Eρωτήσεις - απαντήσεις για τον επανυπολογισμό κύριων και επικουρικών

Eρωτήσεις - απαντήσεις για τον επανυπολογισμό κύριων και επικουρικών17.03.2019Οικονομία

Γιατί δεν ενημερώνουν τους δικαιούχους με νέες συνταξιοδοτικές αποφάσεις και ενημερωτικά σημειώματα ο ΕΦΚΑ και το ΕΤΕΑΕΠ; Τι μπορούν να κάνουν όλοι όσοι είδαν μειωμένες τις αποδοχές τους μετά από το νόμο Κατρούγκαλου

Aπό τον
Νάσο Χατζητσάκο

Aπαντήσεις σε κρίσιμα ερωτήματα των συνταξιούχων σε σχέση με τον επανυπολογισμό των επικουρικών το 2016 και των κύριων συντάξεων στα τέλη του 2018, καθώς και για τα προβλήματα

που δημιουργεί το «μαύρο» στην ενημέρωσή τους από τον ΕΦΚΑ και το ΕΤΕΑΕΠ δίνει η «κυριακάτικη δημοκρατία».

1 Με αφορμή τον επανυπολογισμό των επικουρικών, στα μέσα του 2016, και των κύριων συντάξεων, στα τέλη του 2018, γίνεται λόγος για σωρεία πιθανών λαθών. Τι ακριβώς έχει συμβεί;
Σύμφωνα με καταγγελίες ειδικευμένων επί του Ασφαλιστικού νομικών αλλά και συνδικαλιστικών στελεχών, οι οποίες δεν έχουν διαψευστεί, όσον αφορά τις επικουρικές δεν εναπανυπολογίστηκαν με βάση όσα ορίζονταν από τον νόμο 4387/16 («νόμος Κατρούγκαλου). Ο νόμος ανέφερε: «Οι ήδη καταβαλλόμενες κατά την έναρξη ισχύος του νόμου επικουρικές συντάξεις αναπροσαρμόζονται με εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος άρθρου, εφόσον το άθροισμα κύριας και επικουρικής υπερβαίνει το ποσό των 1.300 ευρώ. Σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται το άθροισμα κύριας και επικουρικής σύνταξης να μειωθεί πέραν του ανωτέρω ορίου των 1.300 ευρώ, του υπερβάλλοντος ποσού καταβαλλομένου ως προσωπική διαφορά».

2 Για ποιον λόγο δεν αναπροσαρμόστηκαν ορθά οι «παλαιές» επικουρικές;
Το μέλος της διοικούσας επιτροπής του ΚΕΠΕΑ/ΓΣΕΕ Κώστας Νικολάου έχει καταγγείλει ότι ο νόμος δεν εφαρμόστηκε επειδή θα προκαλούσε αυξήσεις σε μεγάλο αριθμό επικουρικών, λόγω του συνυπολογισμού των δώρων που προβλεπόταν και του βελτιωμένου ποσοστού αναπλήρωσης (0,45%). Αντί επανυπολογισμού, εκτιμάται ότι περίπου 400.000 επικουρικές του τ. ΕΤΕΑΜ υπέστησαν «οριζόντιο κούρεμα» περίπου 80%. Μικρότερη μείωση -για άγνωστο λόγο- είχαν οι επικουρικές του Δημοσίου και των πρώην ΔΕΚΟ.

3 Κατά πόσο είναι βάσιμες αυτές οι καταγγελίες;
Με δηλώσεις στην «κυριακάτικη δημοκρατία» ειδικευμένοι νομικοί και συνδικαλιστικά στελέχη έχουν ενισχύσει την ορθότητα των καταγγελιών. Ο έγκριτος νομικός Δημήτρης Μπούρλος (στις 7 Οκτωβρίου '18) είχε αναφέρει ότι «κανείς δεν γνωρίζει πώς έγινε ο επανυπολογισμός και η περικοπή των επικουρικών συντάξεων το 2016». Ο πρόεδρος της ΠΟΣΕ ΙΚΑ Βαγγέλης Θεοδωρίδης (11 Νοεμβρίου '18) είχε υποστηρίξει ότι «το ΕΤΕΑΕΠ, χωρίς καμία απολύτως αιτιολογία, προχώρησε στη μείωση των επικουρικών συντάξεων σε ποσοστό 80%».

4 Τι έγινε με τον επανυπολογισμό των κύριων συντάξεων το 2018;
Οπως δεν πραγματοποιήθηκε ο επανυπολογισμός των επικουρικών, το 2016, με βάση όσα ορίζονταν στον νόμο Κατρούγκαλου, έτσι φαίνεται ότι συνέβη και στην αντίστοιχη διαδικασία για τις κύριες συντάξεις, η οποία -θεωρητικά- έλαβε χώρα στα τέλη του 2018.

5 Για ποιον λόγο ορισμένοι δικαιούχοι είδαν μικρές αυξήσεις με τις συντάξεις Ιανουαρίου;
Σύμφωνα με τον κ. Νικολάου, οι όποιες μικρές «αυξήσεις» οφείλονται σε επιστροφές από παράνομες περικοπές, οι οποίες θα έπρεπε να είχαν δοθεί από την 1η Ιουνίου 2016. Σύμφωνα με τον κ. Νικολάου, οι όποιες αναπροσαρμογές οφείλονται στην κατάργηση του «πλαφόν» από τις μεγάλες συντάξεις και στις διορθώσεις του νόμου 4093/12.

6 Τι ακριβώς, δηλαδή, έχει συμβεί με τον πρόσφατο επανυπολογισμό των «παλαιών» κύριων συντάξεων;
Με βάση τις καταγγελίες που έχουν γίνει, ένας μεγάλος αριθμός κύριων συντάξεων (περί τις 400.000, εκτιμά ο πρώην γενικός γραμματέας Κοινωνικών Ασφαλίσεων Γ. Ρωμανιάς) δεν επανυπολογίστηκαν λόγω έλλειψης αρχείων και τεχνικών προβλημάτων του μηχανογραφικού συστήματος.
Σύμφωνα με το μέλος της Διοικούσας Επιτροπής του ΚΕΠΕΑ/ΓΣΕΕ Κώστα Νικολάου, ακόμη και στις συντάξεις οι οποίες επανυπολογίστηκαν δεν λήφθηκαν υπόψη τα δεδομένα του νόμου. Ετσι, ένας μεγάλος αριθμός συνταξιούχων (πέραν όσων θα υφίσταντο σημαντικές μειώσεις, εάν εφαρμοζόταν η προσωπική διαφορά) έχασε τις όποιες αυξήσεις δικαιούνταν. Επίσης, ο καθηγητής Αλ. Μητρόπουλος έχει υποστηρίξει ότι για να ήταν ορθός ο επανυπολογισμός, οι «παλαιές» κύριες συντάξεις θα έπρεπε να είχαν επιστρέψει τον Ιούνιο του 2015 στα επίπεδα που ήταν πριν από τις περικοπές του 2012, όπως ορίζεται από την απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ).

7 Πώς μπορούν να διαπιστώσουν οι «παλαιοί» συνταξιούχοι εάν οι επικουρικές και οι κύριες συντάξεις τους επανυπολογίστηκαν σωστά;
Ενας τρόπος είναι να επανυπολογίσουν μόνοι τους ή με τη βοήθεια ειδικών τα ποσά που θα προέκυπταν τόσο στις επικουρικές όσο και στις κύριες συντάξεις τους, με βάση όσα ορίζονται στον ν. 4387/16 (ν. Κατρούγκαλος). Για τον λόγο αυτό ο «οδηγός» που δημοσίευσε η «κυριακάτικη δημοκρατία» στις 9 Μαρτίου είναι ένα άκρως απαραίτητο «εργαλείο».
Ο έλεγχος θα ήταν πιο εύκολος, εάν από τον ΕΦΚΑ και το ΕΤΕΑΕΠ, αντίστοιχα, είχαν δοθεί νέες συνταξιοδοτικές αποφάσεις και αναλυτικά εκκαθαριστικά σημειώματα. Ομως, κανένα τέτοιο στοιχείο δεν έχει δοθεί.

8 Για ποιον λόγο δεν έχουν ενημερωθεί οι «παλαιοί» συνταξιούχοι;
Οπως φαίνεται, τόσο βάσει των γεγονότων όσο και των εκτιμήσεων στις οποίες καταλήγουν νομικοί και συνδικαλιστικά στελέχη, οι λόγοι είναι δύο: α) Οι μεγάλες αδυναμίες του μηχανογραφικού συστήματος και β) η αποφυγή νέου κύματος δικαστικών προσφυγών από συνταξιούχους οι οποίοι έχουν υποστεί απώλειες από τον μη ορθό επανυπολογισμό των επικουρικών και των κύριων συντάξεων.
Στο πλαίσιο αυτό, ο δικηγόρος και πρώην δικαστικός πληρεξούσιος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους Κωνσταντίνος Τσαγκαρόπουλος είχε αναφέρει ότι «δεν αποκλείεται να εμπεριέχει δόλο η μη χορήγηση των ενημερωτικών σημειωμάτων».

9 Τι μπορούν να κάνουν οι συνταξιούχοι για να αντιμετωπίσουν το «μαύρο» στην ενημέρωσή τους;
Τυπικά, μπορούν με αίτηση προς τον ΕΦΚΑ ή το ΕΤΕΑΕΠ, αντίστοιχα, να ζητήσουν τη χορήγηση των στοιχείων βάσει των οποίων επανυπολογίστηκαν οι κύριες και οι επικουρικές συντάξεις τους. Ωστόσο, όσοι μέχρι σήμερα προέβησαν σε αυτή την κίνηση απάντηση δεν έλαβαν... Ο επόμενος δρόμος είναι αυτός της δικαστικής οδού, εφόσον φυσικά έχουν διαπιστώσει σε βάρος τους διαφορές.

10 Είναι σύννομο το γεγονός ότι ο ΕΦΚΑ και το ΕΤΕΑΕΠ δεν απαντούν στους συνταξιούχους και δεν τους ενημερώνουν;
Η μη ενημέρωση από την πλευρά του ΕΦΚΑ και του ΕΤΕΑΕΠ σε βάρος των συνταξιούχων είναι αντισυνταγματική και παράνομη, σύμφωνα με έγγραφο του Συνήγορου του Πολίτη (ΣτΠ). Ο Συνήγορος αναφέρει ότι «η πλήρης και ακριβής ενημέρωση των πολιτών για το ύψος, τον τρόπο υπολογισμού και τις αιτίες των περικοπών επί της σύνταξης που λαμβάνουν επιβάλλεται από τις συνταγματικές αρχές του κοινωνικού κράτους και του κράτους δικαίου, αλλά και από τη φύση της έννομης σχέσης κοινωνικής ασφάλισης ως ενοχής δημοσίου δικαίου».