Κορονοϊός: Το μυστήριο με τα στοιχεία και το μπαλάκι της ευθύνης

Ενώ μέχρι πριν λίγες μέρες δεν ήταν λίγοι εκείνοι οι οποίοι έκαναν λόγο για πολιτικοποίηση της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για τον κορονοϊό και σημείωναν ότι πολύ πιθανόν οι εισηγήσεις της να μην λαμβάνονται υπόψη σε απόλυτο βαθμό, ξαφνικά ξέσπασε έντονη φιλολογία για το κατά πόσο τα στοιχεία που παρέχει ο ΕΟΔΥ είναι σωστά και διαφανή. Είναι γνωστό ότι η Κυβέρνηση ενημερώνεται άμεσα για τα επιδημιολογικά δεδομένα, όμως η ανάλυση αυτών περνάει από την Επιτροπή. Βάση των αναλύσεων αυτών γίνονται οι σχετικές εισηγήσεις και λαμβάνονται

μέτρα, όπως το πρόσφατο lockdown.

Το θέμα σχετικά με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ ανέκυψε σχεδόν απότομα την εβδομάδα που πέρασε, μετά την παρουσίαση του οργανισμού που έγινε την προηγούμενη Τετάρτη στην ενημέρωση από το Υπουργείο Υγείας. Η αλήθεια είναι ότι τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν για το σημαντικό έργο του οργανισμού ήταν ιδιαίτερα φτωχά, ενώ και σε ερώτησή του news247.gr δεν δόθηκε ουσιαστική απάντηση.

Η έλλειψη κάποιων στοιχείων, τουλάχιστον στην κρίσιμη στιγμή που είναι απαραίτητα για τη διαμόρφωση σύστασης από την Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων έχει όντως εντοπιστεί. Κριτική για την ανάγκη αμεσότερης πρόσβασης σε στοιχεία έχει ασκηθεί κατ’ ιδίαν και από μέλη της Επιτροπής, η οποία καλείται συχνά να γνωμοδοτήσει πριν την ανακοίνωση απόφασης από την Κυβέρνηση. Πάντως συνολικά η Επιτροπή ενημερώνεται από τον καθηγητή Σωτήρη Τσιόδρα τακτικά, ο οποίος και συγκεντρώνει επιδημιολογικά δεδομένα.

Να αναφέρουμε ότι ο κ. Τσιόδρας, που όντως ενημερώνει και σε εβδομαδιαία βάση την Επιτροπή, είναι επιστημονικός Σύμβουλος του ΕΟΔΥ, και προσωπικός πλέον σύμβουλος για τα θέματα της πανδημίας του Κ. Μητσοτάκη. Βέβαια και η δική του άποψη βασίζεται σε στοιχεία που του παρέχονται.

Τα στοιχεία

Είναι γεγονός πως σχεδόν σε όλες τις χώρες έχει διαπιστωθεί πως η συλλογή στοιχείων και η διατύπωση προβλέψεων είναι ένα ιδιαίτερα δύσκολο γεγονός. Όμως αυτό δε σημαίνει ότι δεν υπάρχουν συγκεκριμένα αδιαμφισβήτητα στοιχεία για τα οποία δεν υπάρχει επίσημη ενημέρωση, όπως πχ πόσα rapid test βγαίνουν θετικά, πόσα από αυτά επιβεβαιώνονται με μοριακό έλεγχο κλπ.

Θα πρέπει λοιπόν να ξεκαθαρίσουμε κάποια βασικά σημεία. Τεστ διενεργούνται από τον ΕΟΔΥ, τα κλιμάκια της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας αλλά και από τα εποπτευόμενα δημόσια και ιδιωτικά εργαστήρια από το Υπουργείο Υγείας (Νοσοκομεία, ιδιωτικές κλινικές και διαγνωστικά κ.α.). Για να υπάρχει μια ενιαία αναφορά αποφασίστηκε από τον Απρίλιο η δημιουργία του Εθνικού Μητρώου Ασθενών Covid. Εκεί καταγράφονται όλα τα κρούσματα που επιβεβαιώνονται από οποιοδήποτε φορέα.

Σύμφωνα με τον Υπουργό Υγείας, Βασίλη Κικίλια: "Δημιουργήσαμε ένα ειδικό λογισμικό του ΕΟΔΥ, ένα ΕΟΔΥ app για τη διαχείριση των ΚΟΜΥ (Κινητών Ομάδων Υγείας), για τη διασύνδεση των αποτελεσμάτων με το Εθνικό Μητρώο COVID. Η τεχνολογία έχει παίξει πολύ σημαντικό ρόλο σε αυτή την κρίση και έχει βοηθήσει έτσι ώστε να μπορούμε με διαφάνεια, έγκυρα, στην ώρα τους, να έχουμε όλα αυτά τα στοιχεία τα οποία αναλύουν οι επιστήμονές μας καθημερινά και καταλήγουν σε επιδημιολογικά μοντέλα και σε προβλέψεις".

Εδώ υπάρχει όμως ένα κενό στην πληροφόρηση. Το μητρώο αυτό λογικά δε συγκεντρώνει στοιχεία για τα τεστ που γίνονται αλλά μόνο για τα θετικά δηλαδή τα επιβεβαιωμένα κρούσματα. Με οδηγία που είχε εκδοθεί βέβαια τον Απρίλιο θα έπρεπε όποιο εργαστήριο διενεργεί τεστ (τότε μόνο μοριακό) θα έπρεπε να το δηλώνει στον ΕΟΔΥ είτε θετικό είτε αρνητικό. Κάποια στιγμή μάλιστα όπως είχαμε εντοπίσει στην ημερήσια έκθεση, φαινόνταν να μην ενσωματώνονται στην έκθεση τα τεστ από τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, κάτι που άλλαξε.

Εν συνεχεία προέκυψε ένα νέο ζήτημα. Τα rapid test. Λόγω του ότι τα εν λόγω τεστ δεν θεωρούνταν απόλυτα αξιόπιστα, το αποτέλεσμά τους όταν ήταν θετικό, δηλαδή υπήρχε διάγνωση κρούσματος, έπρεπε να επαναλαμβάνεται η διαδικασία και μέσω μοριακού ελέγχου. Όπως γνωρίζουμε τελικά όσα θετικά rapid test επαναλήφθηκαν με τη διαδικασία του μοριακού ελέγχου, επιβεβαιώθηκαν.

Επισήμως όμως ένας θετικός σε rapid test για να καταχωρηθεί ως κρούσμα στο Εθνικό Μητρώο θα έπρεπε να έχει επιβεβαιωθεί και με μοριακό έλεγχο, ή τουλάχιστον αυτό γνωρίζαμε ότι ίσχυε.

Πρόσφατα όμως και συγκεκριμένα από την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης ΑΕ (ΗΔΙΚΑ), την εταιρεία του Δημοσίου που διαχειρίζεται το Εθνικό Μητρώο, ανακοινώθηκε ότι "στο σύστημα του Εθνικού Μητρώου Ασθενών με Covid-19 έχει προστεθεί νέα επιλογή στο μενού με τίτλο "Νέα καταχώρηση Rapid test", μέσω της οποίας καταχωρούνται οι εξετάσεις και τα αποτελέσματα των Rapid tests που διενεργούνται. Ως Μέθοδος διάγνωσης των rapid tests καθορίζεται αυτόματα από το σύστημα η «Ταχεία δοκιμασία ανίχνευσης αντιγόνου του ιού SARS-CoV-2 σε δείγματα του αναπνευστικού».

Αυτό ανακοινώθηκε στις 20 Νοεμβρίου σχεδόν ταυτόχρονα με τις ανακοινώσεις ότι μπορούν πλέον πέρα από τον ΕΟΔΥ να κάνουν και τα ιδιωτικά διαγνωστικά rapid test. Από κει και πέρα δε γνωρίζουμε τι στοιχεία από τα rapid test του ΕΟΔΥ περιλάμβανε το μητρώο.

Είναι λογικό φυσικά ο ΕΟΔΥ να διατηρεί δικό του μητρώο από τα τεστ που πραγματοποιεί γενικότερα, έχοντας ήδη πραγματοποιήσει πάνω από 550 χιλιάδες. Πάντως, δεν είμαστε σε θέση καθώς ποτέ δεν δόθηκαν συνολικά στοιχεία, να γνωρίζουμε για το πόσα rapid test έχουν βγει θετικά, παρά μόνο κάποιες εξειδικευμένες αναφορές.

Πάντως με νέα οδηγία της η ΗΔΙΚΑ αναφέρει πως "είναι διαθέσιμη νέα έκδοση στο παραγωγικό περιβάλλον του Εθνικού Μητρώου Ασθενών με Covid-19 , στην οποία έχουν ενσωματωθεί όλες οι απαιτούμενες βελτιώσεις βάσει του νέου υποσυστήματος των rapid tests:

Αναλυτική Κατάσταση Επιβεβαιωμένων Κρουσμάτων Ημερήσια/Μηνιαία συγκεντρωτική κατάσταση μοριακού ελέγχου PCR έναντι Rapid Τest Ημερήσια εικόνα νοσηλείας επιβεβαιωμένων κρουσμάτων Νοσηλευθέντες Ασθενείς Αναφορά Περιστατικών ανά κατάταξη κρούσματος