Εντοπίστηκε στην Κρήτη σπάνιο έργο που αποδίδεται στον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο πριν γίνει Ελ Γκρέκο. Η εικόνα βρισκόταν σε εκκλησία και είχε κοπεί για να χωρέσει στο τέμπλο

Ένα σπάνιο έργο ανακαλύφθηκε σε ναό του Αποκόρωνα Χανίων στην Κρήτη, με ορισμένους ερευνητές να μην αποκλείουν το ενδεχόμενο να το έχει φιλοτεχνήσει ο ίδιος ο Ελ Γκρέκο. Η εικόνα βρέθηκε στον ναό της Παναγίας στον Τσιβαρά Αποκορώνου και ήταν κομμένη για να χωρέσει στον τέμπλο.Η εικόνα είχε κοπεί και από δύο πλευρές από το 1880 για να ενταχθεί μέσα στο τέμπλο της νέας δίκλιτης εκκλησίας. Η κίνηση αυτή που οφείλεται
σε άγνοια, μας στερεί την απόλυτη βεβαιότητα ότι η εικόνα της Παναγίας της Οδηγήτριας και της Αγίας Αικατερίνης έγινε από τον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο, πριν φύγει από το νησί για να γίνει ο διάσημος σε όλο τον κόσμο  ζωγράφος με το όνομα Γκρέκο. Την εικόνα εντόπισε σε κάποια από τις επισκέψεις του στον ναό ο επίτιμος έφορος Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Μιχάλης Ανδριανάκης, ο οποίος με το έμπειρο μάτι του κατάλαβε ότι αυτή διαφέρει από τις άλλες.Εικόνα της Παναγίας και της Αγίας ΑικατερίνηςΣτο πρόσφατο συνέδριο που έγινε στο Ρέθυμνο ο κ. Ανδριανάκης έκανε μια σημαντική ανακοίνωση, σύμφωνα με την οποία η εικόνα μπορεί πιθανότατα να θεωρηθεί ως το πρωιμότερο έργο του Θεοτοκόπουλου, πριν αυτός αναχωρήσει από την Κρήτη για την Ιταλία και στην συνέχεια για την Ισπανία. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο η εύρεσή της θεωρείται ιδιαιτέρως σημαντική, καθώς είναι η πρώτη που βρίσκεται στο νησί και αναμένεται να συνεισφέρει τα μέγιστα στη μελέτη του έργου του σπουδαίου ζωγράφου για μια περίοδο της τέχνης του, την κρητική, που ελάχιστα γνωρίζουμε.Η εντυπωσιακή μορφή της Αγίας Αικατερίνης. Στην εικόνα δεν υπάρχει υπογραφή γιατί λείπει το κάτω μέρος της. Οι ειδικοί εκτιμούν όμως, ότι υπάρχει σαφής ομοιότητα στην τεχνοτροπία.Η περίφημη εικόνα -όπως τονίζει μιλώντας στην εφημερίδα “Πατρίς” ο κ. Ανδριανάκης, «βρισκόταν στην ποδιά του τέμπλου που είναι του 1880 και ήταν σε δεύτερη χρήση. Την είχαν κόψει στα δύο. Είχαν κόψει επίσης και το κάτω κομμάτι όπου σίγουρα βρισκόταν η υπογραφή του καλλιτέχνη».
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα στοιχεία τόσο τα τεχνικά όσο και τα τεχνοτροπικά απομακρύνουν, σύμφωνα με τον κ.Ανδριανάκη, τον ζωγράφο που φιλοτέχνησε την εικόνα από όλους τους γνωστούς ομότεχνούς του, του δευτέρου μισού του 16ου αιώνα, οπότε και αυτή χρονολογείται. «Επίσης αρκετά στοιχεία προσιδιάζουν στο καλλιτεχνικό  ιδίωμα του Θεοτοκόπουλου, τόσο όσον αφορά τα έργα της πρώιμης περιόδου όσο και τα μεταγενέστερά του».Από την παρουσίαση στο αρχαιολογικό συνέδριο στο Ρέθυμνο.Το έργο εντοπίστηκε κατά τη διάρκεια αυτοψίας του κ. Ανδριανάκη και πλέον εκτίθεται σε συλλογή βυζαντινών και μετα-βυζαντινών έργων, στη Μονή Σαν Σαλβατόρε στα Χανιά.Τρεις συνολικά ανακοινώσεις για το θέμαΑξίζει να σημειωθεί ότι εκτός από τον κ. Ανδριανάκη, ανακοινώσεις για το ίδιο θέμα έκανε η ομάδα των συντηρητών, καθώς και ο επίτιμος διευθυντής Έρευνας του «Δημόκριτου» Γ. Μανιάτης. Όπως επισημαίνουν στην ανακοίνωσή τους οι συντηρητές Νίκος Μίνως, Γεώργιος Σιγανάκης και Γεώργιος Μακράκης, οι εργασίες συντήρησης που πραγματοποιήθηκαν περιελάμβαναν αποκατάσταση του ξύλινου φορέα, στερέωση του υποστρώματος και της ζωγραφικής επιφάνειας, καθαρισμό, αφαίρεση αλλοιωμένων βερνικιών και τελική προστασία της επιφάνειας.Κατά τη διάρκεια των εργασιών και λόγω του εντοπισμού νεωτέρων επεμβάσεων, καθώς και των ιδιαιτέρων χαρακτηριστικών που παρουσίαζε η τεχνική του έργου, πραγματοποιήθηκε, σε συνεργασία με την Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων, εξέταση της ζωγραφικής επιφάνειας με πολυφασματική κάμερα “Μusis 2007”, καθώς και δειγματοληψία για την εξέταση των υλικών δημιουργίας της εικόνας σε συνεργασία με το ΕΚΕΦΕ “Δημόκριτος”.Σε ό,τι αφορά τις χρωστικές ουσίες, σημαντικό θεωρείται το γεγονός ότι έχουν ταυτιστεί με τις αντίστοιχες ουσίες στη «Βάφτιση», όπως και η χρήση σμάλτου. «Έγιναν» -όπως επισημαίνει ο κ. Ανδριανάκης- «εικονογραφικές και τεχνοτροπικές παρατηρήσεις με αρκετά έργα του Θεοτοκόπουλου  διαπιστώθηκε ότι υπάρχει στενή σχέση». Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί  ότι συνεχίζεται η δεύτερη φάση της συντήρησης της εικόνας ενώ θα συνεχιστεί  και η εργαστηριακή έρευνα.Στο έργο απεικονίζεται η Βάπτιση του Χριστού με πρωταγωνιστικές μορφές τον ίδιο τον Ιησού και τον άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο. Και αυτό το έργο είναι ανυπόγραφο, αλλά βάσει τεχνοτροπικών κριτηρίων αποδίδεται με βεβαιότητα στον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο. Πηγή: Ιστορικό Μουσείο ΚρήτηςΕλεύθερες, πλατιές πινελιές«Η Παναγία εικονίζεται στο γνωστό εικονογραφικό τύπο της Οδηγήτριας, ο οποίος είναι ιδιαίτερα διαδεδομένος και στην Κρήτη μέχρι και τον 18ο αιώνα. Η Αγία Αικατερίνη αριστερά της, σε στάση τριών τετάρτων, στρέφεται προς την Παναγία», εξηγεί ο κ. Ανδριανάκης. «Με το δεξί χέρι κρατεί κλαδί φοίνικα και με το αριστερό ακουμπά με μια πολύ χαρακτηριστική κίνηση στον σπασμένο τροχό του μαρτυρίου. Η μορφή της Παναγίας έχει τα τυπικά χαρακτηριστικά του εικονογραφικού τύπου, ενώ ο μικρός Χριστός διακρίνεται για τον έντονα ζωγραφικό τρόπο απόδοσης του προσώπου και των ενδυμάτων, όπου είναι εμφανείς δυτικές επιδράσεις στην πτυχολογία, τις οποίες έχει ενσωματώσει στην τέχνη του ο ζωγράφος».«Στη ντυμένη ως βυζαντινή αρχόντισσα Αγία Αικατερίνη, κυριαρχούν δυτικές επιδράσεις στην απόδοση του προσώπου. Ο ανώνυμος ζωγράφος σχεδιάζει χωρίς χαράξεις, με τολμηρές, ελεύθερες, πλατιές πινελιές τις τρεις μορφές και τροποποιεί το σχέδιό του σε κάποια σημεία. Διαχειρίζεται με άνεση τα χρώματα όπου κυριαρχούν το βυσσινί, το ρόδινο, το πορτοκαλί, το σκούρο πράσινο και το λευκό του μολύβδου, ενώ εντοπίζεται και η χρήση κονιορτοποιημένου γυαλιού. Η πτυχολογία αποδίδεται ζωγραφικά, με σταδιακό άνοιγμα των χρωμάτων και ελεύθερες, πλατιές πινελιές».Πηγή: Πατρίς, LiFO

The post Εντοπίστηκε στην Κρήτη σπάνιο έργο που αποδίδεται στον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο πριν γίνει Ελ Γκρέκο. Η εικόνα βρισκόταν σε εκκλησία και είχε κοπεί για να χωρέσει στο τέμπλο appeared first on ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ.

Keywords
Τυχαία Θέματα