Σεισμοί στις Κυκλάδες: Η Άνυδρος μετακινείται 7 χιλιοστά κάθε μέρα - Τι είναι το βουητό που ακούγεται στη Σαντορίνη

Ακόμα και για δύο με τρεις μήνες μπορεί να συνεχιστούν οι σεισμικές δονήσεις μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού, σύμφωνα με τον καθηγητή σεισμολογίας, Κώστα Παπαζάχο.

Καθησυχαστικοί αλλά σε εγρήγορση παραμένουν οι ειδικοί αναφορικά με τη σεισμική δραστηριότητα στις Κυκλάδες και τη συσχέτισή της με ηφαιστειακή διέγερση. Οι σεισμικές δονήσεις έχουν αραιώσει, ωστόσο ένας διπλός σεισμός μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού το πρωί της Δευτέρας, 5,1R και 4,2R αντίστοιχα, έγιναν αισθητοί και στην Αττική αναζωπυρώνοντας τις ανησυχίες και τους φόβους για την εξέλιξη του φαινομένου. Το επίκεντρο της πρόσφατης σεισμικής δραστηριότητας σημειώνεται κοντά στο μικρό νησί Άνυδρος, το οποίο μετακινείται 7 χιλιοστά την ημέρα προς τα δυτικά, σύμφωνα με τον διευθυντή Ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου του Εθνικού Αστεροσκοπείου, Αθανάσιο Γκανά.

«Από την πρώτη ημέρα είχα δηλώσει ότι οι σεισμοί είναι ηφαιστειακού τύπου. Με τα νέα δεδομένα, φαίνεται ότι κάτι κανούργιο πάει να γίνει στην Άνυδρο. Μια καινούργια διέγερση», επισήμανε ο καθηγητής Γεωλογίας, Αβραάμ Ζεληλίδης, μιλώντας στον ΣΚΑΪ, καθησυχάζοντας τον κόσμο: «Ενα ηφαίστειο δεν δημιουργείται από τη μία στιγμή στην άλλη».

Υπογράμμισε ότι ηφαιστειακοί σεισμοί δεν ξεπερνούν τα 5,5 Ρίχτερ και πρόσθεσε πως «Είχα πει ότι εγώ αν ήμουν στη Σαντορίνη, δεν θα έφευγα. Πόσο μάλλον δε τώρα που πιστεύω οι σεισμοί με ηφαιστειακή διέγερση στην Άνυδρο», τόνισε ο καθηγητής Γεωλογίας.

Για τουλάχιστον δύο με τρεις μήνες μπορεί να συνεχιστούν οι σεισμικές δονήσεις μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού, τόνισε από την πλευρά του ο καθηγητής σεισμολογίας, Κώστας Παπαζάχος, σχολιάζοντας στο ΕΡΤNews τα 5,1 Ρίχτερ που σημειώθηκαν στις 9.49 το πρωί.

Σημείωσε μάλιστα ότι κάποιες ξεχασμένες δονήσεις είναι πιθανό να γίνουν αισθητές ακόμα και μέσα στο καλοκαίρι. «Αυτό είναι μια πραγματικότητα που δεν μπορούμε να την ξεπεράσουμε», είπε.

«Αυτές οι ακολουθίες έχουν μικρο-υφέσεις και εξάρσεις, οι οποίες συνθέτουν ένα πιο δύσκολο παζλ. Άρα θα πρέπει ο κόσμος να μην ξεχνιέται και να νομίζει ότι έχει τελειώσει η ιστορία. Η ιστορία αυτή δεν έχει τελειώσει και θα κρατήσει ακόμα. Τέτοιους σεισμούς και ακολουθίες θα έχουμε και άλλες τις επόμενες μέρες», τόνισε.

«Γενικά η εικόνα που υπάρχει σε παγκόσμιο επίπεδο από τέτοια γεγονότα στα οποία υπάρχει και συμμετοχή μαγματικής διέγερσης, είναι ότι γενικά δεν γίνονται πάρα πολύ μεγάλοι σεισμοί, απλώς η περιοχή που έχει σπάσει είναι αρκετά μεγάλη, γύρω στα 30 χιλιόμετρα και 30 χιλιόμετρα είναι μεγάλη περιοχή. Υπάρχουν και γειτονικά ρήγματα. Δεν μπορεί να αποκλειστεί η πιθανότητα να γίνει κάποιος ισχυρότερος σεισμός στην ίδια περιοχή. Συμβαίνει σε κάποιες περιπτώσεις. Γι αυτό και τα μέτρα παρέμειναν αυστηρά, παρόλο που βλέπαμε τις 2,5 μέρες ησυχίας, γιατί ξέραμε και ξέρουμε ότι δεν έχει λήξει η κατάσταση εκεί. Αλλιώς κανείς δεν θέλει να κλείνει σχολεία, κανείς δεν θέλει να αποκλείει περιοχές. Η ασφάλεια όμως του κόσμου είναι πάνω από όλα», πρόσθεσε.

Όσον αφορά στην κίνηση του μάγματος τόνισε ότι το μάγμα είναι λιωμένο υλικό το οποίο ανεβαίνει και υπάρχει μέσα στη γη και αποθηκεύεται σε διάφορες περιοχές. «Σε κάποιες περιπτώσεις θα βρει δρόμο να φτάσει στην επιφάνεια. Εκεί που θα βγει θα δημιουργηθεί ένα ηφαίστειο και αυτό το υλικό που βγαίνει έξω είναι η λάβα. Άρα το υλικό πριν βγει το λέμε μάγμα. Και όταν βγει το λέμε λάβα… Σε κάποια σημεία το μάγμα τρυπάει την επιφάνεια, βγαίνει και δημιουργεί ηφαίστεια. Είναι πολύ συγκεκριμένα τα σημεία, η Σαντορίνη, η Νίσυρος, Μήλος κλπ αλλά υπάρχουν και άλλα σημεία που υπάρχει. Ένα από αυτά τα σημεία ήταν στην Άνδρο και το είχαν δει και μαγνητικές σεισμικές τομογραφίας. Αυτό το πράγμα υπήρχε εκεί. Αυτό ξύπνησε, κουνάει και πιέζει από πάνω και θέλει να βγει.

Πιέζοντας σπάει τα πετρώματα. Τα πετρώματα ούτως ή άλλως δέχονται δυνάμεις από τα τεκτονικά ρήγματα και γίνεται ένα μεικτό φαινόμενο. Η δύναμη που δημιουργεί τα ρήγματα και το υλικό που πιέζει από κάτω δημιουργούν αυτούς τους σεισμούς. Αυτό δεν σημαίνει ότι το μάγμα θα καταφέρει να τρυπήσει και να φτάσει να δημιουργηθεί ένα ηφαίστειο και όλες αυτές τις ιστορίες. Υπάρχει μια απειροελάχιστη τέτοια πιθανότητα. Έχει γίνει σε ελάχιστες περιπτώσεις στον κόσμο και μάλιστα σε πολύ πιο λεπτούς φλοιούς. Εδώ το τσόφλι το δικό μας είναι πολύ χοντρό. Είναι 7 – 8 χιλιόμετρα. Είναι πάρα πολύ δύσκολο να σπάσει ο ανώτερος φλοιός εκεί πέρα. Άρα το μάγμα το οποίο υπάρχει, συμμετέχει, συνεισφέρει και είναι αρκετά υπεύθυνο γι αυτό που βλέπουμε τώρα. Δεν σημαίνει όμως αυτό ότι θα σκάσει και θα βγει κανένα ηφαίστειο στην περιοχή της Ανύδρου αύριο ή θα έχουμε καμία τεράστια υποθαλάσσια έκρηξη ή δεν ξέρω ποιο άλλο σενάριο».

Όσον αφορά στους περίεργους θορύβους που ακούν οι κάτοικοι, ο κ. Παπαζάχος εξήγησε: «Όταν υπάρχουν μαγματικές διαδικασίες, το μάγμα όταν κινείται σπάει συνεχόμενα κομμάτια με μικρούς σεισμούς και μπορεί να δώσει για μιά ή δυό ώρες συνεχόμενους σεισμούς. Αυτό δημιουργεί μια αίσθηση για συνεχόμενη δόνηση και ακούς και θόρυβο. Από το σπάσιμο των σεισμών ένα κομμάτι περνάει στην ατμόσφαιρα και γίνεται θόρυβος. Και όταν γίνονται συνεχόμενοι ακούς συνεχόμενο θόρυβο και νιώθεις συνεχόμενο θόρυβο. Αυτό δυστυχώς μπερδεύτηκε από ένα διεθνές κέντρο που έβγαλε ένα tweet ότι είναι ηφαιστειακός θόρυβος. Είναι μια άλλη περίεργη ιστορία. Όταν το μάγμα φτάσει στην επιφάνεια, αρχίζει και δονεί για 2, 6, 16 ώρες τη γη με άλλο τρόπο, τελείως διαφορετικό και άρα δημιουργήθηκε μια ψευδαίσθηση».

«Είναι τυπική διαδικασία που σχετίζεται με σεισμούς που προκαλούνται από τέτοια μαγματική διείσδυση, αλλά δεν έχει σχέση με κανένα μάγμα που έφθασε στην επιφάνεια. Και υπήρχαν και διαψεύσεις. Γράψαμε και εμείς σχόλια από κάτω. Τέτοια φαινόμενα θα ξαναγίνουν και τις επόμενες ημέρες. Δηλαδή θα υπάρχει μέρα που οι κάτοικοι θα νιώσουν για μια, δυο, τρεις ώρες ένα υπόκωφο θόρυβο και μια συνεχόμενη ελαφρά δόνηση. Είναι χαρακτηριστικό αυτής της σεισμικότητας», πρόσθεσε ο κ. Παπαζάχος.

«Έχουμε παρατηρήσει μια σχετική ύφεση. Συνολικά έχουμε 2.474 σεισμούς από τις 31 Ιανουαρίου. Αυτοί οι σεισμοί από τις 12 Φεβρουαρίου, δηλαδή από την περασμένη Τετάρτη, βαίνουν μειούμενοι σε αριθμό, δηλαδή έχει πέσει ο ρυθμός. Αυτό συνεχίστηκε και την Πέμπτη και την Παρασκευή και το Σάββατο, οπότε η εκτίμηση που έχουμε είναι ότι μπήκαμε σε ένα στάδιο ύφεσης, όμως το φαινόμενο δεν έχει τελειώσει και αυτές οι υφέσεις και οι εξάρσεις είναι μέσα στο πλαίσιο της εξέλιξης της ακολουθίας αυτής, η οποία όπως έχω πει είναι κάτι πρωτόγνωρο. Πρόκειται για μια σμηνοσειρά η οποία οδηγείται από έναν μαγματισμό, μια κίνηση μάγματος δηλαδή, στον μέσο φλοιό στα 10-12 χιλιόμετρα περίπου», υπογράμμισε ο Διευθυντής Ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου, Αθανάσιος Γκανάς, μιλώντας στον ΣΚΑΪ και εξήγησε:

«Το μάγμα μπήκε κάτω από την Καλντέρα, το έχουμε εντοπίσει στα 3 χιλιόμετρα, ανήλθε εκεί μέχρι τα μέσα με τέλη Ιανουαρίου, στη συνέχεια διέφυγε προς την κατεύθυνση του Κολούμπο, πέρασε από το Κολούμπο και κατευθύνθηκε στην Άνυδρο. Όλη η ακολουθία, αυτοί οι χιλιάδες σεισμοί και ο σημερινός ο 5,1 συμβαίνουν κοντά στην Άνυδρο, σε ακτίνα 10 χιλιομέτρων γύρω από τη νησίδα αυτή».

Σε ερώτηση για το αν μπορούμε να πούμε πως το φαινόμενο βαίνει προς εκτόνωση, απάντησε αρνητικά. «Αυτό που είπαμε χθες στην Επιτροπή είναι πως έχουμε μια ύφεση που είναι σε εξέλιξη. Επίσης, παρατηρείται και παραμόρφωση, δηλαδή οι κινήσεις που καταγράφουμε με GPS και με δορυφόρους δεν έχουν σταματήσει. Ενώ έχει σταματήσει η ανύψωση της Καλντέρας, συνεχίζεται η οριζόντια κίνηση. Έχει υπάρξει ακτινωτή παραμόρφωση από όλες τις πλευρές. Για τα κτίσματα δεν σημαίνει απολύτως τίποτα αυτό, τα κτίρια είναι ασφαλή».

«Αυτό που πρέπει να δώσουμε ως νέο στοιχείο είναι ότι από τον σταθμό GPS στην Άνυδρο έχουμε ήδη καταγράψει κίνηση της νησίδας αυτής προς δυσμάς και προς τα κάτω περίπου 7 χιλιοστά την ημέρα. Κινείται δυτικά νοτιοδυτικά δηλαδή το νησάκι. Το φαινόμενο αυτό είναι πολύ μεγαλύτερο το 2025 σε σχέση με το 2011», προσέθεσε ο Διευθυντής Ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου, ενώ απαντώντας για ενδεχόμενο ηφαιστειακής έκρηξης, δήλωσε:

«Δεν μπορούμε να αποκλείσουμε τίποτα, γιατί ακόμα το μελετάμε. Από ό,τι βλέπουμε αυτήν τη στιγμή δεν υπάρχει τέτοιος κίνδυνος. Τα σενάρια περί νέου ηφαιστείου είναι ακραία σενάρια, εμείς οι επιστήμονες οδηγούμαστε από τα δεδομένα μας. Δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος αυτήν τη στιγμή ούτε να εκραγεί το ηφαίστειο, ούτε να δημιουργηθεί νέο ηφαίστειο».

Τέλος, ως προς το σενάριο του μεγάλου σεισμού κοντά στα 6 Ρίχτερ, διευκρίνισε ότι έχει απομακρυνθεί, αλλά δεν έχει εξαφανιστεί εντελώς από το τραπέζι.