Covid-19: Το δίδαγμα απ’ το μοντέλο της Σουηδίας

Ενδιαφέροντα στοιχεία προκύπτουν από επιστημονική ανάλυση σχετικά με την αμφιλεγόμενη στρατηγική της Σουηδίας στην διαχείριση της πανδημίας, αναδεικνύοντας μία εκ των βασικότερων παραμέτρων στην αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης.

Σύμφωνα με αυτά, η απόφαση της χώρας να μην προβεί σε lockdown  προκάλεσε περισσότερους θανάτους και μεγαλύτερη ζήτηση ιατρικής περίθαλψης από χώρες που προχώρησαν νωρίς σε πιο αυστηρές παρεμβάσεις.

Όμως, η Σουηδία τα πήγε καλύτερα από ό, τι θα περίμενε κανείς μόνο με την εφαρμογή μέτρων δημόσιας υγείας, περίπου παρόμοια με τη Γαλλία, την Ιταλία και την Ισπανία – χώρες που έλαβαν πιο αυστηρά μέτρα, αλλά με καθυστέρηση. Είναι ενδεικτικό ότι η Σουηδία έχει καταγράψει 538 θανάτους ανά εκατομμύριο πληθυσμού, η Γαλλία 458, η Ιταλία 577 και η Ισπανία 607.

Η Σουηδία είχε, επίσης, λιγότερους ασθενείς σε μονάδες εντατικής θεραπείας από ό,τι αναμενόταν. Ωστόσο, αυτό δεν φαίνεται να αποτελεί μια επιτυχή έκβαση, καθώς στη χώρα καταγράφεται ένα υψηλότερο ποσοστό θανάτων σε ηλικιωμένους ασθενείς εκτός ΜΕΘ από άλλες χώρες, παρότι η διαθεσιμότητα των κλινών δεν υπερκεράστηκε.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, η εξέλιξη αυτή δείχνει ότι οι υγειονομικές αρχές εξέταζαν τις πιθανότητες ανάρρωσης των ασθενών προκειμένου να αποφασίσουν ποιος θα έχει πρόσβαση σε εντατική θεραπεία.

«Η μελέτη μας δείχνει ότι τα ατομικά μέτρα ελέγχου των λοιμώξεων μπορούν να έχουν ουσιαστική επίδραση στα εθνικά αποτελέσματα και βλέπουμε τη Σουηδία ως ένα καλό παράδειγμα αυτής της περίπτωσης«, δήλωσε ο Peter Kasson, MD, PhD, από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια και του Πανεπιστημίου της Ουψάλα. «Τα υψηλότερα επίπεδα ατομικής δράσης καταστέλλουν περαιτέρω τη λοίμωξη, ενώ η πλήρης έλλειψη ατομικής δράσης πιθανότατα θα είχε οδηγήσει σε εκτροχιασμό της».

Οι κατά κεφαλήν θάνατοι της Σουηδίας ήταν 35 ανά 100.000 πληθυσμού στις 15 Μαΐου. Εν τω μεταξύ, το ποσοστό θανάτου της Δανίας ήταν 9,3 ανά 100.000, της Φινλανδίας  5,2 και της Νορβηγίας 4,7. Και οι τρεις γειτονικές χώρες θέσπισαν αυστηρότερες πολιτικές. Αντίστοιχα, οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν 24 θανάτους ανά 100.000 στις 15 Μαΐου. Ωστόσο, η Σουηδία έχει καλύτερη πορεία από χώρες, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ισπανία.

«Η Σουηδία είναι ίσως το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα μετριασμού – περιόρισε την έκταση παρεμβάσεων με κοινωνικο-οικονομικό αντίκτυπο, στοχεύοντας στην επιβράδυνση της εξάπλωσης και να την αποτελεσματική ιατρική ανταπόκριση», έγραψαν οι ερευνητές στο άρθρο τους, που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση Clinical Infectious Diseases, περιγράφοντας τα ευρήματά τους. «Η μελέτη των επιπτώσεων αυτής της στρατηγικής, των στοιχείων που είναι καθοριστικής σημασίας για τη μείωση της θνησιμότητας και της ανάγκης υγειονομικής περίθαλψης και της σύγκρισης με άλλες προσεγγίσεις, είναι επομένως ζωτικής σημασίας για την παγκόσμια κατανόηση των αντιδράσεων στην πανδημία».

Βασικά μέτρα στη Σουηδία

Παρόλο που δεν επέλεξε καθολικό lockdown, η Σουηδία, έλαβε ορισμένα μέτρα προκειμένου να μετριάσει τη διάδοση της COVID-19. Οι ερευνητές ανέπτυξαν μοντέλα προκειμένου να αξιολογήσουν τα αποτελέσματα αυτών των μέτρων, όπως η εθελοντική απομόνωση από συμπτωματικά άτομα και άτομα άνω των 70 ετών, το κλείσιμο σχολείων και άλλες παρεμβάσεις. Στη συνέχεια επιβεβαίωσαν τα αποτελέσματά τους συγκρίνοντας τα μοντέλα με το ποσοστό θανάτων στη χώρα καθώς και τα αποτελέσματα της Σουηδίας σε σύγκριση με αυτά άλλων χωρών.

Τα μοντέλα προέβλεπαν ότι μόνο με τα μέτρα δημόσιας υγείας θα υπήρχε στη Σουηδία αύξηση κατά 40 φορές της ζήτησης σε κρεβάτια ΜΕΘ από από το διαθέσιμο αριθμό κλινών πριν από την πανδημία. Εντούτοις, η εθελοντική αυτο-απομόνωση μείωσε το ποσοστό αυτό σε 5, ενώ η χώρα ουσιαστικά διπλασίασε τον αριθμό των κλινών ΜΕΘ μετά την εμφάνιση της πανδημίας.

Ακόμη κι έτσι όμως θα έμεναν πολλοί ασθενείς εκτός μονάδας, κάτι το οποίο δεν συνέβη, αφού ο αριθμός κλινών ΜΕΘ της χώρας δεν υπερέβη. Αυτό το αποτέλεσμα – και το γεγονός ότι οι ηλικιωμένοι ασθενείς στη Σουηδία είχαν πολλές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από το να γίνουν δεκτοί σε ΜΕΘ – ώθησαν τους ερευνητές στο να αναλύσουν τις επιλογές που έκαναν οι σουηδικές υγειονομικές αρχές σχετικά με το ποιος θα λάμβανε εντατική περίθαλψη.

Όπως σημειώνουν, οι ηλικιωμένοι Σουηδοί ασθενείς με επιβεβαιωμένη COVID-19 είχαν περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν παρά να γίνουν δεκτοί στη ΜΕΘ, υποδηλώνοντας ότι η προβλεπόμενη πρόγνωση μπορεί να ήταν ένας παράγοντας για την εισαγωγή στη Μονάδα. Αυτό πιθανώς μείωσε το φορτίο υγειονομικής περίθαλψης με κόστος τη μειωμένη επιβίωση σε ασθενείς που δεν γίνονταν δεκτοί.

«Το βασικό εύρημα είναι ότι η ατομική συμπεριφορά είναι σημαντική«, δήλωσε ο Kasson. «Η αυτό-απομόνωση και η λήψη προφυλακτικών μέτρων από τους πολίτες όταν βρίσκονται στην κοινότητα, μπορεί πραγματικά να αλλάξει την καμπύλη της επιδημίας. Και αυτό είναι κάτι που δεν πρέπει να σταματήσει τώρα», καταλήγει.