Προκλήσεις στη συμφωνία Ε.Ε.-ΜERCOSUR για τα ελληνικά αγροδιατροφικά προϊόντα

Η συμφωνία εμπορικής συνεργασίας που υπεγράφη μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των χωρών του MERCOSUR, φέρνει νέες προοπτικές για τα ελληνικά αγροδιατροφικά προϊόντα, ιδιαίτερα για εκείνα που φέρουν Γεωγραφικές Ενδείξεις.

Ωστόσο, οι αντιφάσεις γύρω από τη συμφωνία αφήνουν ανοιχτά ερωτήματα για τα πραγματικά οφέλη και τις απειλές που μπορεί να ενέχει για τη χώρα μας, αν και τα στοιχειώδη δεδομένα δείχνουν πως οι αγορές της Νότιας Αμερικής έχουν ήδη έντονο ανταγωνιστικό πρόσημο.

Ευκαιρίες ή αντίκτυποι;

Η συμφωνία με τις χώρες MERCOSUR, που περιλαμβάνει τη Βραζιλία, την Αργεντινή, την

Ουρουγουάη, την Παραγουάη, τη Βενεζουέλα και τη Βολιβία (με την τελευταία να μην συμμετέχει ακόμη στο εμπορικό σκέλος), δίνει τη δυνατότητα στην Ε.Ε. να ενισχύσει τις εμπορικές της συναλλαγές με αυτές τις χώρες, ενώ ταυτόχρονα επηρεάζει το μέλλον της ευρωπαϊκής αγροτικής παραγωγής. Η συμφωνία προβλέπει την κατάργηση του 90% των δασμών, ενδεχομένως προμηνύοντας σημαντικά οικονομικά οφέλη, όπως εκτιμά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ωστόσο, η Ελλάδα –αλλά και άλλες χώρες της Ε.Ε.– βλέπουν με σκεπτικισμό τα πιθανά αρνητικά αποτελέσματα της συμφωνίας για την τοπική αγροτική παραγωγή, κυρίως στον τομέα των προϊόντων με Γεωγραφικές Ενδείξεις.

Η σκοπιά της ελληνικής αγροτικής παραγωγής

Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, αναγνωρίζει τις ευκαιρίες που μπορεί να προσφέρει η συμφωνία, αλλά επίσης τονίζει την ανάγκη για προστασία των ελληνικών αγροτικών προϊόντων από τον αθέμιτο ανταγωνισμό. Ο ίδιος επανέλαβε τη σημασία της διασφάλισης της ποιότητας των εισαγόμενων προϊόντων, καθώς φοβάται πως οι χαμηλότερες τιμές και οι διαφορετικές παραγωγικές πρακτικές από τις χώρες του MERCOSUR ενδέχεται να πλήξουν την αξία και την ταυτότητα της ελληνικής παραγωγής. Ειδικότερα, τα ελληνικά προϊόντα που φέρουν Γεωγραφικές Ενδείξεις, όπως η φέτα, το ελαιόλαδο και οι ελιές Καλαμάτας, χρειάζονται επιπλέον προστασία για να παραμείνουν ανταγωνιστικά στις νέες αγορές.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαβεβαιώνει πως η συμφωνία θα ενισχύσει την οικονομική ανταγωνιστικότητα της Ε.Ε., όμως υπάρχει εύλογη ανησυχία για το πόσο θα τηρηθούν τα περιβαλλοντικά και υγειονομικά πρότυπα που έχουν θεσπιστεί στην Ε.Ε. Οι ανησυχίες αυτές δεν προέρχονται μόνο από την Ελλάδα, αλλά και από άλλες χώρες της Ε.Ε. όπως η Γαλλία και το Βέλγιο, οι οποίες θέτουν στο προσκήνιο την ανάγκη για αυστηρότερη εφαρμογή των προδιαγραφών που διέπουν τα τρόφιμα.

Αντιθέτως, χώρες όπως η Γερμανία και η Σουηδία στηρίζουν τη συμφωνία, κυρίως λόγω των οικονομικών και γεωστρατηγικών οφελών που αναμένουν, αφήνοντας την Ιταλία σε αμφιβολία για τη στάση της. Η Ελλάδα, μέσα από τις διαπραγματεύσεις στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, προσπαθεί να εξασφαλίσει τις καλύτερες δυνατές συνθήκες για την αγροτική της παραγωγή, αναζητώντας συμμάχους εντός της Ε.Ε.

Η αληθινή στρατηγική του ΥΠΑΑΤ

Ο γενικός γραμματέας Αγροτικής Πολιτικής και Διεθνών Σχέσεων, Κώστας Μπαγινέτας, τονίζει πως μέσω διαπραγματεύσεων η Ελλάδα προσπαθεί να διασφαλίσει πως τα προϊόντα που θα εισαχθούν από τις χώρες MERCOSUR θα πληρούν τα υψηλά ποιοτικά πρότυπα της Ε.Ε. Ωστόσο, η διαδικασία είναι μακροπρόθεσμα αβέβαιη και απαιτεί συνεχιζόμενη πίεση για να αποτραπούν ενδεχόμενες αρνητικές συνέπειες για τη χώρα μας.

Αρνητικό εμπορικό ισοζύγιο με τις χώρες MERCOSUR

Τα δεδομένα για το εμπορικό ισοζύγιο της Ελλάδας με τις χώρες MERCOSUR δεν είναι ευοίωνα. Σύμφωνα με τα στοιχεία του 2023, η Ελλάδα παρουσιάζει ελλείμματα στις αγροτικές συναλλαγές με την Αργεντινή και τη Βραζιλία, με την Αργεντινή να εμφανίζει έλλειμμα 284 εκατομμυρίων ευρώ και τη Βραζιλία 208,5 εκατομμυρίων ευρώ. Αντίθετα, με την Ουρουγουάη η Ελλάδα έχει πλεόνασμα 1,7 εκατομμυρίων ευρώ. Ειδικότερα, οι εξαγωγές ελληνικών προϊόντων είναι εξαιρετικά χαμηλές, γεγονός που προκαλεί αμφιβολίες για την πραγματική δυνατότητα της χώρας μας να κερδίσει από τη συμφωνία.

Η "σφιχτή" ισορροπία της Συμφωνίας MERCOSUR

Η συμφωνία της 6ης Δεκεμβρίου 2024 έχει προκαλέσει αντιδράσεις εντός της Ε.Ε., κυρίως λόγω των ανησυχιών για την προστασία των ευρωπαϊκών αγροτικών προϊόντων από τον διεθνή ανταγωνισμό. Αν και η συμφωνία υπόσχεται οικονομικά οφέλη, η πραγματικότητα της εφαρμογής της παραμένει αβέβαιη και εξαρτάται από την αυστηρή τήρηση των συμφωνηθέντων κανόνων.

Ο σκεπτικισμός των ελληνικών και άλλων ευρωπαϊκών χωρών σχετικά με τις πραγματικές επιπτώσεις της συμφωνίας MERCOSUR φανερώνει την ανάγκη για ισχυρότερη προστασία των εγχώριων αγροτικών προϊόντων, προκειμένου να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα της ευρωπαϊκής αγροτικής παραγωγής εν μέσω της ολοένα και αυξανόμενης παγκοσμιοποίησης των αγορών.
Πηγή: ot.gr