Δυστυχές το νέον έτος με μέτρα-σοκ στο Ασφαλιστικό και το Φορολογικό

Ποια είναι αυτά (που έχουν ήδη ψηφιστεί και θα φέρουν επιπλέον βάρη σε εκατομμύρια πολίτες) ενεργοποιούνται από σήμερα

Προτού προλάβουν νοικοκυριά να χαρούν τα χριστουγεννιάτικα επιδόματα και μερίσματα της κυβέρνησης, έρχεται ο Προϋπολογισμός του 2018 όχι μόνο για να τους τα πάρει πίσω,

Πολλά ψηφισμένα μέτρα ενεργοποιούνται από την Πρωτοχρονιά, που θα φέρουν νέα βάρη σε εκατομμύρια φορολογουμένους και θα έρθουν να προστεθούν στον ήδη βαρύ λογαριασμό της υπερφορολόγησης και των περικοπών, μπροστά στα οποία το μέρισμα φαντάζει ψίχουλα.

Στο Ασφαλιστικό ενεργοποιούνται μέτρα-σοκ από την 1/1/2018 και περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, αυξήσεις εισφορών από 14,2% έως 21,4% σε αγρότες, επαγγελματίες και επιστήμονες, αύξηση ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης ως δύο έτη για μισθωτούς ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, νέα μείωση-κατάργηση του ΕΚΑΣ για 180.000 χαμηλοσυνταξιούχους, ψαλίδι έως 6% στα εφάπαξ, αλλά και μεγάλες περικοπές σε κύριες και επικουρικές συντάξεις, παλιές και νέες.
Από την 1η Ιανουαρίου 2018 οι εισφορές θα υπολογίζονται επί του συνολικού καθαρού φορολογητέου εισοδήματος προηγούμενου έτους κάθε επιχείρησης - επαγγελματία, προσαυξημένου με τις ασφαλιστικές εισφορές που έχουν καταβληθεί κατά τη διάρκεια του 2017.

Η έκπτωση
Στα φορολογικά, μεταξύ άλλων, καταργείται η έκπτωση 1,5% κατά την παρακράτηση φόρου εισοδήματος επί των μισθών και των συντάξεων, και καταργείται η έκπτωση από τον φόρο εισοδήματος κάθε φυσικού προσώπου 10% από το ποσό των ετήσιων δαπανών του για ιατρική, φαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη. Εξάλλου θα επιβάλλεται φόρος από 15% έως 45% επί των εισοδημάτων από περιστασιακές και βραχυπρόθεσμες μισθώσεις ακίνητης περιουσίας, οι οποίες συνήθως εξυπηρετούνται μέσω της διεθνούς διαδικτυακής πλατφόρμας Airbnb.

Ειδικότερα, στο Ασφαλιστικό απανωτά ψαλίδια περιμένουν 2.000.000 συνταξιούχους κύριων και επικουρικών ταμείων από 1/1/2018, επηρεάζοντας -προς το χειρότερο- τη ζωή και την τσέπη τους.

Το νέο τοπίο που διαμορφώνεται στη Κοινωνική Ασφάλιση περιλαμβάνει ρυθμίσεις που έχουν ψηφιστεί (κατ' απαίτηση των δανειστών) σε εφαρμογή των νόμων 4472/2017, 4387/2016 και του 4336/201.
Από τις αρχές του έτους οι απόμαχοι της εργασίας θα δοκιμάσουν νέες ανατροπές στο ΕΚΑΣ, στις ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις, στα εφάπαξ και στις επικουρικές τους, ενώ όσοι πρόκειται να βγουν στη σύνταξη θα έρθουν αντιμέτωποι με νέους «κόφτες» και ακριβότερο κόστος εξαγοράς πλασματικών ετών.
Οι περικοπές που έρχονται από το 2018 συμπυκνώνονται στις εξής επτά αλλαγές:

1 ΕΚΑΣ: Σύμφωνα με την Κοινή Υπουργική Απόφαση που εκδόθηκε μόλις την περασμένη εβδομάδα, το νέο ΕΚΑΣ διαμορφώνεται πλέον στα 35 ευρώ και αφορά μόλις 247.000 δικαιούχους, λόγω αυστηρότερων εισοδηματικών κριτηρίων.
Συγκεκριμένα, το επίδομα περιορίζεται για το 2018 στους χαμηλοσυνταξιούχους με συνολικά ποσά εισοδήματος από κύριες και επικουρικές συντάξεις, μισθούς, ημερομίσθια και λοιπά επιδόματα ή βοηθήματα και μέχρι του ποσού των 7.720 ευρώ (643 ευρώ τον μήνα), καθώς προβλέπεται ότι θα πρέπει να εξοικονομηθούν άλλα 200.000.000 ευρώ από την περικοπή του βοηθήματος.
Βάσει των στοιχείων του υπουργείου Εργασίας, από τους 247.000 δικαιούχους του ΕΚΑΣ οι 236.600 θα λάβουν τα 35 ευρώ μηνιαίως. Αλλοι 1.630 με αναπηρία 80% και άνω θα λάβουν 230 ευρώ, ενώ 8.800 σύζυγοι συνταξιούχων θα πάρουν ως αντισταθμιστικά οφέλη 35 ευρώ τον μήνα, επειδή χάνουν και οι δύο το ΕΚΑΣ.

2 ΕΠΑΝΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ: Ολοκληρώνεται εντός των προσεχών ημερών ο επανυπολογισμός όλων των συντάξεων (κύριες και επικουρικές), οι οποίες θα χωριστούν στο εξής σε εθνική και ανταποδοτική σύνταξη. Το 2018 θα γίνει πρώτη φορά αντιπαραβολή μεταξύ της παλαιάς και της επανυπολογισμένης (με τον νόμο Κατρούγκαλου) νέας σύνταξης, η οποία θα καταβάλλεται κανονικά από το 2019 και εφεξής. Η αποτύπωση των δύο συνταξιοδοτικών παροχών θα φανεί στα ενημερωτικά σημειώματα των συντάξεων, έτσι ώστε οι συνταξιούχοι να αποκτήσουν μια πλήρη εικόνα για το τι θα ακολουθήσει το 2019 (εξίσωση παλαιών και νέων συντάξεων).
Ετσι, οι παλαιοί συνταξιούχοι θα δουν μέσα στο 2018 στα ενημερωτικά σημειώματά τους νέα ποσά σύνταξης, ενώ έως το τέλος του έτους θα εξακολουθήσουν να λαμβάνουν τις ίδιες αποδοχές, παίρνοντας και την «προσωπική διαφορά» που βγάζει ο επανυπολογισμός. Ωστόσο, από 1ης Ιανουαρίου 2019 η προσωπική διαφορά καταργείται! Σύμφωνα με ειδικούς, οι απώλειες θα αρχίζουν από 100 ευρώ και θα πλησιάζουν έως τα 350 ευρώ. Οι μειώσεις που θα προκύψουν για όλα τα Ταμεία θα φτάνουν έως 32%, όμως λόγω του πλαφόν θα σταματήσουν στο 18%. Μεγάλοι χαμένοι θα είναι οι συνταξιούχοι του πρώην ΤΕΒΕ, οι συνταξιούχοι του ΕΤΑΑ, οι συνταξιούχοι των λεγόμενων ευγενών Ταμείων (ΔΕΚΟ και τράπεζες), αλλά και οι δημόσιοι υπάλληλοι που αποχώρησαν με πάνω από 30 έτη ασφάλισης και υψηλές αποδοχές.

3 ΝΕΕΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ: Το 2018 μειώνονται κι άλλο οι συντάξεις εκείνων που θα αποχωρήσουν το 2018, καθώς στο «σακούλι» του υπολογισμού προστίθενται και οι μειωμένες αποδοχές του 2017. Παράλληλα θα διατηρείται μόνο το ¼ 1/4 της προσωπικής διαφοράς (μεταξύ παλαιάς και νέας σύνταξης) σε σχέση με το 1/3 του 2017.
Με δεδομένο λοιπόν ότι οι νέες συντάξεις υπολογίζονται πλέον ως προς το ανταποδοτικό ποσό, με βάση τον μέσο όρο μηνιαίων μεικτών αποδοχών από το 2002 και μετά, αλλά και τους αρκετά χαμηλούς συντελεστές αναπλήρωσης που εισήχθησαν με τους πρόσφατους μνημονιακούς νόμους, κάθε αναβολή ή μετάθεση της συνταξιοδοτικής απόφασης από τους δυνάμει συνταξιούχους θα κοστίσει από λίγα έως… αρκετά ευρώ και θα διαμορφώσει… μη αναστρέψιμες καταστάσεις.

4 ΕΦΑΠΑΞ: Το 2018 μειώνεται κι άλλο το εφάπαξ (τουλάχιστον ως 5%), με δεδομένο ότι για τον χρόνο ασφάλισης από το 2015 και μετά απλώς επιστρέφονται στους δικαιούχους οι καταβληθείσες εισφορές τους.
Σύμφωνα με ειδικούς, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι προστίθεται άλλο ένα έτος (2018) στη νέα βάση υπολογισμού. Κυρίως οι δημόσιοι υπάλληλοι και λοιποί ασφαλισμένοι που δικαιούνται εφάπαξ για τον χρόνο ασφάλισης από το 2015 και μετά δεν θα παίρνουν το παλιό εφάπαξ, αλλά μόνο επιστροφή εισφορών με βάση το σύστημα νοητής κεφαλαιοποίησης. Η μείωση πηγαίνει με βήμα 1% με 1,5% ετησίως από το 2015 και μετά. Με αίτηση το 2018 το εφάπαξ που αναλογεί σε ασφάλιση από το 2015 και μετά θα έχει σωρευτική μείωση 5%.

5 ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΕΣ: Αναπροσαρμογή θα υποστούν από το νέο έτος και οι επικουρικές συντάξεις, οι οποίες θα υπολογίζονται με βάση τα δημογραφικά δεδομένα αλλά και τον ειδικό συντελεστή μείωσης των ελλειμμάτων. Οι αλλαγές αφορούν αιτήσεις από 1/1/2015 και μετά. Στην εγκύκλιο για τις νέες επικουρικές κρύβεται μια σειρά από «κόφτες», όπως το ποσοστό αναπλήρωσης 0,45% και οι «ρήτρες θανάτου», καθώς θα εξαρτώνται άμεσα από την οικονομική ύφεση, την ανάπτυξη, την ανεργία, τους μισθούς και τη γήρανση του πληθυσμού. Με άλλα λόγια, δύο ασφαλισμένοι που έχουν καταβάλει τις ίδιες εισφορές αλλά έχουν διαφορετική ηλικία κατά τη συνταξιοδότηση θα λάβουν και διαφορετικό ποσό σύνταξης.
Τα χρόνια ασφάλισης έως το 2014 θα υπολογιστούν με συντελεστή 0,45% επί του μέσου όρου των αποδοχών τους, ενώ τα έτη ασφάλισης από 1/1/2015 και μέχρι τη συνταξιοδότηση θα υπολογίζονται με τον νέο μαθηματικό τύπο. Σύμφωνα με ειδικούς, οι επικουρικές συντάξεις θα υποστούν μεσοσταθμικά μείωση 22%. Οι μεγαλύτερες απώλειες εντοπίζονται στους τραπεζοϋπαλλήλους, εμποροϋπαλλήλους, πρώην εργαζομένους σε ΔΕΚΟ, πλην της ΔΕΗ, υψηλόμισθους μισθωτούς που ήταν ασφαλισμένοι στο πρώην ΙΚΑ, ναυτιλιακούς - τουριστικούς πράκτορες κ.ά.

6 ΟΡΙΑ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗΣ: Το 2018 αυξάνονται κι άλλο τα μεταβατικά ηλικιακά όρια συνταξιοδότησης που ετέθησαν με τον Ν. 4336/2015, από έξι μήνες έως δύο έτη, για όσους υποβάλουν αίτηση με 25, 35 ή 40 έτη. Οσοι συνταξιοδοτούνται με διατάξεις 35ετίας και συμπληρώνουν το προβλεπόμενο ηλικιακό όριο εντός του 2018 θα έχουν μία πρόσθετη (στις ήδη υπάρχουσες) επιβάρυνση της τάξεως των έξι μηνών, ενώ για εκείνους που εμφανίζουν μικρότερη συγκομιδή ετών ασφάλισης (έως και 10.000 ημέρες ασφάλισης) προστίθενται άλλοι 18 μήνες, όπερ μεταθέτει ακόμη περισσότερο τη συνταξιοδότησή τους.
Οσοι έκλεισαν τα 52 ή τα 55 βγαίνουν το 2017 στα 58,5 ή 59,5, αν έχουν ανήλικο έως το 2012. Για όσους κλείσουν όμως τα 52 ή τα 55 το 2018 τα όρια ηλικίας ανεβαίνουν στα 60,2 και στα 61, αντίστοιχα. Με 35ετία το 2018 τα όρια ηλικίας για σύνταξη ανεβαίνουν στα 60 και τα 60,5, αντί στα 59,5 και τα 60,2 φέτος.

7 ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΑ ΕΤΗ: Το 2018 αυξάνεται το κόστος πλασματικών ετών για τους ασφαλισμένους του Δημοσίου (σημειωτέον ότι για τις λοιπές κατηγορίες ασφαλισμένων το κόστος έχει κλειδώσει από 12/05/2016 στο 20% επί των συντάξιμων αποδοχών).
Είναι γνωστό ότι έως τα τέλη του 2017 το κόστος εξαγοράς των πλασματικών ετών στο Δημόσιο ανέρχεται σε εισφορά 10% (3,3%+6,67%=10%) επί των βασικών αποδοχών των υπαλλήλων. Το 2018 το κόστος εξαγοράς των πλασματικών ετών αυξάνεται σε 13,34% (6,67%+6,67%=13,34%). Είναι πρόδηλο λοιπόν ότι ως το τέλος του έτους θα ήταν προς το συμφέρον τους να σπεύσουν οι ενδιαφερόμενοι του Δημοσίου να «κλειδώσουν» τουλάχιστον χαμηλότερες τιμές από αυτές που θα καθιερωθούν εντός του 2018.

Τσεκούρι στις δαπάνες Υγείας, χαράτσι στις βραχυπρόθεσμες μισθώσεις ακινήτων

Επτά αλλαγές ενεργοποιούνται από την 1η Ιανουαρίου του 2018 στο φορολογικό πεδίο. Πρόκειται για τα εξής ψηφισθέντα μέτρα:

1 Παρακράτηση φόρου: Καταργείται η έκπτωση 1,5% κατά την παρακράτηση φόρου εισοδήματος επί των μισθών και των συντάξεων. Αποτέλεσμα της εφαρμογής της διάταξης αυτής θα είναι η αύξηση των μηνιαίων κρατήσεων φόρου εισοδήματος επί των μισθών και των συντάξεων από την 1η Ιανουαρίου του 2018.

2 Δαπάνες Υγείας: Καταργείται η διάταξη που προβλέπει έκπτωση από τον φόρο εισοδήματος κάθε φυσικού προσώπου 10% του ποσού των δαπανών του για ιατρική, φαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη, εφόσον οι δαπάνες αυτές υπερβαίνουν συνολικά το 5% του ετήσιου εισοδήματός του.

3 Βραχυπρόθεσμες μισθώσεις ακινήτων: Επιβάλλεται φόρος επί των εισοδημάτων από περιστασιακές και βραχυπρόθεσμες μισθώσεις ακίνητης περιουσίας, οι οποίες συνήθως εξυπηρετούνται μέσω της διεθνούς διαδικτυακής πλατφόρμας Airbnb. Ειδικότερα, στο ετήσιο εισόδημα από τη βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτων που αποκτά από φέτος κάθε φυσικό πρόσωπο θα επιβληθεί το 2018 φόρος εισοδήματος με βάση την κλίμακα φορολογίας των ενοικίων, δηλαδή με συντελεστές 15% από το πρώτο ευρώ έως τα 12.000 ευρώ του ετήσιου εισοδήματος, 35% στο τμήμα του ετήσιου εισοδήματος από τα 12.001 έως τα 35.000 ευρώ και 45% στο τμήμα του ετήσιου εισοδήματος πάνω από τα 35.000 ευρώ.

4 Φόρος διαμονής στα ξενοδοχεία: Επιβάλλεται κλιμακούμενος φόρος διαμονής στα ξενοδοχεία και τα ενοικιαζόμενα δωμάτια-διαμερίσματα, ο οποίος θα ανέρχεται ανά ημερήσια χρήση δωματίου σε 0,5 ευρώ για ξενοδοχεία 1-2 αστέρων και για ενοικιαζόμενα δωμάτια-διαμερίσματα, 1,5 ευρώ για ξενοδοχεία 3 αστέρων, 3 ευρώ για ξενοδοχεία 4 αστέρων, 4 ευρώ για ξενοδοχεία 5 αστέρων.

5 ΕΦΚ αλκοολούχων στα Δωδεκάνησα: Καταργείται ο μειωμένος κατά 50% συντελεστής Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης έναντι του ισχύοντος κανονικού συντελεστή που εφαρμόζεται στην περιοχή Δωδεκανήσου για την αιθυλική αλκοόλη που περιέχεται στα αλκοολούχα ποτά ή σε άλλα αλκοολούχα προϊόντα.

6 Απώλεια της ρύθμισης των 100 δόσεων: Από την 1/1/2018 η ρύθμιση του Ν. 4321/2015 για την τμηματική εξόφληση ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο σε έως 100 δόσεις θα χάνεται εφόσον ο οφειλέτης δεν εξοφλεί τις νέες, μετά την ημερομηνία υπαγωγής στη ρύθμιση του παρόντος νόμου, οφειλές του εντός της νόμιμης προθεσμίας καταβολής τους. Αν, δηλαδή, ο οφειλέτης καθυστερήσει έστω και μία μέρα την πληρωμή ενός νέου χρέους προς το Δημόσιο, θα χάνει αυτόματα τη ρύθμιση των 100 δόσεων.

7 Φοροαπαλλαγές βουλευτών - δικαστικών: Από το νέο έτος καταργείται η έκπτωση από το φορολογητέο ποσό της βουλευτικής αποζημίωσης και των συνολικών αποδοχών των δικαστικών λειτουργών ποσού ίσου με το 25% του ακαθάριστου ποσού αυτών ως τεκμαρτού ποσού για την κάλυψη των δαπανών άσκησης του βουλευτικού και του δικαστικού λειτουργήματος.