Ψηφιακή κάρτα: Τι πρέπει να γνωρίζει κάθε εργαζόμενος και επιχείρηση

Η ψηφιακή κάρτα εργασίας της οποίας η καθολική εφαρμογή ξεκινάει από 1η Μαρτίου για τον τουρισμό και την εστίαση, «προβλέπει» πρόστιμα ακόμα και αν ο εργαζόμενος παραμένει στην επιχείρηση που εργάζεται όταν έχει τελειώσει το ωράριο εργασίας του.

Τα πρόστιμα για την ψηφιακή κάρτα εργασίας δεν αφορούν μόνο τους εργοδότες, οι οποίοι δεν έχουν εντάξει τους εργαζόμενους τους στο νέο καθεστώς. Πρόστιμα θα υπάρχουν και σε περίπτωση που ο έλεγχος της Επιθεώρησης Εργασίας διαπιστώσει ότι ένας εργαζόμενος βρίσκεται σε κοινόχρηστους χώρους της επιχείρησης, όπως αποδυτήρια, κυλικεία, γυμναστήρια, αίθουσες ψυχαγωγίας, ενώ έχει τελειώσει το ωράριο του και ο εργοδότης δεν μπορέσει να αποδείξει ότι δεν εργάζεται.

Μάλιστα, οι επιχειρήσεις-εργοδότες που έχουν υποχρέωση να εφαρμόζουν την ψηφιακή κάρτα εργασίας αλλά δεν τηρούν τις υποχρεώσεις του νόμου ως προς την σωστή εφαρμογή της, τιμωρούνται με πρόστιμα που μπορούν να φτάσουν έως τα 10.500 ευρώ ανά εργαζόμενο.

Πιο αναλυτικά τα πρόστιμα ανά κατηγορία έχουν ως εξής:

- Η μη ενεργοποίηση ψηφιακής κάρτας εργασίας εργαζομένου έχει πρόστιμο 10.500€ ανά εργαζόμενο.

- Η αλλαγή ή τροποποίηση του ωραρίου εργασίας ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας ή υπερωριακή απασχόληση από τον εργαζόμενο χωρίς αυτή να ταυτοποιείται από τη σήμανση της ψηφιακής κάρτας εργασίας έχει πρόστιμο 10.500€ ανά εργαζόμενο.

- Η υποβολή στοιχείων της ψηφιακής κάρτας που τελούν σε απόκλιση με την πραγματική έναρξη ή την πραγματική λήξη της απασχόλησης έχει πρόστιμο 3.000€ ανά εργαζόμενο, ενώ το ίδιο πρόστιμο (3.000 €) ισχύει και για τη μη υποβολή στοιχείων για την πραγματική έναρξη ή την πραγματική λήξη της απασχόλησης.

- Η εφαρμογή ευέλικτου ωραρίου σε εργαζόμενο για τον οποίο δεν έχει ενεργοποιηθεί η ευέλικτη προσέλευση και η ψηφιακή κάρτα εργασίας έχει πρόστιμο 2.000€ ανά εργαζόμενο.

- Πρόστιμο 2.000 € η μη τήρηση για χρονικό διάστημα τουλάχιστον 10 ετών των στοιχείων του συστήματος μέτρησης του χρόνου εργασίας, εφόσον παρεμποδίζεται ο έλεγχος και η επαλήθευση οικονομικών απαιτήσεων εργαζομένου σε εργατική διαφορά.

- Πρόστιμο 4.000 € για μη τήρηση για χρονικό διάστημα τουλάχιστον πέντε ετών (5) ετών των στοιχείων του συστήματος μέτρησης του χρόνου εργασίας, εφόσον παρεμποδίζεται ο έλεγχος και η επαλήθευση οικονομικών απαιτήσεων εργαζομένου σε εν γένει εργατική διαφορά.

- Πρόστιμο 10.500 € για αλλαγή ή τροποποίηση του ωραρίου εργασίας ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας ή υπερωριακή απασχόληση από τον εργαζόμενο χωρίς αυτή να ταυτοποιείται από τη σήμανση της ψηφιακής κάρτας εργασίας για επιχειρήσεις που έχουν επιλέξει το απολογιστικό σύστημα.

Τι είναι το απολογιστικό σύστημα και τι υποχρεούνται οι επιχειρήσεις που το υιοθετούν:

Εδώ, να σημειώσουμε ότι προβλέπεται η δυνατότητα στις επιχειρήσεις/εργοδότες που το επιθυμούν, να κάνουν χρήση της δυνατότητας υιοθέτησης απολογιστικού συστήματος καταχώρησης αλλαγών ωραρίου, οργάνωσης χρόνου εργασίας και υπερωριών για τους εργαζομένους τους. Πιο αναλυτικά, με το άρθρο 22 του ν.5053/2023 εισάγεται η δυνατότητα για τις επιχειρήσεις που έχουν ενταχθεί στον μηχανισμό της ψηφιακής κάρτας εργασίας, εφόσον το επιθυμούν, να μην καταχωρίζουν εκ των προτέρων τις αλλαγές ή την τροποποίηση του ωραρίου εργασίας ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας ή την υπερωριακή απασχόληση πριν από την έναρξη πραγματοποίησής τους.

Εάν, λοιπόν, μια επιχείρηση υιοθετήσει το απολογιστικό σύστημα οφείλει να:

α) να δηλώνει, έως και την τελευταία ημέρα του τρέχοντος ημερολογιακού μήνα, στην «Ψηφιακή Δήλωση επιλογής προαναγγελτικού ή απολογιστικού συστήματος καταχώρισης αλλαγών ωραρίου, οργάνωσης χρόνου εργασίας και υπερωριών» ότι για το επόμενο χρονικό διάστημα, το οποίο δεν μπορεί να είναι μικρότερο του ενός ημερολογιακού μήνα, θα καταχωρίζουν τις αλλαγές του ωραρίου εργασίας ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας και των υπερωριών απολογιστικά, εντός του ίδιου μήνα.

β) να καταχωρεί τις σχετικές αλλαγές, έως τη λήξη του επόμενου ημερολογιακού μήνα από τον μήνα πραγματοποίησής τους. Π.χ.: Έστω ότι επιχείρηση επιθυμεί να κάνει χρήση του απολογιστικού συστήματος από τον μήνα Απρίλιο και μετά. ΢την περίπτωση αυτή θα πρέπει να μπει στο σύστημα μέχρι την τελευταία ημέρα του μηνός Μαρτίου και να δηλώσει ότι από την 1η Απριλίου θα καταχωρίζει τις αλλαγές του ωραρίου εργασίας ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας και των υπερωριών απολογιστικά. Εν συνεχεία, θα πρέπει να μπει μέχρι το τέλος του μηνός Μαΐου και να καταχωρίσει τυχόν αλλαγές του ωραρίου εργασίας ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας ή υπερωρίες που έλαβαν χώρα κατά τον μήνα Απρίλιο. Αντιστοίχως για τον μήνα Μάιο, θα πρέπει να μπει μέχρι το τέλος Ιουνίου και να καταχωρίσει τυχόν αλλαγές του ωραρίου εργασίας ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας ή υπερωρίες που έλαβαν χώρα κατά τον Μάιο και ούτω καθεξής.

Η εν λόγω επιχείρηση έχει τη δυνατότητα, εφόσον το επιθυμεί, να επιλέγει κάθε μήνα διαφορετικό σύστημα (είτε προαναγγελτικό, είτε απολογιστικό) καταχώρισης αλλαγών ωραρίου, οργάνωσης χρόνου εργασίας και υπερωριών αλλά δεν επιτρέπεται η εναλλαγή μεταξύ των δύο συστημάτων εντός του ίδιου μήνα.

Επιπλέον, στην περίπτωση απολογιστικής δήλωσης απαιτείται ένας αρχικός προγραμματισμός από τις επιχειρήσεις (π.χ. σε επίπεδο εβδομάδας ή μήνα) ώστε να υφίσταται ένα αρχικό δηλωθέν ωράριο.

Τέλος, αν βρεθεί εργαζόμενος να εργάζεται στον χώρο παροχής εργασίας της επιχείρησης χωρίς να υφίσταται σήμανση της ψηφιακής κάρτας εργασίας (με την επιφύλαξη τυχόν υπέρβασης των 3 μονών χτυπημάτων), ή εάν υφίσταται χτύπημα και κατά την έναρξη και κατά την λήξη του δηλωθέντος ωραρίου και βρεθεί εργαζόμενος να απασχολείται μετά τη λήξη του ωραρίου, η αναντιστοιχία αυτή επισύρει τις προβλεπόμενες διοικητικές κυρώσεις από την Επιθεώρηση Εργασίας.