Ενστάσεις για την εκλογή αρχηγών από τη βάση

Η παρατεταμένη κρίση του κομματικού συστήματος στην Ελλάδα δεν φαίνεται να ξεπερνιέται με την εκλογή προέδρων των κομμάτων από τη βάση, που όσο περνούν τα χρόνια μοιάζει όλο και πιο αναποτελεσματική. Αποτελεί μία εύκολη λύση για τα κόμματα, που αλλάζουν αρχηγούς σαν τα πουκάμισα, αντί να εργάζονται (όπως οφείλουν) για να παρουσιάσουν αποτελεσματικά κυβερνητικά προγράμματα.

Η ιδέα πρωτοεφαρμόστηκε στην Ελλάδα το 2004 από τον Γιώργο Παπανδρέου στο ΠΑΣΟΚ σε μία κούρσα για... έναν. Τότε ο Παπανδρέου ήταν ο μόνος υποψήφιος και κατάφερε να πάρει 1 εκατ. ψήφους. Η Ελλάδα, όμως, ήταν μία πολύ διαφορετική χώρα από τη σημερινή.

Εμπνευσμένος από τις διαδικασίες στις ΗΠΑ που οι ψηφοφόροι επιλέγουν ποιον θέλουν να είναι υποψήφιος πρόεδρος των Ρεπουμπλικανών και των Δημοκρατικών στις προεδρικές εκλογές, ο Παπανδρέου άλλαξε τα εν Ελλάδι δεδομένα. Κατάφερε μάλιστα να προσελκύσει σχεδόν 1 εκατομμύριο ψηφοφόρους γεγονός που γέννησε την ανάγκη και στα υπόλοιπα κόμματα να ακολουθήσουν το ίδιο μοντέλο.

Η ΝΔ ήθελε να δείξει πως έχει εξίσου μεγάλη βάση με το ΠΑΣΟΚ και πως οι εσωκομματικές της εξελίξεις ενδιαφέρουν την κοινωνία.

Έτσι, το 2009 ψήφισαν συνολικά 782.136 πολίτες για να εκλεγεί πρόεδρος ο Αντώνης Σαμαράς. Και ύστερα ήρθαν τα μνημόνια και η κρίση.

Τα κόμματα εξουσίας είχαν τεράστια φθορά αλλά επέμειναν στο ίδιο σύστημα, εκτιμώντας πως θα τα αναζωογονήσει.

Η ΝΔ έστησε ξανά κάλπες το 2016 και περίπου 400.000 πολίτες πήγαν στις κάλπες για να αναδειχθεί τελικά νικητής ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Αυτό είναι το πρώτο και τελευταίο επιτυχημένο παράδειγμα ενός ηγέτη εκλεγμένου από τη βάση που πράγματι μακροημέρευσε, κυριάρχησε στο κόμμα του και κυβέρνησε τη χώρα για χρόνια.

Αντίθετα, στο ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ οδεύουν από το 2017 μέχρι σήμερα στην τρίτη εκλογή αρχηγού από τη βάση, καθώς παρά την πολυδιαφημισμένη «ισχυρή λαϊκή εντολή» ο Νίκος Ανδρουλάκης σύρεται σε εκλογές, όπως είχε γίνει νωρίτερα και με την αείμνηστη Φώφη Γεννηματά.

Απόλυτη αποτυχία έχει αποδειχθεί το συγκεκριμένο σύστημα και για τον ΣΥΡΙΖΑ.

Ο Αλέξης Τσίπρας θέλησε να δείξει πως ο ΣΥΡΙΖΑ είναι κόμμα ανάλογου βεληνεκούς της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ. Επέλεξε έτσι σε στιλ ΓΑΠ να απευθυνθεί στη βάση και να επανεκλεγεί το 2022 με 150.000 ψήφους «φίλων» του ΣΥΡΙΖΑ πριν δεχθεί την πανωλεθρία των εθνικών εκλογών του 2023.

Η Βάση του ΣΥΡΙΖΑ επέλεξε και τον διάδοχό του, τον... ουρανοκατέβατο Στέφανο Κασσελάκη και όλοι βλέπουμε πόσο καλά πάει αυτό...

Προφανώς, τα κόμματα προσπαθούν απεγνωσμένα να αποδείξουν ότι έχουν βάση, αλλά με πολύ χαλαρά κριτήρια. Οι εν δυνάμει ψηφοφόροι τους αρκεί να έχουν 2 ευρώ στην τσέπη. Κι ας ψηφίζουν Βελόπουλου στην εθνική κάλπη.

Νεοδημοκράτες ψηφίζουν στις εκλογές του ΠΑΣΟΚ και τούμπαλιν ενώ το... ανέκδοτο Κασσελάκη κινητοποίησε πολλούς να στήσουν μία φάρσα στο κομματικό μας σύστημα.

Κάπως έτσι, το αποτέλεσμα της «περίφημης» βάσης είναι νοθευμένο και δεν παράγει ουσιώδες αποτέλεσμα. Δεν γεννά ισχυρούς ηγέτες που μπορούν να κυριαρχήσουν στο κόμμα τους και τελικά να παρουσιάσουν ένα συμπαγές πολιτικό πρόγραμμα που θα πείσει τους πολίτες ότι εξυπηρετεί τις ανάγκες της χώρας.

Το δυστυχές είναι ότι η χώρα έχει ανάγκη άμεσα από μία ισχυρή αντιπολίτευση, καθώς η κυβέρνηση... σέρνεται. Ο ΣΥΡΙΖΑ, όμως, έχει ουσιαστικά διαλυθεί και έτσι ο κλήρος πέφτει στο ΠΑΣΟΚ που προσδοκά συσπείρωση δυνάμεων υπό την όποια νέα ηγεσία.

Σε κάθε περίπτωση, όμως, η εκλογή αρχηγών από τη βάση πρέπει να αναλυθεί από τα κομματικά επιτελεία και η διαδικασία να εκσυγχρονιστεί γιατί έχει αποδειχθεί πια εκ του αποτελέσματος ότι έχει σοβαρές αδυναμίες. Αντί λοιπόν τα κόμματα να ψάχνουν την εύκολη λύση με δήθεν λαοφιλείς ηγέτες που αναδεικνύει η βάση, πρέπει να στρωθούν στη δουλειά ώστε να παράξουν πολιτικές ιδέες και κυβερνητικά προγράμματα.