Γιατί εξαφανίστηκαν τα πατίνια από την Αθήνα

Δεν συμβαίνει ακριβώς το ίδιο στη Θεσσαλονίκη. 

Ήταν στα τέλη του 2018 όταν τα πρώτα ηλεκτρικά πατίνια έκαναν την εμφάνισή τους στους δρόμους της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Κάποια από αυτά ήταν ιδιόκτητα, με τους κατόχους τους να φέρνουν νέο αέρα στους δρόμους των μεγάλων πόλεων, ωστόσο τα περισσότερα ανήκαν, υπό τη μορφή ενοικιαζόμενου στόλου,

σε δύο εταιρείες ενοικίασης, τη Lime και τη Hive (της beat), οι οποίες μετά από παρουσία σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, ήρθαν να δοκιμαστούν και στην αγορά της Ελλάδας, στην οποία, ωστόσο, εκείνη την εποχή, δεν υπήρχε ξεκάθαρο νομικό και φορολογικό πλαίσιο.

Τέθηκε, δε, και ζήτημα ταχύτητας των ηλεκτρικών πατινιών στους ελληνικούς δρόμους, ειδικά των μεγάλων πόλεων, με αποτέλεσμα οι δυο εταιρείες να ανακοινώσουν λίγο μετά την έναρξη της δραστηριοποίησής τους στην Ελλάδα ότι θα προχωρούσαν σε μείωση της μέγιστης ταχύτητας κυκλοφορίας των ηλεκτρικών πατινιών από 25 χλμ/ώρα σε 20 χλμ./ώρα, ενώ θα συνεργάζονταν με τον Δήμο Αθηναίων για την υιοθέτηση κι άλλων μέτρων ασφαλείας.

Στην Αθήνα, αρχικά ο Δήμος της πόλης είχε προχωρήσει σε σύσταση ομάδας εργασίας με τη συνεργασία και των εκπροσώπων των εταιρειών που δραστηριοποιούνταν στο χώρο διαπιστώνοντας έλλειψη κάθε θεσμικού πλαισίου λειτουργίας και χωρίς να έχει καμία αρμοδιότητα αδειοδότησης ή ελέγχου, με στόχο την κατάθεση ολοκληρωμένης πρότασης προς τα αρμόδια Υπουργεία Υποδομών και Μεταφορών και Προστασίας του Πολίτη.

Στη Θεσσαλονίκη, υπήρχαν για αρκετό καιρό μαζικά κρούσματα πτώσης των πατινιών στο Θερμαϊκό και βανδαλισμοί από αγανακτισμένους οδηγούς, με τον Δήμο να φροντίζει τελικά για την περισυλλογή τους.

Η πανδημία, ωστόσο, σε συνδυασμό με την έλλειψη, τότε, συνολικού πλαισίου λειτουργίας και κυκλοφορίας ήταν αυτή που έδωσε τη χαριστική βολή για την δραστηριοποίηση των εταιρειών στην ελληνική αγορά.

Η Lime, μια από τις πιο σημαντικές εταιρείες παροχής ηλεκτρικών πατινιών στον κόσμο, ήταν εκείνη που απέσυρε πρώτη από τη χώρα μας τα ηλεκτρικά πατίνια της στις 18 Φεβρουαρίου 2020, παρότι μέχρι εκείνη τη στιγμή δεν είχε ανακοινωθεί κανένα κρούσμα κορονοιού στην Ελλάδα.
Λίγους μήνες μετά, τον Ιούνιο του 2020, ανακοινώθηκε ότι η εταιρεία θα συνέχιζε τελικά τη δραστηριοποίησή της στη χώρα μας, αλλά αποσύρθηκε ξανά. Επίσης, δεν εκπροσωπείται και από την εταιρεία επικοινωνίας, η οποία είχε αναλάβει το λανσάρισμά της στην Ελλάδα. Η Lime συνιστά έναν από τους μεγαλύτερους παρόχους μικροκινητικότητας παγκοσμίως η οποία έχει τροφοδοτήσει με τη ηλεκτρικά πατίνια της περισσότερες από 130 εκατομμύρια βόλτες στις πέντε ηπείρους που δραστηριοποιείται.
Το ίδιο συνέβη και την Hive, θυγατρική του ομίλου Daimler – Mercedes Benz , η οποία στις 28 Φεβρουαρίου του 2020, λίγες ημέρες πριν από το πρώτο lockdown λόγω κορονοιού, αλλά και με το πλαίσιο να είναι εκκρεμές, γνωστοποίησε ότι θα αποχωρούσε από τη χώρα μας.

Σύμφωνα, δε, με την ανακοίνωση που είχε εκδώσει τότε η απόφασή της να μη συνεχίσει να παρέχει τις υπηρεσίες της στην Ελλάδα οφειλόταν "στην απουσία ολοκληρωμένου νομικού πλαισίου" και σημείωνε πως "η εταιρεία θα εστίαζε σε άλλες ευρωπαϊκές αγορές που ήδη λειτουργούν με συγκεκριμένο νομικό πλαίσιο το οποίο θα έδινε τη δυνατότητα για λειτουργία συγκεκριμένου αριθμού παρόχων".

Το νομοσχέδιο και η φορολογική τακτοποίηση

Το τοπίο άρχιζε να ξεκαθαρίζει μόλις λίγους μήνες μετά σε ό,τι αφορά το πλαίσιο της λειτουργίας των σχετικών εταιρειών στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, τον Οκτώβριο του 2020 η κυκλοφορία των πατινιών εντάχθηκε σε σχέδιο νόμου, το οποίο περιελάμβανε κανόνες κυκλοφορίας για τα οχήματα μικροκινητικότητας. Στο εν λογω νομοσχέδιο ομαδοποιήθηκαν τα ηλεκτρικά οχήματα σε μια κατηγορία οχημάτων και ονομάζονται Ε.Π.Η.Ο., δηλαδή Ελαφρά Προσωπικά Ηλεκτροκίνητα Οχήματα, ενώ εισήχθησαν σε αυτό ρυθμίσεις για τη κυκλοφορία τους, στη βάση αξιολόγησης και συγκριτικής μελέτης άλλων χωρών, με βάση την ταχύτητα που αναπτύσσουν.
Έναν χρόνο μετά, τον Νοέμβριο του 2021 ήρθε και η ρύθμιση σε ό,τι αφορά τη φορολογία, καθώς με απόφαση του διοικητή της ΑΑΔΕ Γιώργου Πιτσιλή ο κλάδος των ηλεκτρικών οχημάτων προστέθηκε στους ήδη υπάρχοντες ΚΑΔ, με τον κωδικό 77.11.10.02 ως κατηγορία «Υπηρεσίες ενοικίασης ηλεκτρικών οχημάτων για τη μεταφορά επιβατών, χωρίς οδηγό».
Παρόλαυτα, τουλάχιστον προς το παρόν, δεν έχει υπάρξει επανεμφάνιση στην Αθήνα τόσο των μεγάλων εταιρειών που είχαν δραστηριοποιηθεί στο παρελθόν, όσο και καινούργιων.

Ως εκ τούτου, τα όποια ηλεκτρικά πατίνια κυκλοφορούν στους δρόμους της πρωτεύουσας είναι ιδιόκτητα.

Σύμφωνα με τον Δήμο Αθηναίων «στην παρούσα φάση δεν υπάρχει σε γνώση μας κάποια εταιρεία που ενοικιάζει ηλεκτρικά πατίνια. Δεν υπάρχει κάποια συνεργασία, τουλάχιστον προς το παρόν, στο σχετικό κομμάτι όπως υπήρχε παλαιότερα».

Την ίδια στιγμή, στη Θεσσαλονίκη συνεχίζουν να υπάρχουν και να κυκλοφορούν στους δρόμους της Θεσσαλονίκης, τα ηλεκτρικά πατίνια της start up εταιρείας Rise Scooters, η οποία είχε ιδρυθεί το 2018 από τον επιχειρηματία Τόλη Μασμανίδη, με στόχο να γεμίσει την πόλη με αυτά, απευθυνόμενη κυρίως σε νεαρό κοινό. Υπήρχε, δε, ο στόχος και για επέκταση της εταιρείας και σε άλλες πόλεις της Βόρειας Ελλάδας.

Στο Δήμο Θεσσαλονίκης, επίσης, υπάρχει κινητικότητα σε σχέση με την περαιτέρω ρύθμιση του κανονιστικού και χωροταξικού πλαισίου. Σύμφωνα με όσα επισημαίνει στο BusinessNews ο σύμβουλος βιώσιμης κινητικότητας του Δήμου, Δημήτρης Μήτρου υπάρχει διαβούλευση που βρίσκεται σε εξέλιξη, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Μεταφορών, προκειμένου να ολοκληρωθεί η μελέτη και η χωροθέτηση 700 θέσεων στάθμευσης ηλεκτρικών πατινιών εντός του Δήμου, κάτι το οποίο αναμένεται να προσελκύσει περισσότερες εταιρείες τους επόμενους μήνες σαν επιχειρηματική δραστηριότητα.

Κατά τον ίδιο, εξάλλου, με στόχο να γίνει ακόμα πιο δελεαστικό το τοπίο για τη μικροκινητικότητα, έχουν γίνει και σχετικές κινήσεις από τον Δήμο Θεσσαλονίκης, όπως ασφαλτοστρώσεις κεντρικών δρόμων κλπ, ενώ μέχρι το καλοκαίρι αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία.

Πηγές από το Υπουργείο Ανάπτυξης επισημαίνουν, πάντως, ότι το 2022 είναι πιθανόν να είναι έτος επιστροφής των εταιρειών ηλεκτρικών πατινιών και στην πρωτεύουσα, χωρίς, όμως, να υπάρχει κάτι πιο συγκεκριμένο σε σχέση με το ποιες εταιρείες θα δραστηριοποιηθούν και πότε.