Γιατί ο Ματ. Σαλβίνι βάζει τη Λιβύη πάλι στο παιχνίδι!

Γιατί ο Ματ. Σαλβίνι βάζει τη Λιβύη πάλι στο παιχνίδι!18.11.2018Ειδήσεις

Η προσπάθεια του Ιταλού να δείξει σε όλους ότι η χώρα του έχει τον πρώτο λόγο σε οποιαδήποτε διαπραγμάτευση με την πετρελαιοπαραγωγό και κομβική (για το Μεταναστευτικό) χώρα

Από τον
Γιώργο Τραπεζιώτη

Εχουν περάσει σχεδόν οκτώ χρόνια πια από την ώρα που τα δυτικά μέσα ενημέρωσης και οι αναλυτές τους περιέγραφαν στη διεθνή κοινή γνώμη

ως Αραβική Ανοιξη τις σαρωτικές εξελίξεις που λάμβαναν χώρα στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική. Μια «Ανοιξη», που σήμερα μοιάζει, όμως, περισσότερο με βαρύ χειμώνα παρά με οτιδήποτε άλλο.

Οι πληγές παραμένουν ανοιχτές, με αυτές της Συρίας -στην οποία ο εμφύλιος πόλεμος μαίνεται, όπως βέβαια μαίνονται και οι συγκρούσεις συμφερόντων των μεγάλων δυνάμεων- αλλά και της Λιβύης να είναι ίσως οι μεγαλύτερες.
Μόνο που η «προβολή» των εξελίξεων στη Συρία, εν πολλοίς τα τελευταία χρόνια, άφησε σε δεύτερη μοίρα την αποκαλούμενη και «μαύρη τρύπα» της Βόρειας Αφρικής, τη Λιβύη· μια χώρα μεγάλης γεωστρατηγικής σημασίας, χωρισμένη όμως στα δύο, ούσα βυθισμένη στην ακυβερνησία, αλλά πάντα πλούσια σε πετρελαϊκά αποθέματα και «κάτοχο» κατά κάποιον τρόπο της επίλυσης -ως έναν βαθμό- του μεταναστευτικού - προσφυγικού προβλήματος.

Αυτά τα δύο χαρακτηριστικά της ήταν για πολλούς αναλυτές και η ουσία της πρόσφατης διεθνούς διάσκεψης που διεξήχθη με ιταλική πρωτοβουλία πριν από λίγες ημέρες στο Παλέρμο της Σικελίας.
Μια διάσκεψη με καλεσμένους τους επικεφαλής πολλών ευρωπαϊκών και αραβικών κυβερνήσεων, αλλά και τους δύο βασικούς πολιτικούς παίκτες της καθημαγμένης από τις βίαιες συγκρούσεις χώρας. Μια διάσκεψη, από την οποία κανείς δεν περίμενε, βέβαια, να προκύψουν... θαύματα, τα οποία, βέβαια, και δεν συνέβησαν.

Ποιοι είναι οι δύο μεγάλοι «παίκτες» στη λιβυκή σκακιέρα και ποιες δυνάμεις τούς «βάζουν πλάτη», ποντάροντας πάνω τους; Ο ένας ακούει στο όνομα Φαγέζ αλ Σάρατζ και δεν είναι άλλος από τον αναγνωρισμένο από τη διεθνή κοινότητα πρωθυπουργό της Λιβύης, αν και ελέγχει μόνο ένα τμήμα στα δυτικά της χώρας και, βέβαια, την Τρίπολη.

Αρνείται

Ο έτερος είναι ένας στρατιωτικός, ο στρατάρχης Χαλίφα Χαφτάρ, ο επικεφαλής του αυτοαποκαλούμενου Λιβυκού Εθνικού Στρατού (ΛΕΣ), που ελέγχει το ανατολικό τμήμα της χώρας, αλλά αρνήθηκε πεισματικά να καθίσει στο ίδιο τραπέζι με ορισμένους από τους υπόλοιπους Λίβυους προσκεκλημένους, τους οποίους χαρακτηρίζει από ισλαμιστές εξτρεμιστές μέχρι και υποστηρικτές της Αλ Κάιντα, σύμφωνα με το περιβάλλον του.

Οταν, όμως, οι δύο βασικοί «παίκτες» δεν επιθυμούν να ανταλλάξουν επί της ουσίας ούτε κουβέντα, γιατί η Ιταλία έσπευσε να αναλάβει πρωτοβουλία για τη διοργάνωση μιας τέτοιας διάσκεψης με υψηλούς καλεσμένους;

Ο κύριος λόγος ήταν ότι η Ρώμη ήθελε να καταδείξει σε όλους πως αυτή είναι «το πρώτο βιολί» από τις ευρωπαϊκές χώρες σε οποιαδήποτε διαπραγμάτευση μπορεί να λάβει χώρα σήμερα με την πρώην αποικία της στη Βόρεια Αφρική.

Οσο για τους επισπεύδοντες στη διάσκεψη; Ελπίζουν πως κάποια στιγμή θα κλείσει αυτή η «μαύρη τρύπα» ασφάλειας σε μια πετρελαιοπαραγωγό χώρα, η οποία πλέον είναι ταυτόχρονα και η βασική χώρα τράνζιτ για τους μετανάστες και τους πρόσφυγες από την Αφρική προς την Ευρώπη. Και το κυριότερο; Ολοι γνωρίζουν ότι ο χρόνος αποτελεί μεγάλη πολυτέλεια, την οποία όμως δεν έχει πια η Δύση στον «φάκελο Λιβύη».

Οι «κακές γλώσσες» έλεγαν τις ημέρες αυτές ότι οι Ιταλοί με τη διάσκεψη στο Παλέρμο επιθυμούσαν να πετύχουν κάτι ακόμη: να βάλουν οριστικά φρένο και στις γαλλικές επιδιώξεις στην περιοχή. Αλλωστε, πριν από οκτώ χρόνια, όταν γαλλικά βομβαρδιστικά έκαναν επιθέσεις στη Λιβύη με στόχο την ανατροπή του Μουαμάρ Καντάφι, κανείς δεν επιχείρησε να πει «στοπ» στο Παρίσι.

Η στόχευση

Αυτή τη φορά, όμως, στο τιμόνι της ιταλικής κυβέρνησης κάθεται και το «σκληρό καρύδι» για την Ε.Ε., που ακούει στο όνομα Ματέο Σαλβίνι.

Οι Ιταλοί στόχευαν μέσω της διάσκεψης να πάρουν εκδίκηση, κατά κάποιον τρόπο, από τον Εμανουέλ Μακρόν, για τον οποίο πιστεύουν πως μπαίνει σε «δικά τους χωράφια», μια και έχει αναγάγει το ζήτημα της Λιβύης σε κορυφαίο για την εξωτερική πολιτική του.
Είναι γνωστό, άλλωστε, ότι η Ρώμη μέσω της ΕΝΙ ελέγχει το 45% των υδρογονανθράκων της Λιβύης, ενώ ελέγχει και τον αγωγό Green Stream που μεταφέρει λιβυκό αέριο στη Σικελία.

Και ο μεγαλύτερος ανταγωνιστής της δεν είναι άλλος από τη γαλλική Total, που ελέγχει το 10% της λιβυκής αγοράς πετρελαίου και θέλει περισσότερο. Εχει, βέβαια, εξασφαλίσει μερίδιο στις πετρελαιοπηγές κοντά στη Σύρτη, αλλά χωρίς την επίτευξη έστω στοιχειώδους πλαισίου ειρήνευσης στη Λιβύη θα δυσκολευτεί να το εκμεταλλευτεί. Ολοι, λοιπόν, επιθυμούν μια Λιβύη, τουλάχιστον σε πρώτη φάση, σταθερή.

Ο στρατάρχης (στενός συνεργάτης του Καντάφι) που «φλερτάρει» με τον Πούτιν

Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν μέσα σε όλες τις εξελίξεις η περίπτωση του στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ και, κυρίως, οι επαφές του με τις ξένες δυνάμεις, και ειδικά με τους Ρώσους, οι οποίοι στο πρόσωπό του βλέπουν τον άνθρωπο που θα τους επιτρέψει να αποκτήσουν ακόμη μια ναυτική βάση εξυπηρέτησης των πλωτών μέσων του πολεμικού ναυτικού τους, όπως συμβαίνει και με την περίπτωση της Συρίας.

Αλλωστε, πρωταρχικός στόχος για τη Μόσχα παραμένει η παρουσία της σε ένα πεδίο σαν κι αυτό των θερμών υδάτων της Μεσογείου, όπου κυρίως οι Αμερικανοί «λύνουν και δένουν». Μόνο τυχαία δεν ήταν η πολύ πρόσφατη συνάντηση που είχε ο Χαφτάρ με τον πανίσχυρο υπουργό Αμυνας της Ρωσίας Σεργκέι Σόιγκου. Αλλωστε, ο Λίβυος ζητεί και αυτός υποστήριξη σε πολλαπλά επίπεδα - ό,τι κι αν σημαίνει αυτό. Κάποιοι, βέβαια, υπενθυμίζουν ότι ο στρατάρχης αποτελεί «ιδιάζουσα περίπτωση», καθώς ήταν ένας από τους στενούς συνεργάτες του Μουαμάρ Καντάφι, όταν ο τελευταίος έκανε την επανάσταση, που οδήγησε τελικά στην ανατροπή του βασιλιά Ιντρις το μακρινό 1969.

Ο Χαφτάρ αποτελεί, όμως, και παλιό γνώριμο των Γάλλων, αλλά κυρίως και των Αμερικανών, καθώς μετά το 1987 αναζήτησε καταφύγιο στις ΗΠΑ. Λέγεται, μάλιστα, ότι κατά τη διάρκεια της παραμονής του εκεί ζούσε στη Βιρτζίνια, περιοχή στην οποία έχουν έδρα οι κεντρικές εγκαταστάσεις της CIA, γεγονός που προκαλεί δικαιολογημένα πληθώρα σχολίων και εικασιών για τη φερόμενη ως συνεργασία του με την αμερικανική υπηρεσία πληροφοριών. Το λιβυκό ενεργειακό, αλλά και γεωστρατηγικό Ελντοράντο είναι, όμως, πέρα και πάνω από τα πρόσωπα στα μάτια των μεγάλων δυνάμεων. Κάτι που είναι εμφανές, άλλωστε, στη νεοαποικιακή συμπεριφορά τους απέναντι σε μια παλιά αποικία.