Το Facebook σχεδιάζει να καταργήσει το σύστημα αναγνώρισης προσώπου

Θέλοντας να βρει τη "σωστή ισορροπία" με το σύστημα, το κοινωνικό δίκτυο θα διαγράψει τα δεδομένα προσώπου για πάνω από 1 δισεκατομμύριο χρήστες

Το Facebook σκοπεύει να καταργήσει το σύστημα αναγνώρισης προσώπου του μέσα στον μήνα, διαγράφοντας έτσι δεδομένα προσώπου για πάνω από 1 δισεκατομμύριο χρήστες και παράλληλα, απενεργοποιώντας μια λειτουργία που ήταν στο επίκεντρο πολλών υποθέσεων ασφαλείας, κυβερνητικές έρευνες, ομαδική αγωγή και άλλα ρυθμιστικά προβλήματα.

Ο Jerome Pesenti της πλέον Meta, είπε μέσω ενός blog

post πως η αλλαγή αυτή προέρχεται ύστερα από "πολλές ανησυχίες σχετικά με τη θέση της τεχνολογίας αναγνώρισης προσώπου στην κοινωνία". Πρόσθεσε πως η εταιρεία συνεχίζει να τη θεωρεί ένα πολύτιμο εργαλείο, αλλά "κάθε νέα τεχνολογία φέρνει θετικά και αρνητικά" και πως "θέλουν να βρουν μια ισορροπία".

Η απόφαση αυτή αφαιρεί μια λειτουργία που αρχικά είδαμε τον Δεκέμβριο του 2010, έτσι ώστε οι χρήστες του Facebook να εξοικονομούν χρόνο, καθώς η λειτουργία αναγνώρισης προσώπου αυτόματα αναγνώριζε τα πρόσωπα των χρηστών που υπήρχαν σε μια φωτογραφία. Έτσι, ο χρήστης που ανέβαζε μια φωτογραφία, μπορούσε πολύ εύκολα να κάνει "tag" τους προτεινόμενους χρήστες με μόλις ένα κλικ. Το Facebook πλέον έχει μία από τις μεγαλύτερες συλλογές ψηφιακών φωτογραφιών στον κόσμο, εν μέρη χάρη στη συγκεκριμένη λειτουργία.

Η τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου συνέχισε να εξελίσσεται σε ακρίβεια και ήταν στο επίκεντρο θεμάτων ασφαλείας και ιδιωτικότητας, καθώς μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για άλλους σκοπούς από κυβερνήσεις, υπηρεσίες επιβολής νόμου και άλλες εταιρείες. Στη Κίνα, οι αρχές χρησιμοποιούν τέτοιες τεχνικές για παρακολούθηση και έλεγχο μειονοτήτων, ενώ στις ΗΠΑ χρησιμοποιείται ως υποβοήθηση αστυνόμευσης. Βέβαια υπάρχουν και κάποιες πολιτείες, που προχώρησαν στον περιορισμό ή και την ολική απαγόρευση της συγκεκριμένης τεχνολογίας, για να περιορίσουν την κακόβουλη χρήση της.

Παρόλο που το Facebook χρησιμοποιούσε το σύστημα αναγνώρισης μόνο στη δική του ιστοσελίδα και δεν πούλησε το λογισμικό σε τρίτες εταιρείες, το λογισμικό της έγινε ένας εφιάλτης όσον αφορά θέματα ιδιωτικότητας και κανονιστικών θεσμών. Πολλοί ήταν οι υποστηρικτές ιδιωτικότητας που έθεταν το ερώτημα πόσα δεδομένα έχει συλλέξει το Facebook και τι σκοπεύει να κάνει με τα δεδομένα αυτά.

Όταν η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου υπέβαλε πρόστιμο ύψους $5 δισεκατομμυρίων για την διευθέτηση καταγγελιών περί απορρήτου το 2019, το λογισμικό αναγνώρισης προσώπων ήταν ένα από τα κύρια παράπονα. Το περασμένο έτος, η εταιρεία συμφώνησε να πληρώσει $650 εκατομμύρια για τη διευθέτηση ομαδικής αγωγής στο Ιλινόις, όπου το Facebook κατηγορήθηκε πως παραβίασε τους νόμους της πολιτείας, οι οποίοι απαιτούν τη συγκατάθεση των κατοίκων της πολιτείας για το αν θα χρησιμοποιηθούν τα βιομετρικά τους στοιχεία.

Η ανακοίνωση έρχεται κι όλας σε μια περίοδο που η εταιρεία δέχεται έντονη κριτική από το κοινό, νομοθέτες και ρυθμιστικές αρχές, καθώς η πρώην υπάλληλος του Facebook, Frances Haugen, διέρρευσε χιλιάδες εσωτερικά έγγραφα όπου φαίνεται ότι η εταιρεία γνώριζε πως επιτρέπει τη διάδοση παραπληροφόρησης, ρατσιστικού και βίαιου περιεχομένου.

Οι πληροφορίες αυτές οδήγησαν σε ακροάσεις στο Κογκρέσο και ρυθμιστικές έρευνες, με τον Mark Zuckerberg την περασμένη εβδομάδα να μετονομάζει τη μητρική εταιρεία του Facebook σε Meta, ανακοινώνοντας πως θα στρέψει τους διαθέσιμους πόρους προς την κατασκευή διαδικτυακών προϊόντων, συγκεκριμένα έναν ψηφιακό κόσμο γνωστό ως metaverse.

Σύμφωνα με την εταιρεία, η αλλαγή που θα γίνει επηρεάζει πάνω από το το ένα τρίτο των καθημερινών χρηστών του Facebook, οι οποίοι είχαν τη λειτουργία αναγνώρισης ενεργοποιημένη. Αυτό σημαίνει πως λάμβαναν ειδοποιήσεις όταν ανέβαιναν νέες φωτογραφίες ή βίντεο με το πρόσωπό τους. Η λειτουργία επίσης χρησιμοποιόταν για να αποκλείσει λογαριασμούς που υποδυόντουσαν άλλους χρήστες. "Για να κάνουμε την αλλαγή αυτή, έπρεπε να υπολογίσουμε τις περιπτώσεις που η τεχνολογία ήταν χρήσιμη και τις περιπτώσεις ανησυχίας χρήσης στο σύνολο" είπε ο Jason Grosse της Meta.

Παρόλο που το Facebook σκοπεύει να διαγράψει πάνω από ένα δισεκατομμύριο αναγνωριστικά πρότυπα προσώπου μέχρι τον Δεκέμβριο, δε θα διαγράψει το λογισμικό πίσω από το σύστημα, το οποίο είναι ένας εξελιγμένος αλγόριθμος του DeepFace, όπως επίσης δεν αποκλείεται η ενσωμάτωση της τεχνολογίας σε μελλοντικά προϊόντα.

"Η αποχώρηση του Facebook από τον συγκεκριμένο χώρο είναι μια κομβική στιγμή για τη διεθνή ανησυχία με τη συγκεκριμένη τεχνολογία" είπε ο Adam Schwartz, δικηγόρος της Electronic Frontier Foundation. "Η εταιρική χρήση της παρακολούθησης προσώπου είναι πολύ επικίνδυνη για την ιδιωτικότητα των πολιτών".

Βέβαια το Facebook δεν είναι η πρώτη εταιρεία που διακόπτει τη χρήση τέτοιας τεχνολογίας. Οι Amazon, Microsoft και IBM επίσης διέκοψαν τη χρήση ή πώληση προϊόντων αναγνώρισης προσώπου, παράλληλα εκφράζοντας ανησυχίες για την ιδιωτικότητα.

Το λογισμικό αναγνώρισης προσώπου του Facebook έχει μια μεγάλη και ακριβή ιστορία, καθώς όταν διατέθηκε στην Ευρώπη το 2011, αρχές προστασίας δεδομένων είπαν πως ήταν κάτι παράνομο, με την εταιρεία να χρειάζεται συγκατάθεση για την ανάλυση φωτογραφιών ατόμων. Επίσης το 2015, έγινε ομαδική αγωγή στην πολιτεία Ιλινόις.

Την τελευταία δεκαετία, η Electronic Privacy Information Center (EPIC), μια ομάδα υπεράσπισης ιδιωτικότητας στην Ουάσιγκτον, υπέβαλε δύο καταγγελίες σχετικά με τη χρήση τεχνολογίας αναγνώρισης προσώπου στην FTC. Όταν η FTC επέβαλε πρόστιμο στο Facebook το 2019, πρόσθεσε πως οι συγκεχυμένες ρυθμίσεις απορρήτου σχετικά με την αναγνώριση προσώπου, ήταν ένας από τους λόγους για την ποινή.

"Ήταν ένα γνωστό πρόβλημα εδώ και 10 χρόνια, το οποίο συνεχίστηκε πάρα πολύ" είπε ο Alan Butler της EPIC. Πρόσθεσε πως ήταν ικανοποιημένος με την απόφαση του Facebook, αλλά τόνισε πως όλα όσα έγιναν δίνουν έμφαση στην ανάγκη κανονισμών όσον αφορά την ιδιωτικότητα του κόσμου.

"Κάθε άλλη σύγχρονη δημοκρατική κοινωνία και χώρα διαθέτει ρυθμιστική αρχή προστασίας δεδομένων. Ο νόμος δεν είναι σωστά σχεδιασμένος για να αντιμετωπίσει τέτοια ζητήματα. Χρειαζόμαστε πιο σαφείς νομικούς κανόνες και αρχές, όπως και μια ρυθμιστική αρχή που εξετάζει ενεργά αυτά τα ζητήματα."

Ο κ. Butler ζήτησε επίσης από το Facebook να αποτρέψει τη χρήση των φωτογραφιών του από άλλα συστήματα αναγνώρισης προσώπων, όπως Clearview AI και PimEyes, ή start-up εταιρείες που βρίσκουν φωτογραφίες από το Facebook και το Instagram.

Στο σχετικό blog post της Meta, o Pesenti αναφέρει πως ο μακροχρόνιος ρόλος της τεχνολογίας αναγνώρισης για την κοινωνία μας είναι ανοιχτός για συζήτηση, προσθέτοντας ότι η εταιρεία θα συνεχίσει τη συζήτηση στο συγκεκριμένο θέμα και πως θα συνεργαστεί με ομάδες πολιτών και ρυθμιστικές αρχές.

Η Meta έχει ήδη συζητήσει τη χρήση τεχνολογιών αναγνώρισης προσώπου σε μελλοντικό προϊόν. Σε ένα εσωτερικό meeting τον Φεβρουάριο, ένας υπάλληλος ρώτησε αν η εταιρεία θα επέτρεπε στο κοινό να επισημάνει το πρόσωπό του ως μη-ανιχνεύσιμο (unsearchable), σε περίπτωση που μελλοντικές εκδόσεις smart glasses έρχονται με ενσωματωμένη τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου.

Στο ίδιο meeting, ο Andrew Bosworth είπε στους υπαλλήλους πως η συγκεκριμένη τεχνολογία έχει σημαντικά πλεονεκτήματα αλλά αναγνώρισε τα ρίσκα της σύμφωνα με ένα (πλέον διαγραμμένο) tweet. Τον Σεπτέμβριο, η εταιρεία παρουσίασε ένα ζευγάρι γυαλιών με κάμερα, ακουστικά και επεξεργαστή, αλλά χωρίς τεχνολογία αναγνώρισης προσώπων.

"Έχουμε εσωτερικές και εξωτερικές συζητήσεις όσον αφορά τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα" είπε ο Grosse, αντιπρόσωπος της Meta. "Έχουμε συναντήσεις με οργανώσεις πολιτών και υποστηρικτές ιδιωτικότητας από όλο τον κόσμο για να κατανοήσουμε πλήρως τις προοπτικές τους πριν εισαγάγουμε αυτόν τον τύπο τεχνολογίας σε οποιαδήποτε μελλοντικά προϊόντα".

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο