Τι περιμένουμε από το σημερινό «τετ α τετ» Ρωσίας - Ουκρανίας: Το μήνυμα πίσω από την απουσία Πούτιν

Μια απευθείας συνάντηση μεταξύ Κιέβου και Μόσχας σε οποιοδήποτε επίπεδο αποτέλει ορόσημο στη σύγκρουση, καθώς οι δύο πλευρές δεν έχουν πραγματοποιήσει απευθείας συνομιλίες από τότε που η Μόσχα ξεκίνησε την πλήρους κλίμακας εισβολή της στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.

Μετά τον σύντομης διάρκειας ενθουσιασμό για «τετ-α-τετ» Ζελένσκι - Πούτιν, παρουσία του Ντόναλντ Τραμπ, το Κρεμλίνο χαμήλωσε τις προσδοκίες για τη σημερινή συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη, ανακοινώνοντας τα ονόματα που θα στελεχώσουν την αντιπροσωπεία της.

Στην Τουρκία θα βρεθεί ο Βλαντιμίρ Μεντίνσκι, ένας σκληροπυρηνικός συνεργάτης του Πούτιν, ο οποίος ηγήθηκε του μοναδικού προηγούμενου γύρου απευθείας διαπραγματεύσεων μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας το 2022. Μαζί του θα είναι οι αναπληρωτές υπουργοί Εξωτερικών, Μιχαήλ Γκαλούζιν και Εθνικής Άμυνας, Αλεξάντερ Φόμιν, καθώς κι ο επικεφαλής της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών, Ιγκόρ Κοστιούκοφ.

Μιλώντας σε ξένους δημοσιογράφους, ο Ζελένσκι υποστήριξε την Τρίτη πως, χωρίς μια συμφωνία για κατάπαυση του πυρός από τους δύο ηγέτες, δεν υπάρχει λόγος να ξεκινήσουν συνομιλίες χαμηλότερου επιπέδου.

«Θέλω να καταλάβετε γιατί θα συναντούσα τον Πούτιν. Δεν πρόκειται να μπορέσουμε να συμφωνήσουμε σε όλα τώρα. Είναι αδύνατον. Έχουμε διαφορετικές προσεγγίσεις για τη ζωή, διαφορετικές κοσμοθεωρίες. Αλλά πρέπει με κάποιο τρόπο να βρούμε έναν τρόπο να τερματίσουμε τον πόλεμο».

Έπειτα από την «πόρτα» Πούτιν, ο Ουκρανός πρόεδρος αναμένεται τώρα να εγκαταλείψει την Τουρκία μετά τη συνάντησή του με τον Ερντογάν στην Άγκυρα. Κατά την αναχώρησή του από τη Σαουδική Αραβία με προορισμό το Κατάρ, ο Τραμπ είχε αφήσει ανοικτό το ενδεχόμενο να μεταβεί στην Τουρκία, εφόσον ο Ρώσος πρόεδρος αποφάσιζε να βρεθεί ενώπιος ενωπίω με τον ουκρανό ομόλογό του Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Εντέλει ο Αμερικανός ηγέτης θα συνεχίσει κανονικά το πρόγραμμά του χωρίς παρακάμψεις.

Σύμφωνε με όσα μετέδωσε το ρωσικό πρακτορείο TASS, επικαλούμενο πηγή που έχει γνώση της υπόθεσης, οι συνομιλίες είναι προγραμματισμένο να ξεκινήσουν περίπου στις 10:00 (τοπική ώρα και ώρα Ελλάδας) - πληροφορία που διέψευσε στη συνέχεια Ουκρανός αξιωματούχος. Οι διαπραγματεύσεις θα διεξαχθούν στο ανάκτορο Ντολμά Μπαχτσέ και θα είναι κλειστές για τον Τύπο.

Παρούσα θα είναι φυσικά και η αμερικανική αντιπροσωπεία - και συγκεκριμένα ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και οι απεσταλμένοι του Τραμπ, ο Στιβ Γουίτκοφ και ο Κιθ Κέλογκ.

Οι συνομιλίες είναι απίθανο να αποφέρουν άμεσα αποτελέσματα - σχολιάζει το CNN - και είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα φέρουν την άπιαστη «συμφωνία» που υπόσχεται ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ από τότε που επέστρεψε στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο.

Στην παρούσα φάση, ο Τραμπ επιθυμεί οι δύο πλευρές να συμφωνήσουν σε εκεχειρία 30 ημερών, με τον Ζελένσκι να στηρίζει την σχετική πρόταση. Ωστόσο ο Πούτιν έχει δηλώσει ότι θέλει πρώτα να ξεκινήσουν συνομιλίες στις οποίες θα συζητηθούν οι λεπτομέρειες μιας εκεχειρίας. Ενδεικτικά, Ρώσος βουλευτής δήλωσε χθες ότι ένα θέμα που θα μπορούσε να συζητηθεί είναι μια μεγάλη ανταλλαγή αιχμαλώτων πολέμου μεταξύ των δύο πλευρών.

Ο Ζελένσκι δήλωσε την Τρίτη ότι οτιδήποτε άλλο εκτός από μια συμφωνία για κατάπαυση του πυρός - και μάλιστα χωρίς όρους - θα ήταν αποτυχία.

Ο Πούτιν, εν τω μεταξύ, δήλωσε ότι ενώ η Ρωσία δεν αποκλείει ότι «κατά τη διάρκεια αυτών των συνομιλιών θα υπάρξει η δυνατότητα να συμφωνηθεί κάποιο είδος νέας εκεχειρίας, μια νέα κατάπαυση του πυρός», οι συνομιλίες θα έχουν ως στόχο την εξάλειψη των «βαθύτερων αιτιών» της σύγκρουσης.

Οι «βαθύτερες αιτίες» που αναφέρει περιλαμβάνουν μακροχρόνιες ρωσικές αιτιάσεις που αφορούν την ύπαρξη της Ουκρανίας - πρώην τμήμα της Σοβιετικής Ένωσης - ως κυρίαρχου κράτους και την επέκταση του ΝΑΤΟ προς ανατολάς μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.

Σύμφωνα με τον Guardian, η απόφαση της Ρωσίας να διορίσει τον Μεντίνσκι επικεφαλής των συνομιλιών αποκαλύπτει πως στοχεύει στην αναβίωση των διαπραγματεύσεων στα πρότυπα του άκαρπου γύρου της Κωνσταντινούπολης το 2022. Οι συνομιλίες αυτές περιελάμβαναν - από πλευράς Ρωσίας - μαξιμαλιστικά αιτήματα όπως ο περιορισμός του στρατού της Ουκρανίας και η παρεμπόδιση της ανοικοδόμησής της με δυτική υποστήριξη, όροι που το Κίεβο απέρριψε ως απαράδεκτους.

Αξίζει να σημειωθεί, παράλληλα, πως το Κρεμλίνο δεν στέλνει τους δύο πιο υψηλόβαθμους διπλωμάτες του, τον Γιούρι Ουσάκοφ και τον Σεργκέι Λαβρόφ, οι οποίοι έχουν συμμετάσχει στο παρελθόν σε πολλαπλές συνομιλίες υψηλού επιπέδου με τις ΗΠΑ στη Σαουδική Αραβία.