«Μνημεία στις φλόγες» του 1917
Εκθεση στο Μπέη Χαμάμ, με αντικείμενα από νοικοκυριά που κάηκαν στη πυρκαγιά της Θεσσαλονίκης πριν από 100 χρόνια
Ρεπορτάζ
Ελένη Σκάρπου
Αν 100 χρόνια μετά τη μεγάλη πυρκαγιά της Θεσσαλονίκης έχουμε απορίες για το πώς μπορεί να βίωσαν η πόλη και οι άνθρωποί της αυτό το μεγάλο πλήγμα, τότε σίγουρα η έκθεση που εγκαινιάζεται την Πέμπτη
Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης (ΕΦΑΠΟΘ) κλείνει το 2017 με μια μεγάλη έκθεση για την πυρκαγιά, τα μνημεία και τους ανθρώπους της πόλης, μέσα από το αρχειακό υλικό της. «Εχοντας πλούσιο υλικό, σκεφτήκαμε ότι θα ήταν χρήσιμο πολλά από τα σχέδια που έχει στη διάθεσή της η ΕΦΑΠΟΘ, με αφορμή αυτό το θλιβερό επετειακό γεγονός για την πόλη, να τα εκθέσουμε.
Αλλωστε, φέτος έγιναν πολλές εκδηλώσεις για τη συγκεκριμένη επέτειο. Θεωρώ, μάλιστα, ότι καμία άλλη καταστροφή δεν έχει τιμηθεί με τόση θέρμη και επανάληψη. Επρεπε, λοιπόν, να δούμε κι εμείς όλο αυτό το θέμα από την πλευρά των μνημείων.
Εχοντας υλικό από την ομάδα των μηχανικών, που τότε επανασχεδίασαν την πόλη, βλέπει κανείς ότι κάποια μνημεία σώθηκαν, κάποια έπαψαν να υπάρχουν και άλλα αναστηλώθηκαν και άλλαξαν χαρακτήρα. Η πυρκαγιά, βέβαια, ήταν μια αφορμή ώστε πολλά μνημεία που παραδόθηκαν στις φλόγες το 1917 να συντηρηθούν και να τα περιποιηθούμε περισσότερο. Ας μην ξεχνάμε ότι η Αρχαιολογική Υπηρεσία της πόλης, που οργανώθηκε αμέσως μετά την απελευθέρωσή της, είχε μόλις κλείσει μία πενταετία.
Η ίδια η πόλη ήταν ανέτοιμη να το αντιμετωπίσει, δεν είχε ακόμη οργανωθεί και ενωθεί με το υπάρχον ελληνικό κράτος. Είχαμε ήδη μπει στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο και συνέβη ένα γεγονός που κατέστρεψε ένα τόσο μεγάλο κομμάτι της Θεσσαλονίκης, γεγονός που δημιούργησε κατάσταση μεγάλης αναστάτωσης» αναφέρει η αναπληρώτρια προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης και διευθύντρια του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης Πολυξένη Βελένη (φωτό).
Λόγω μετρό
Και, αν δεν πιστεύετε στα θαύματα, με τις ανασκαφές του μετρό ένα ξεχωριστό θαύμα έχει επιτευχθεί: Εκείνο που έφερε στην επιφάνεια κατάλοιπα από νοικοκυριά της εποχής εκείνης. «Το μεγάλο πλεονέκτημα από τις ανασκαφές του μετρό είναι ότι στη στάση της Βενιζέλου και της Αγίας Σοφίας βρέθηκαν για πρώτη φορά στα πάνω στρώματα αντικείμενα από καμένα νοικοκυριά και καταστήματα της πόλης: ένα ραφείο, μια βιοτεχνική μονάδα ρούχων, το νοικοκυριό ενός σπιτιού, μια καμμένη γαλλική εγκυκλοπαίδεια σε κτίριο κοντά σε γαλλική σχολή, ένα φαρμακείο με μπουκάλια και αγγεία με τη φίρμα των φαρμάκων ακόμη πάνω τους, ένα οινοποιείο με το αποστακτήριό του με βαρέλια ξύλινα και πιθάρια, μια σόμπα, μια εστία.
Ολα αυτά είναι φορτισμένα συγκινησιακά, μας αγγίζουν, είναι στο πρόσφατο παρελθόν μας. Για πρώτη φορά, λοιπόν, δείχνουμε αντικείμενα, μέσα από τα οποία μπορεί κανείς να αντιληφθεί και το κλίμα της εποχής και πού ζούσαν οι Θεσσαλονικείς.
Θα ακολουθήσει σίγουρα αριθμός πολλών εκθέσεων, γιατί τα αντικείμενα από διάφορες περιόδους είναι πολλά με αφορμή τις ανασκαφές του μετρό. Αυτός είναι, άλλωστε, ο πλούτος που κέρδισε η πόλη από τις συγκεκριμένες ανασκαφές» επισημαίνει η ίδια.
Κτίσμα με μνήμες οθωμανικής περιόδου
Ας μην ξεχνάμε, όμως, και τον χώρο διεξαγωγής της έκθεσης, που φέρει το δικό του ιστορικό ίχνος στην πόλη. Το Μπέη Χαμάμ -ή, αλλιώς, τα Λουτρά «Παράδεισος»- αποτελεί ένα ιδιαίτερο κτίσμα, με μνήμες από τη Θεσσαλονίκη της οθωμανικής περιόδου, ίσως ένα από τα μεγαλύτερα και σημαντικότερα χαμάμ των Βαλκανίων. Χτίστηκε το 1444, ακριβώς 14 χρόνια μετά την κατάληψη της Θεσσαλονίκης από τον Μουράτ Β', και μάλιστα στα θεμέλιά του υπάρχουν τα τελευταία ίχνη βυζαντινών εκκλησιών. Μέχρι τη δεκαετία του 1960 λειτούργησε ως χαμάμ και τη δεκαετία του '80 αναστηλώθηκε, ενώ σήμερα λειτουργεί ως χώρος για πολιτιστικές εκδηλώσεις και δρώμενα ιστορικής φύσεως. Ως χαμάμ είχε ξεχωριστούς χώρους για άνδρες και γυναίκες, που δεν επικοινωνούσαν μεταξύ τους. Ειδικά ο χώρος των γυναικών λέγεται ότι προσέφερε μεγαλύτερη διακριτικότητα.
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Κατηγορίας Ειδήσεις
- Δεν είναι καλά τα νέα – Το πρόβλημα υγείας που αντιμετωπίζει ο διάσημος τραγουδιστής
- «Ακόμα παλεύει» ο Μάικλ Σουμάχερ
- Ρωσία: Ξεβράστηκε μυστηριώδες θαλάσσιο φίδι 20 μέτρων (εικόνες)
- Τσίπρας: Ανεπιθύμητοι οι πραξικοπηματίες στην Ελλάδα
- Η Ναόμι Κάμπελ ποζάρει με την μαμά της
- Έρχονται νέες μειώσεις έως και 30% στις συντάξεις
- Su-57: Το υπερηχητικό «φάντασμα» του Πούτιν είναι εδώ και αλλάζει τις ισορροπίες (Βίντεο)
- Η σοκαριστική φωτογραφία του Ιταλού οπαδού από τα επεισόδια στο Ολυμπιακός-Γιουβέντους
- Οι κουκουλοφόροι τα έσπασαν από τα Προπύλαια έως το Σύνταγμα -ΜΑΤ και κλούβες ήταν πάνω από την Ακαδημίας [εικόνες]
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Dimokratianews
- ΠΑΣΟΚ: Πανηγύρια με με γκάλοπ - παρωδία
- «Βόμβα» για τη Μ. Ανατολή το μακελειό στην Υεμένη!
- Πορείες «υψηλού κινδύνου»
- «Μνημεία στις φλόγες» του 1917
- Νέος... στόχος ο Κοτζιάς για τη Σαουδική Αραβία!
- Το υπουργείο Παιδείας... οχυρώνεται!
- Το «τεστ του ψαρέματος» που περνούσε τις γυναίκες ο Στέλιος
- Και δηλώσεις ανοχής (!) στους καταληψίες του Ινστ. Διά Βίου Μάθησης
- Στο μικροσκόπιο το 2018 όσοι νοικιάζουν μέσω της Airbnb
- Σύνταξη 550 ευρώ θα παίρνει ένας στους δύο μετά το 2019
- Τελευταία Νέα Dimokratianews
- «Μνημεία στις φλόγες» του 1917
- Το «τεστ του ψαρέματος» που περνούσε τις γυναίκες ο Στέλιος
- Και δηλώσεις ανοχής (!) στους καταληψίες του Ινστ. Διά Βίου Μάθησης
- Το υπουργείο Παιδείας... οχυρώνεται!
- Νέος... στόχος ο Κοτζιάς για τη Σαουδική Αραβία!
- Σφοδρή επίθεση (πάλι) από Μαξίμου κατά των media του Μαρινάκη
- Λεφτά δεν υπάρχουν (για νερό και ρεύμα) στο ΑΠΘ
- «Βόμβα» για τη Μ. Ανατολή το μακελειό στην Υεμένη!
- Τεχνητός μυς σώζει καρδιές από ανεπάρκεια
- ΠΑΣΟΚ: Πανηγύρια με με γκάλοπ - παρωδία
- Τελευταία Νέα Κατηγορίας Ειδήσεις
- Αντιπαράθεση Μητσοτάκη - Δραγασάκη για τα επεισόδια
- Μήνυμα Τσίπρα για επανέναρξη διαπραγματεύσεων στο Κυπριακό
- Τσίπρας για την επίσκεψη Ερντογάν: «Οι πραξικοπηματίες δεν είναι ευπρόσδεκτοι στην Ελλάδα»
- Με τον Jeremy Corbyn συναντήθηκε στο Λονδίνο η Έφη Αχτσιόγλου
- Ο Ιβάν Σαββίδης στις εγκαταστάσεις του Epsilon!
- Κόντρα για τα επεισόδια με τους αναρχικούς: «Είναι δικά τους παιδιά», λέει ο Κυριάκος, «ακροδεξιά ρητορική» απαντά ο Δραγασάκης
- Πρώην υφυπουργός στη Βουλή: Nα μου τρυπήσετε τη μύτη αν αποδειχθεί νομικά σκάνδαλο στο ΚΕΕΛΠΝΟ
- Γερμανία: Όχι νωρίτερα από την άνοιξη η νέα κυβέρνηση
- Μητροπολίτης Παροναξίας: Ο Αγ. Νικόλαος δεν επιζητούσε την ψευδαίσθηση των ανέσεων που προσφέρει η αμαρτία
- Εορτασμός Αγίου Νικολάου στο Ναύσταθμο Σαλαμίνας