Ψίχουλα για το χρέος με αντάλλαγμα τη... φτώχεια

Ψίχουλα για το χρέος με αντάλλαγμα τη... φτώχεια22.06.2018Παρασκήνιο

Μικρή παράταση για τα δάνεια με δάκτυλο Βερολίνου και μόνιμα υψηλά πλεονάσματα

Ρεπορτάζ
Μάριος Ροζάκος

Μια συμφωνία που δεν λύνει το ακανθώδες πρόβλημα του ελληνικού χρέους, αλλά απλώς επιχειρεί να κερδίσει χρόνο σπρώχνοντας στο μέλλον την επίλυσή του βρισκόταν χθες το βράδυ στο τραπέζι του Eurogroup και με ορισμένες τροποποιήσεις, τελικά, εγκρίθηκε.

Παρά τις τεράστιες υποχωρήσεις της ελληνικής πλευράς, η οποία αναλαμβάνει

μνημονιακού τύπου δεσμεύσεις και θα υποβάλλεται σε τριμηνιαίους ελέγχους από το κουαρτέτο των δανειστών Ασει τις αγορές. Οταν η συγκεκριμένη λύση τέθηκε προς επεξεργασία στο Eurogroup, o Γερμανός υπουργός Οικονομικών Ολαφ Σολτς έκανε ό,τι μπορούσε για να περιορίσει κι άλλο την αποτελεσματικότητά της και μετέτρεψε τη συνεδρίαση σε θρίλερ, που έληξε περίπου στις 2 τα ξημερώματα.

Το προσχέδιο απόφασης που συνέταξε το Euro Working Group για το χθεσινό Eurogroup έθετε το πλαίσιο ελάφρυνσης του χρέους, προβλέποντας τρεις παρεμβάσεις και δύο μελλοντικές υποσχέσεις. Τελικά η απόφαση βασίστηκε σε αυτό το προσχέδιο και περιλαμβάνει:

1 Κατάργηση του επιτοκιακού πέναλτι στο δάνειο του δεύτερου Μνημονίου, το οποίο είχε ετήσιο κόστος 220.000.000 ευρώ.

2 Επιστροφή των κερδών από ελληνικά ομόλογα (περίπου 5 δισ. ευρώ) σε δύο ισόποσες δόσεις κάθε χρόνο (Ιούνιος και Δεκέμβριος) από φέτος έως τον Ιούνιο του 2022. Τα χρήματα θα χρησιμοποιηθούν για να μειωθούν οι χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας.

3 Παράταση της περιόδου χάριτος για την αποπληρωμή των δανείων του EFSF στο πλαίσιο του δεύτερου Μνημονίου κατά 10 χρόνια και επιμήκυνση της μέσης διάρκειας λήξης επίσης κατά 10 χρόνια. Η Γερμανία έβαλε βέτο σε μία πιο γενναιόδωρη παράταση και επιμήκυνση κατά την πρώτη συζήτηση για την Ελλάδα, με αποτέλεσμα η συνεδρίαση να διακοπεί λίγο πριν από τις 7 το απόγευμα και να συνεχιστεί με τα υπόλοιπα θέματα, ενώ για το ελληνικό ζήτημα έγιναν διαβουλεύσεις στο περιθώριο του Eurogroup μεταξύ του κ. Σολτς, του Γάλλου ομολόγου του Μπρουνό Λεμέρ και του Ελληνα υπουργού Ευκλείδη Τσακαλώτου. Σημειώνεται ότι σήμερα η αποπληρωμή των δανείων του EFSF ξεκινά το 2023 και η μέση διάρκεια λήξης είναι 32,45 χρόνια.

4 Συμφωνία να διεξαχθεί νέα ανάλυση της βιωσιμότητας του χρέους το 2032, ώστε να αποφασιστεί αν χρειάζονται περαιτέρω μέτρα ελάφρυνσης, υπό την προϋπόθεση ότι η Ελλάδα πετυχαίνει τους δημοσιονομικούς στόχους.

5 Αόριστη αναφορά στον «γαλλικό» μηχανισμό σύνδεσης του χρέους με την πορεία της οικονομίας: «Το Eurogroup υπενθυμίζει τη συμφωνία του Μαΐου του 2016 για έναν μηχανισμό που θα ενεργοποιείται στην περίπτωση πολύ δυσμενέστερου απρόοπτου μακροοικονομικού σεναρίου. Οποτε ενεργοποιείται από το Eurogroup, θα περιέχει μέτρα, όπως περαιτέρω αναδιάρθρωση του χρέους με ανώτατο όριο και παρατάσεις των πληρωμών τόκων του δανείου του EFSF, στον βαθμό που είναι αναγκαία για τη βιωσιμότητα του χρέους».

Στο τελικό κείμενο αναφερόταν, σύμφωνα με πληροφορίες, ότι η κατάργηση του επιτοκιακού πέναλτι και η επιστροφή των κερδών θα γίνουν υπό την προϋπόθεση ότι η Ελλάδα θα υλοποιεί τις δεσμεύσεις της στο πλαίσιο της μεταμνημονιακής εποπτείας.

Η συμμόρφωση της χώρας μας θα διαπιστώνεται με τριμηνιαίους ελέγχους, στους οποίους θα μετέχει και το ΔΝΤ, παρότι δεν θα ενεργοποιηθεί το δικό του πρόγραμμα για την Ελλάδα.
Οι δανειστές αποφάσισαν επίσης ο στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα έως το 2023 να είναι 3,5% και στη συνέχεια και έως το 2060 να διαμορφωθεί στο 2,2%. Επομένως η Ελλάδα θα παραμείνει σε αυστηρό καθεστώς λιτότητας για δεκαετίες, παίρνοντας ως αντάλλαγμα μια «κουτσουρεμένη» ρύθμιση χρέους.

Υπό «αιώνια» εποπτεία. Στα 15 δισ. η δόση

Τριμηνιαίους ελέγχους από τους δανειστές, από τους οποίους θα κρίνεται πιθανή περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους της χώρας, τουλάχιστον έως το 2023, προβλέπει το καθεστώς της «ενισχυμένης επιτήρησης» στο οποίο αναμένεται να μπει η οικονομία μετά τη λήξη του Μνημονίου, δηλαδή στις 20 Αυγούστου!

Το μεταμνημονιακό στοίχημα για την Ελλάδα θα είναι διπλό, καθώς, πέρα από τους διαρκείς ελέγχους, θα πρέπει να αντιμετωπίσει και τις διεθνείς αγορές στις οποίες θα προσφύγει το Δημόσιο για να μειώσει το δημόσιο χρέος. Βασικό όπλο στη μάχη των αγορών θα αποτελέσει το «μαξιλάρι» ρευστότητας που δημιουργείται στα δημόσια ταμεία ως εγγύηση για τον δανεισμό της χώρας. Το ταμειακό απόθεμα θα ενισχυθεί και με την τελευταία δόση που θα λάβουμε από τους θεσμούς. Οι πληροφορίες ανέφεραν ότι το πόσο υπολογιζόταν ότι θα κυμανθεί από 11,7 έως 21,7 δισ. ευρώ και τελικά «κλείδωσε» στα 15 δισ., ώστε τα 3,3 δισ. ευρώ να χρησιμοποιηθούν για την επαναγορά των δανείων του ΔΝΤ και τα υπόλοιπα ως «μαξιλάρι» ρευστότητας. Το τελικό ποσό ασφαλείας» θα είναι 24,1 δισ. ευρώ και θα καλύπτει τις ανάγκες ίσως και για πάνω από 22 μήνες.

Εξάλλου, το ΔΝΤ δεν αναμένεται να χρηματοδοτήσει εκ νέου την Ελλάδα (με τη λεγόμενη προληπτική γραμμή στήριξης) και ως εκ τούτου πιθανότατα θα παραμείνει απλός επόπτης κατά την περίοδο της μεταμνημονιακής επιτήρησης. Το συμπέρασμα είναι ότι η χώρα παραμένει στην Εντατική και η έξοδος στις αγορές είναι επισφαλής.