Παιχνίδι και μάθηση: Πώς συμβάλλει το παιχνίδι στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων των παιδιών;

Το παιχνίδι είναι δομικό στοιχείο στην ανάπτυξη του παιδιού. Σύγχρονες έρευνες επανανακαλύπτουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο του και το εντάσσουν όλο και πιο συχνά στα εκπαιδευτικά προγράμματα της προσχολικής εκπαίδευσης, υπογραμμίζοντας τη συμβολή του στη μάθηση και την καλλιέργεια του δημιουργικού κεφαλαίου των παιδιών.

Ας δούμε ποιες δεξιότητες κινητοποιεί το παιχνίδι στα παιδιά αλλά και τους ενήλικες που είτε ως γονείς είτε ως παιδαγωγοί παίζουν μαζί τους.

1.Το παιχνίδι είναι μάθηση. Κινητοποιεί την ανάπτυξη, εξαργυρώνοντας την έμφυτη

ανάγκη του παιδιού να μάθει, να ανακαλύψει, να ικανοποιήσει την περιέργειά του. Η βάση για κάθε διαδικασία μάθησης.

2. Το παιχνίδι «λύνει» τη γλώσσα των παιδιών, τα εξασκεί μοναδικά στον προφορικό λόγο. Η αναζήτηση της κατάλληλης λέξης και η οργάνωση της σκέψης στην αντίστοιχη πρόταση μέσω της κινητοποίησης του συντακτικού είναι δεξιότητες που κάθε παιχνίδι τροφοδοτεί. Ακόμα και στο ατομικό παιχνίδι, τα παιδιά αφηγούνται στον εαυτό τους την ιστορία που έχουν καταστρώσει και ζωντανεύουν τους διαλόγους των ηρώων τους είτε φωναχτά είτε από μέσα τους.

3. Το παιχνίδι δίνει στα παιδιά την ευκαιρία να είναι αυθόρμητα, ευρηματικά, ευέλικτα. Μπορεί μια χρήση ενός πλαστικού φορτηγού να είναι η κύλισή του στο έδαφος- αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί ένα παιδί να το χρησιμοποιήσει ως μεταφορέα άλλων παιχνιδιών ή ως... τράπεζά τους.

4. Το παιχνίδι δίνει στα παιδιά την ευκαιρία να επιλέξουν. Και επιλογή σημαίνει ελευθερία αλλά και εξάσκηση της κριτικής ικανότητας- πολύτιμη δεξιότητα. Η επιλογή του ενός παιχνιδιού ή της μίας δραστηριότητας έναντι της άλλης είναι μια πράξη κριτικής.

5.Το παιχνίδι δίνει στα παιδιά χώρο. Να ασκηθούν σωματικά, να ισορροπήσουν τα θέλω τους με τις δυνατότητες που έχουν, να δοκιμάσουν τα όριά τους.

6. To παιχνίδι χτίζει την αυτοπεποίθηση του παιδιού. Παίζω σημαίνει αναλαμβάνω ρίσκα, δοκιμάζω καινούριες τροπές, παίρνω κάθε φορά και μια διαφορετική κατεύθυνση χωρίς να υπολογίζω λάθη ή κόστος. Αυτές οι δεξιότητες έρχονται να απαλλάξουν τα παιδιά από φόβους και να συμβάλλουν στη διαμόρφωση της θετικής αυτοεικόνας τους.

7. Το παιχνίδι φέρνει τα παιδιά σε επαφή με τον συναισθηματικό τους κόσμο. Κατά τη διάρκεια ενός και μόνο παιχνιδιού τα παιδιά κατακλύζονται από ένα πλούτο συναισθημάτων, αντιφατικών συχνά μεταξύ τους, που όμως όλα τα συστήνουν σε πτυχές του εαυτού τους. Η εξοικείωση με αυτά τα συναισθήματα και η αναγνώρισή τους είναι το πρώτο βήμα και για τη διαχείρισή τους.

8. Το παιχνίδι διδάσκει και στους ενήλικες υπομονή, κατανόηση, ενσυναίσθηση. Όταν προσπαθούμε να πάρουμε μέρος στο παιχνίδι των παιδιών, ας έχουμε υπόψη μας να μην το «καπελώνουμε», κατευθύνοντάς το ανάλογα με τις δικές μας δεξιότητες ή γνώσεις. Το δομημένο και οργανωμένο από ενήλικες παιχνίδι έχει φυσικά τον χώρο του και τον χρόνο του αλλά ας μην ξεχνάμε να παίζουμε με τα παιδιά ακολουθώντας και τους δικούς τους κανόνες παιχνιδιού, τη δική τους ταχύτητα, τον δικό τους ρυθμό.

9.Το παιχνίδι «εκπαιδεύει» τους μεγάλους πώς να παίξουν πάλι, να ανακαλύψουν το «παιδί» μέσα τους. Μια από τις πιο ενδιαφέρουσες και χρήσιμες πτυχές του παιχνιδιού είναι ακριβώς πώς να ενσωματώνεις τον εαυτό σου μέσα στον κόσμο του.

10. Το παιχνίδι είναι διασκέδαση! Μαθαίνοντας ένα παιδί να παίζει καλά, με τον εαυτό του και με τους άλλους, δεν βάζει μόνο τα θεμέλια για την κατάκτηση δεξιοτήτων αυτονομίας αλλά και κοινωνικότητας- κυρίως, θέτει τα θεμέλια για να είναι απλώς... χαρούμενο!

Το κείμενο αυτό υπογράφει η συντακτική ομάδα της Nannuka.

Στη Nannuka αξιόπιστοι παιδαγωγοί μπορούν να προσφέρουν δημιουργικά ερεθίσματα στα παιδιά για να απολαύσουν κάθε στιγμή του παιχνιδιού τους!