Γνωρίστε 125 εβραιόκτητα κτίρια του εμπορικού κέντρου της Θεσσαλονίκης μέσω...ψηφιακής εφαρμογής

Την δυνατότητα να κάνουν ένα ταξίδι στο χώρο και στο χρόνο και να γνωρίσουν την εβραϊκή οικοδομική και αρχιτεκτονική ιστορία της Θεσσαλονίκης, μέσω ψηφιακής εφαρμογής, δίνει στους πολίτες, το Εβραϊκό Μουσείο της πόλης.

Μέσω ενός πολυετούς ερευνητικού προγράμματος που υλοποιεί το Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης δημιουργήθηκε ψηφιακή εφαρμογή (δείτε ΕΔΩ), μέσα από την οποία παρουσιάζονται

στους χρήστες 125 κτίρια του εμπορικού κέντρου της πόλης, τα οποία κτίστηκαν μετά την πυρκαγιά του 1917 και είχαν εμπορική χρήση (καταστήματα, γραφεία και εργαστήρια).

Παράλληλα, η εφαρμογή, "Salonica Jewish Architetural Legacy" είναι διαθέσιμη σε smartphones και tablets (σε συσκευές Android και iOS), η οποία ειδοποιεί τον χρήστη της εφαρμογής όταν βρίσκεται κοντά σε ένα από αυτά τα κτίρια και μπορεί να μάθει την ιστορία τους με μια βόλτα στο ιστορικό κέντρο.

Το πρόγραμμα "Ιστορία της εβραϊκής οικοδομικής δραστηριότητας στη Θεσσαλονίκη" του Εβραϊκού Μουσείου της Θεσσαλονίκης περιλαμβάνει έκθεση στο ισόγειο χώρο του κτιρίου, η οποία εγκαινιάζεται αύριο στις 19:00.

Ακόμη περιλαμβάνει ψηφιακή εφαρμογή και την ιστοσελίδα, όπου καταγράφονται κτίρια, τα οποία ανεγέρθηκαν στην περίοδο ανοικοδόμησης της Θεσσαλονίκης μετά την πυρκαγιά του 1917 από εβραίους ιδιοκτήτες. Πρόκειται για αμιγώς εμπορικά κτίρια, τα οποία δεν περιλάμβαναν κατοικίες και βρίσκονταν στους δρόμους Βενιζέλου, Ίωνος Δραγούμη, Εγνατία, Φράγκων, Βασιλέως Ηρακλείου, Πτολεμαίων, Δωδεκανήσου, Λέοντος Σοφού, Βαλαωρίτου κ.λπ.

Στην ψηφιακή εφαρμογή δίνονται για κάθε κτίριο στοιχεία των ιδιοκτητών του, που εξέδωσαν την άδεια ανέγερσης, στοιχεία των αρχιτεκτόνων και μηχανικών, αρχιτεκτονική περιγραφή του κτιρίου, αντίγραφο του αρχικού αρχιτεκτονικού σχεδίου και φωτογραφία του υφιστάμενου σήμερα κτίσματος στο συγκεκριμένο οικόπεδο, είτε είναι το αρχικό είναι νεότερο. Τα κείμενα δίδονται στην ελληνική και αγγλική γλώσσα, ενώ και στις δύο γλώσσες υπάρχει και φωνητική αφήγηση. Μάλιστα, οκτώ κτίρια, τα οποία δεν υπάρχουν σήμερα, έχουν επανασχεδιαστεί από τους υπεύθυνους της εφαρμογής με αποτέλεσμα ο χρήστης να μπορεί να περιηγηθεί στο κτίριο και να γνωρίσει ταυτόχρονα την ιστορία του.

"Στην εφαρμογή για κινητά τηλεφωνα υπάρχει η δυνατότητα εφόσον ο χρήστης περιδιαβαίνει τους δρόμους του ιστορικού κέντρου της Θεσσαλονίκης η εφαρμογή να τον ειδοποιεί όταν είναι κοντά σε ένα από τα κτίρια αυτά, να του δώσει με ένα ακουστικό στο αυτί του, ποιοι ήταν οι ιδιοκτήτες του, πληροφορίες σχετικά με το συγκεκριμένο κτίριο, ποιοι ηταν οι ιδιοκτήτες, αρχιτέκτονες και δημιουργοί που είχαν συμβάλει στη δημιουργία του.

Για οκτώ από τα κτίρια, τα οποία έχουν γκρεμιστεί, τα έχουμε επανασυνθέσει, μπορεί να δει καποιος μέσα από την εφαρμογή σε απεικόνιση 360ο πως είναι εκείνο το σημείο του δρόμου σήμερα και να δει στο συγκεκριμένο σημείο το κτίριο, το οποίο έχουμε επανασυστάσει βασιζόμενοι στα αρχεία που έχουνε βρεθεί, στα αρχιτεκτονικά σχέδια, που υπάρχουν στο γραφείο πολεοδομίας του δήμου Θεσσαλονίκης", σημείωσε ο δημιουργός της εφαρμογής, Νικος Πάχτας σε σημερινή συνέντευξη Τύπου.

Τα αποτελέσματα της έρευνας

Το πρόγραμμα ερευνά την κατάσταση που δημιουργήθηκε στο εμπορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης, μετά τον ανασχεδιασμό και τον αναδασμό της γης που πραγματοποιήθηκε στη δεκαετία του 1920 και είχε ως αποτέλεσμα την καταστροφή του παραδοσιακού αστικού ιστού των εβραϊκών συνοικιών που συνυπήρχαν επί αιώνες με τις εμπορικές δραστηριότητες.

Μετά την πυρκαγιά και τον αναδασμό, η μεγάλη μάζα των εβραϊκών οικογενειών αναγκάστηκε λόγω του τρόπου με τον οποίο έγινε ο πολεοδομικός ανασχεδιασμός να μετεγκατασταθεί στην ανατολική πλευρά της Θεσσαλονίκης, ενώ για τους άστεγους η Ισραηλιτική Κοινότητα και ο Δήμος Θεσσαλονίκης δημιούργησαν εργατικούς συνοικισμούς. Στο κέντρο της πόλης, στα νέα οικόπεδα του πολεοδομικού σχεδίου, οικοδομήθηκαν μερικές δεκάδες κτίρια που είχαν αποκλειστικώς εμπορική χρήση (καταστήματα, γραφεία και εργαστήρια). Μεγάλο μέρος από αυτά ήταν εβραιόκτητα και με αυτά ασχολείται το πρόγραμμα.

Από την έρευνα προέκυψε ένας σημαντικός αριθμός αρχιτεκτόνων και μηχανικών, αρκετοί από τους οποίους ήταν Χριστιανοί. Ακόμη, προέκυψε ένας μεγάλος αριθμός Εβραίων, που επένδυσαν στη γη και επιχείρησαν να οικοδομήσουν εμπορικά κτίρια. Επίσης, πολλά από τα οικόπεδα μεταπωλήθηκαν πριν, κατά η μετά την οικοδόμησή τους.

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε απο την δρα Αναστασία Βαλανίδου στο αρχείο της Διεύθυνσης Αρχιτεκτονικού του δήμου Θεσσαλονίκης, η οποία αξιοποίησε τους φακέλους της Πηρικαύστου περιοχής, που έχου διασωθεί. Το πρόγραμμα χρηματοδοτήθηκε από το Rothchild Foundation (Hanadiv) Europe.

Ένα "μουσείο έξω από το μουσείο"

Όπως τόνισε ο έφορος του Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης και διδάκτωρ οικονομικής ιστορίας, Ευάγγελος Χεκίμογλου το πρόγραμμα είναι ένας τρόπος επαναφοράς της μνήμης των Εβραίων που χάθηκαν στο Ολοκαύτωμα, ενώ τόνισε ότι προσπαθούμε να δουλέψουμε "ένα μουσείο έξω από το μουσείο".

Σύμφωνα με τον κ. Χεκίμογλου το 2008 το μουσείο είχε 7.000 επισκέπτες ενώ το 2017 έφτασαν τους 18.500. Οι μισοί από αυτούς είναι Έλληνες και οι μισοί ξένοι, ενώ αυξήθηκε και ο αριθμός των σχολικών επισκέψεων.

Τέλος, όπως σημείωσε, ο ίδιος μέχρι το τέλος του 2018 προβλέπεται η επέκταση του Εβραϊκού Μουσείου στο διπλανό χώρο.

Δείτε τα βίντεο του thestival.gr: