IRIS: Το σύστημα "ασπίδα" στις δασικές φωτιές - Το μοντέλο πρόγνωσης που λειτουργεί από φέτος

Έτοιμο, πλήρως λειτουργικό, αυτοματοποιημένο και σε επιχειρησιακή ετοιμότητα είναι από την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου του 2019, ένα χρόνο μετά την καταστροφική φωτιά στο Μάτι, το σύστημα παρακολούθησης και πρόβλεψης εξάπλωσης μιας δασικής πυρκαγιάς με την ονομασία "IRIS" που ανέπτυξε η επιστημονική ομάδα στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών.

Το ψηφιακό υπολογιστικό σύστημα υπόσχεται πως μπορεί να προβλέψει, μέσα σε 10 λεπτά από την ενεργοποίηση του, την εξάπλωση του μετώπου της πυρκαγιάς τις επόμενες 6 ώρες (κατεύθυνση μετώπου, ταχύτητα), και σε πραγματικό χρόνο αρκεί να εισάγει κανείς σε αυτό τρεις βασικές παραμέτρους: Το αρχικό στίγμα της φωτιάς, το είδος της καύσιμης ύλης (βλάστηση, δασική ή μεικτή ζώνη) και τις μετεωρολογικές συνθήκες που επικρατούν στη περιοχή (θερμοκρασία, ένταση ανέμων κλπ), επιστρέφοντας ως αποτέλεσμα έναν τρισδιάστατο χάρτη πρόβλεψης.

Αυτό το αποτέλεσμα μπορεί έτσι να βοηθήσει τους επιτελείς της Πυροσβεστικής στην καλύτερη δυνατή διάταξη και ανάπτυξη των επίγειων και εναέριων δυνάμεων πυρόσβεσης και τους υπόλοιπους φορείς της Πολιτείας σε περίπτωση που το μέτωπο κινείται απειλητικά για κάποιον οικισμό, όπως στην περίπτωση του "μαύρου" Ιουλίου του 2018.

Σύμφωνα με τον κ.Κώστα Λαγουβάρδο, Διευθυντή του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και τον κ.Θοδωρή Γιάνναρο μέλος επιστημονικής της ομάδας που τρέχει το σύστημα, οι οποίοι μίλησαν στο News 24/7 αναλύοντας τις δυνατότητες του συστήματος, πρόκειται για ένα πρωτότυπο σύγχρονο εργαλείο, με τους επιστήμονες να ελπίζουν πως σύντομα θα αποτελεί επισήμως κομμάτι του κρατικού μηχανισμού.

"Το δοκιμάσαμε, κάναμε επιστημονικές δημοσιεύσεις και έχουμε καλά αποτελέσματα σε σημείο που πλέον μπορούμε να πούμε ότι είναι λειτουργικό και στη διάθεση της Πολιτείας, σε συνεργασία πάντα με τους μετεωρολογικούς σταθμούς. Βασική προϋπόθεση είναι η συνεργασία της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, ώστε να μας δίνει το ακριβές στίγμα της αρχικής εκδήλωσης της πυρκαγιάς. Τα υπόλοιπα δεδομένα μέσω των δορυφόρων και των μετεωρολογικών σταθμών τα έχουμε στη διάθεσή μας, όμως το αρχικό στίγμα πρέπει κάποιος να μας το δίνει. Η Πυροσβεστική Υπηρεσία έχει πλέον GPS στα οχήματά της και θα μπορούσε να μας παρέχει αυτά τα δεδομένα" υποστηρίζει ο κ.Λαγουβάρδος.

Εκτός από την πρόγνωση σε πραγματικό χρόνο και αφού δηλαδή μια πυρκαγιά έχει ήδη ξεσπάσει, ο κ.Λαγουβάρδος δίνει και μία άλλη χρήση του συστήματος. "Μπορούμε να φτιάξουμε και μοντέλα εξάπλωσης μιας πυρκαγιάς και να τα έχουμε έτοιμα όταν χρειαστεί. Για παράδειγμα τι θα γίνει αν εξαπλωθεί μια πυρκαγιά σε ένα σημείο της Αττικής με μελτέμι; Προφανώς δεν μπορούμε να κάνουμε τέτοια σενάρια για όλη τη χώρα και με όλες τις συνθήκες διότι αυτό είναι αδύνατο αλλά σε ορισμένα επίφοβα σημεία αυτό θα μπορούσε να γίνει, και να γίνει τους χειμερινούς μήνες που δεν υπάρχει ο κίνδυνος δασικής πυρκαγιάς.

"Παρόμοιες προσπάθειες έχουν γίνει και στο παρελθόν, το ζήτημα είναι να μπορέσει η Πολιτεία να το ενσωματώσει, να γίνει μια διαδικασία του ίδιου του κράτους" σημειώνει από την πλευρά του ο κ.Γιάνναρος.

Όπως ήδη αναφέρθηκε το σύστημα έχει ήδη ξεκινήσει να λειτουργεί πλήρως και φέτος τα πρώτα τέτοια μοντέλα εφαρμόστηκαν στις φωτιές στην Στροφυλιά Ηλείας στις 02/04/2019 και στη φωτιά στο Μακρυχώρι Εύβοιας 04/07/2019.

Δείτε σχετικά τα βίντεο:

Η εφαρμογή του IRIS στο Μάτι:

Οι δύο εικόνες που ακολουθούν αποτυπώνουν από την πρόγνωση του IRIS στην περίπτωση της φωτιάς στο Μάτι. Το πρώτο είναι για τις 19:30 που η φωτιά πλέον είχε φτάσει στην παραλία, και το δεύτερο είναι το τελικό αποτύπωμα όπως το προέβλεψε το IRIS, γύρω στις 4 το πρωί της 24/07/2018, όταν η φωτιά είχε ουσιαστικά σταματήσει να εξαπλώνεται. Η μαύρη γραμμή είναι το τελικό περίγραμμα της φωτιάς με βάση δορυφορικά δεδομένα.

Είναι λοιπόν κατανοητό πως από την ανείπωτη εθνική τραγωδία στο Μάτι, η επιστημονική κοινότητα άντλησε εμπειρία, και γνώση και πλέον εξέλιξε την μεθοδολογία της και με τη βοήθεια της τεχνολογίας παρέχει τέτοια συστήματα που σε συνδυασμό και με άλλα που είναι βέβαιο πως θα υπάρξουν στο μέλλον πρέπει να αξιοποιηθούν για να μην ζήσουμε ποτέ ξανά κάτι παρόμοιο.