοποιηθούν τόσο από τις ΗΠΑ όσο και από ολόκληρη την Ευρώπη, δίνοντας το «πράσινο φως» στις χώρες να επενδύσουν, αντί να «σφίξουν τις ζώνες», όπως συνέβη την προηγούμενη δεκαετία.

Οι συμβουλές του ταμείου αποτελούν μια αντιστροφή του μηνύματος που δόθηκε στην παρόμοια δημοσίευση πριν από μια δεκαετία, στο αντίστοιχο στάδιο της τότε χρηματοπιστωτικής κρίσης. Τότε, είχε προειδοποιήσει ότι «πολλές χώρες αντιμετωπίζουν μεγάλες ανάγκες περικοπών». Ο εσωτερικός έλεγχος του Ταμείου αξιολόγησε στη συνέχεια ότι ήταν πολύ γρήγορο να υποστηρίξει τη λιτότητα το 2010-11.

Τώρα, το ΔΝΤ έχει αναθεωρήσει ουσιαστικά τις οδηγίες του. Αυτή τη φορά, πρέπει να γίνουν περισσότερα για να προωθηθεί μια ισχυρή ανάκαμψη πριν εξετάσουμε την υγεία των δημόσιων οικονομικών των χωρών, τονίζει το ΔΝΤ.

«Πιστεύουμε ότι υπάρχει κίνδυνος πρόωρης απόσυρσης της δημοσιονομικής στήριξης και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής που έχουν την επιλογή θα ήταν καλό να κινηθούν πιο σταδιακά και να διατηρήσουν τη δημοσιονομική στήριξη έως ότου η ανάκαμψη πραγματοποιηθεί σωστά και οι μακροχρόνιες επιπτώσεις από την Covid-19 θεωρηθούν ότι βρίσκονται υπό έλεγχο », ανέφερε ο Gaspar.

Οι ευνοϊκές προβλέψεις του χρέους βασίζονται σε μια ισχυρή ανάκαμψη στην οικονομική ανάπτυξη μετά την πανδημία και τα επιτόκια παραμένουν πολύ χαμηλότερα από τα ποσοστά ανάπτυξης. Αυτός ο συνδυασμός ωστόσο δεν είναι εγγυημένος και ο Gaspar τονίζει ότι η αβεβαιότητα σχετικά με τις δημοσιονομικές προβλέψεις είναι ακόμη εξαιρετικά υψηλή.

Αντίθετα, οι αναπτυσσόμενες οικονομίες που δεν έχουν τόσο μεγάλη δυνατότητα να δανειστούν αντιμετωπίζουν «δεσμευτικούς οικονομικούς περιορισμούς» και πρέπει να αξιολογήσουν προσεκτικά τα κόστη και τα οφέλη της πρόσθετης δημοσιονομικής στήριξης κατά τη διάρκεια της κρίσης της Covid-19, δηλώνει το ΔΝΤ.

Το Ταμείο χαρακτήρισε την Κίνα και τις ΗΠΑ ως χώρες που  θα ήταν απίθανο να σταθεροποιήσουν τις επιβαρύνσεις του δημόσιου χρέους τους έως τα μέσα της δεκαετίας, δεδομένου των μεγάλων τους σχεδίων για δημόσιες δαπάνες και των ελάχιστων πλάνων τους για αύξηση των φόρων.