Τι προβλέπεται για το 13ωρο, την εκ περιτροπής εργασία και τη διευθέτηση ωραρίου

Τι ισχύει σήμερα, αλλά και τι αλλάζει στον τομέα της εργασίας.

Το Υπουργείο Εργασίας παρουσίασε συνοπτικά τις βασικές διατάξεις του νέου εργασιακού νομοσχεδίου, το οποίο αναμένεται να κατατεθεί σύντομα στη Βουλή. Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει μια σειρά ρυθμίσεων που επηρεάζουν άμεσα τον χρόνο εργασίας, με ορισμένες εξ αυτών να προκαλούν ήδη έντονες αντιδράσεις και προβληματισμούς.

Θεσμοθέτηση 13ωρης απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη

Ιδιαίτερη συζήτηση έχει προκαλέσει η πρόβλεψη για δυνατότητα ημερήσιας απασχόλησης έως και 13 ώρες από τον ίδιο εργοδότη. Η ρύθμιση αυτή επιτρέπει, υπό προϋποθέσεις, την επέκταση της ημερήσιας εργασίας σε 13 ώρες, με την απαραίτητη προϋπόθεση ότι δεν παραβιάζεται το μέσο εβδομαδιαίο όριο των 48 ωρών σε χρονικό ορίζοντα τεσσάρων μηνών.

Υπενθυμίζεται ότι, μέχρι σήμερα, απασχόληση διάρκειας 13 ωρών ημερησίως επιτρέπεται μόνο σε περιπτώσεις παράλληλης απασχόλησης σε διαφορετικούς εργοδότες, υπό την ίδια προϋπόθεση ως προς το εβδομαδιαίο όριο. Με το νέο καθεστώς, ο εργαζόμενος που απασχολείται αποκλειστικά σε έναν εργοδότη θα μπορεί να εργάζεται 13 ώρες την ημέρα και να αμείβεται με προσαύξηση 40% για την επιπλέον ώρα πέραν του 12ώρου.

Τι ισχύει σήμερα για το ωράριο πλήρους απασχόλησης

Η πλήρης απασχόληση ανέρχεται σε 40 ώρες εβδομαδιαίως, οι οποίες κατανέμονται είτε σε πενθήμερη είτε σε εξαήμερη βάση. Στο πενθήμερο, η ημερήσια εργασία φτάνει τις 8 ώρες, ενώ στο εξαήμερο τις 6 ώρες και 40 λεπτά.

Υπέρβαση των παραπάνω ορίων κατά μία ώρα ημερησίως δεν θεωρείται υπερωρία αλλά υπερεργασία. Αντιθέτως, υπερωρία λογίζεται η απασχόληση πέραν των 9 ωρών ημερησίως στο πενθήμερο και πέραν των 8 ωρών στο εξαήμερο.

Σημειώνεται ότι το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο ημερήσιας εργασίας, ακόμη και με υπερωρίες, δεν επιτρέπεται σήμερα να υπερβαίνει τις 12 ώρες, ενώ το εβδομαδιαίο όριο δεν μπορεί να ξεπερνά κατά μέσο όρο τις 48 ώρες σε περίοδο τεσσάρων μηνών, προκειμένου να διασφαλίζεται η ελάχιστη ημερήσια (11 ώρες) και εβδομαδιαία (24 ώρες) ανάπαυση του εργαζομένου.

Υπερωρίες και για εργαζόμενους σε εκ περιτροπής απασχόληση

Αλλαγές προβλέπονται και στην εκ περιτροπής εργασία, η οποία χαρακτηρίζεται από παροχή εργασίας λιγότερες ημέρες εβδομαδιαίως ή σε περιόδους μέσα στον χρόνο. Το νέο νομοσχέδιο δίνει τη δυνατότητα υπερωριακής απασχόλησης και για αυτούς τους εργαζόμενους, για πρώτη φορά.

Η συγκεκριμένη πρόβλεψη προκαλεί ερωτήματα για την αναγκαιότητά της, καθώς σε περιπτώσεις αυξημένου φόρτου εργασίας τίθεται το ζήτημα της μετατροπής των συμβάσεων σε πλήρους απασχόλησης, αντί για προσωρινή κάλυψη των αναγκών μέσω υπερωριών σε εργαζόμενους με επισφαλείς συμβάσεις.

Νέα δυνατότητα διευθέτησης ωραρίου σε εβδομαδιαία βάση

Το νομοσχέδιο εισάγει επίσης τη δυνατότητα συμφωνίας για διευθέτηση του χρόνου εργασίας σε εβδομαδιαία βάση, πέραν της εξάμηνης ή ετήσιας περιόδου που προβλέπεται μέχρι σήμερα. Έτσι, θα μπορεί να συμφωνείται τετραήμερη εργασία με 10ωρη ημερήσια απασχόληση, καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.

Η πρόβλεψη αυτή ενισχύει τις ευέλικτες μορφές απασχόλησης, ωστόσο παραμένει ασαφές πώς θα διασφαλιστεί ότι οι εργαζόμενοι δεν θα εξαναγκάζονται σε διευθέτηση χωρίς πραγματική συναίνεση.

Επιπλέον, για τις επιχειρήσεις που εφαρμόζουν την ψηφιακή κάρτα εργασίας, προβλέπεται η δυνατότητα ευέλικτης προσέλευσης με απόκλιση έως 120 λεπτών από την προσυμφωνημένη ώρα έναρξης εργασίας. Στο ίδιο πλαίσιο, καθιερώνεται «χρόνος προετοιμασίας» που δεν θεωρείται χρόνος εργασίας: 30 λεπτά για τον βιομηχανικό τομέα και 10 λεπτά για άλλους κλάδους.

Μέχρι στιγμής, το πλήρες κείμενο του νομοσχεδίου δεν έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση. Οι διαθέσιμες πληροφορίες προέρχονται αποκλειστικά από σχετικό δελτίο τύπου του Υπουργείου Εργασίας. Η κατάθεση του σχεδίου νόμου σε δημόσια διαβούλευση αναμένεται να ρίξει περισσότερο φως στις ρυθμίσεις, προκαλώντας σίγουρα νέο κύκλο συζήτησης.

Ο Γιάννης Καρούζος είναι δικηγόρος - εργατολόγος