Ο Βασίλης Ψάλτης «χτύπησε» ξανά, οι εξαγορές της Eurobank, το «Nautilus Project» στον Αστακό, η FATF και η Επιτροπή Στρατηγικής για το Ξέπλυμα

Η Alpha Bank και η AstroBank.

Για δεύτερη φορά μέσα σε 18 μήνες ο CEO της Alpha Bank Βασίλης Ψάλτης κινήθηκε κάτω από τα ραντάρ της αγοράς και έκλεισε ένα εξαιρετικά επωφελές deal. Η πρώτη φορά ήταν η συμφωνία ορόσημο μεταξύ Alpha Bank

και UniCredit. Η δεύτερη η συμφωνία που συνομολόγησε ο κ. Ψάλτης με την οικογένεια Sehnaoui από τον Λίβανο για την εξαγορά της κυπριακής AstroBank από την Alpha Bank. Με συνολικό τίμημα 205 εκατ. ευρώ, η συναλλαγή αναμένεται να αποφέρει πάνω από 100 εκατ. ευρώ ετησίως σε επαναλαμβανόμενα καθαρά κέρδη, γεγονός που σημαίνει ότι μέσα σε μόλις δύο χρόνια, η Alpha Bank θα έχει ανακτήσει πλήρως το κεφάλαιο που διέθεσε για την εξαγορά. Αλλά όχι μόνον αυτό. Η εξαγορά της AstroBank από την Alpha Bank θα αποφέρει σωρευτικά κέρδη άνω των 400 εκατ. ευρώ μέσα στην επόμενη τετραετία, ενισχύοντας την κερδοφορία της τράπεζας και βελτιώνοντας την απόδοση ιδίων κεφαλαίων κατά τουλάχιστον 240 μονάδες βάσης. Παράλληλα, η εξαγορά οδηγεί σε διεύρυνση της πελατειακής βάσης, με προσθήκη 50.000 νέων πελατών, και άμεση αύξηση του μεριδίου αγοράς στην Κύπρο από 5% σε 8% του ενεργητικού. Σημαντικά είναι και τα λειτουργικά οφέλη, καθώς η ενοποίηση των δραστηριοτήτων αναμένεται να αποφέρει συνέργειες ύψους 30-50 εκατ. ευρώ ετησίως, κυρίως μέσω βελτιστοποίησης του κόστους, ψηφιακού μετασχηματισμού και διασταυρούμενων πωλήσεων. Οι συνολικές εξοικονομήσεις από συνέργειες εκτιμάται ότι θα ξεπεράσουν τα 150-200 εκατ. ευρώ σε βάθος τετραετίας.

Οι εξαγορές της Eurobank

Η Eurobank συνεχίζει να επενδύει σε ένα διαφοροποιημένο επιχειρηματικό μοντέλο, το οποίο της επιτρέπει να διατηρεί ανθεκτικότητα και υψηλή κερδοφορία. Παρουσιάζοντας τα οικονομικά αποτελέσματα του 2024, ο CEO της τράπεζας, Φωκίων Καραβίας, αποκάλυψε ότι η Eurobank εξετάζει ευκαιρίες εξαγορών στους τομείς του banking, του insurance και του asset management σε Ελλάδα, Κύπρο, Βουλγαρία και Λουξεμβούργο. Διαθέτοντας επιπλέον κεφάλαια ύψους 1,5 δισ. ευρώ, η τράπεζα στοχεύει σε εξαγορές μεσαίου μεγέθους, ενισχύοντας περαιτέρω τη διαφοροποίηση των πηγών εσόδων της, μετά την επιτυχημένη γεωγραφική της εξάπλωση. Η Eurobank το 2024 είχε συνολικά περιουσιακά στοιχεία ύψους 101,2 δισ. ευρώ και καθαρά κέρδη 1,484 δισ. ευρώ. Η Ελλάδα συνεισέφερε το 52% του συνολικού καθαρού κέρδους (775 εκατ. ευρώ). Τα ελληνικά assets διαμορφώθηκαν στα 58,8 δισ. ευρώ, ενώ τα δάνεια και οι καταθέσεις ανήλθαν στα 33,7 και 43,3 δισ. ευρώ αντίστοιχα. Ο τομέας του wealth management σημείωσε ισχυρή ανάπτυξη, αγγίζοντας τα 12,4 δισ. ευρώ, καταδεικνύοντας τη στροφή της τράπεζας προς υπηρεσίες υψηλής προστιθέμενης αξίας. Σημαντική ήταν και η συμβολή της Κύπρου, όπου μέσω των Hellenic bank – Eurobank Cyprus η Eurobank κατέγραψε καθαρά κέρδη 485 εκατ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 14% της συνολικής κερδοφορίας του Ομίλου. Με περιουσιακά στοιχεία ύψους 27,5 δισ. ευρώ, δάνεια 8,7 δισ. ευρώ και καταθέσεις 23,6 δισ. ευρώ, η κυπριακή αγορά αποδείχθηκε με απλά λόγια πολύτιμη.Στη Βουλγαρία, η Eurobank κατέγραψε καθαρό κέρδος 208 εκατ. ευρώ, με περιουσιακά στοιχεία 11,5 δισ. ευρώ, δάνεια 7,6 δισ. ευρώ και καταθέσεις 8,8 δισ. ευρώ. Τέλος, στο Λουξεμβούργο, η Eurobank ενίσχυσε τη διεθνή της παρουσία, κυρίως μέσω του τομέα του wealth management, ο οποίος διαμορφώθηκε στα 3,8 δισ. ευρώ. Τα συνολικά περιουσιακά στοιχεία στη χώρα ανήλθαν στα 3,2 δισ. ευρώ, ενώ οι καταθέσεις έφτασαν τα 2,9 δισ. ευρώ. Αν και το καθαρό κέρδος ήταν μικρότερο, στα 27 εκατ. ευρώ, η συμβολή της χώρας στη στρατηγική διαφοροποίησης του Ομίλου υπήρξε σημαντική.

Το «Nautilus Project»

Μπορεί το προηγούμενο διάστημα να υπήρχαν αναφορές πως η Διυπουργική Επιτροπή Στρατηγικών Επενδύσεων ενέκρινε το «Nautilus Project», το mega project ύψους 524 εκατ. ευρώ στο λιμάνι του Αστακού Αιτωλοακαρνανίας για την ανάπτυξη τουριστικού λιμένα για mega yachts με εμπορικές χρήσεων και παροχή υπηρεσιών τουρισμού και αναψυχής υψηλών προδιαγραφών, ωστόσο μέχρι και χθες η Γενική Γραμματεία Ιδιωτικών Επενδύσεων του υπουργείου Ανάπτυξης δεν γνώριζε τίποτα για το θέμα. Τι είναι το «Nautilus Project»; Είναι ένα φιλόδοξο σχέδιο που περιλαμβάνει τη μετατροπή της υφιστάμενης Ναυτικής Βιομηχανικής Περιοχής (ΝΑ.ΒΙ.ΠΕ.) Πλατυγιαλίου Αστακού σε τουριστικό λιμένα για mega yachts που θα έχει περίπου 350 θέσεις, εκ των οποίων οι 105 θα είναι για πολυτελή σκάφη άνω των 40 μέτρων. Εάν και εφόσον το σχέδιο ευοδωθεί το Πλατυγιάλι - μια έκταση περίπου 1.800 στρεμμάτων - θα μετατραπεί στη μεγαλύτερη μαρίνα της Μεσογείου. Στη χερσαία έκταση αναμένεται να δημιουργηθούν επιχειρηματικό πάρκο, πολυτελείς παραθεριστικές κατοικίες, ένα πεντάστερο ξενοδοχείο, καταστήματα εμπορικής χρήσης και ένα συνεδριακό κέντρο. Φορέας του «Nautilus Project» είναι η κυπριακών συμφερόντων MYMAR Nautilus Investments (Mega Yacht Marina and Resort), η οποία τα τελευταία πέντε χρόνια προσπαθεί να δομήσει το επενδυτικό σχέδιο. Σε αυτή την επένδυση συμμετέχουν και η ελληνική κατασκευαστική εταιρεία Archirodon, η BWA Yachting της οικογένειας Βασιλείου και η A1 Yacht Trade. Κατά καιρούς πληροφορίες αναφέρουν ότι χρηματοδοτικά το project θα υποστηριχθεί με κεφάλαια από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, αλλά αυτό δεν έχει τεκμηριωθεί.

Alpha Bank και ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ

Αν και οι εγκρίσεις της Διυπουργικής Επιτροπής Στρατηγικών Επενδύσεων είναι σημαντικές για τη χορήγηση των κινήτρων χωροθέτησης (ΕΣΧΑΣΕ) και ταχείας αδειοδότησης, ωστόσο για να αναπτύξουν το project οι MYMAR και Archirodon θα πρέπει πρώτα να αποκτήσουν τις σχετικές εκτάσεις. Για να συμβεί αυτό πρέπει να αποκτήσουν την εταιρεία που είναι βασικός μέτοχος των εταιρειών που ελέγχουν και διαχειρίζονται τη ναυτιλιακή ζώνη και τη βιομηχανική περιοχή στο Πλατυγιάλι. Αυτή είναι η ΑΠΕ Επενδυτική Περιουσίας ΑΕ, στην οποία συμμετέχουν, με 71,08% η Alpha Bank και με 28,92% η Τράπεζα Πειραιώς. Αν και η Alpha Bank έχει βάλει εδώ και τρία χρόνια πωλητήριο στη συμμετοχή της στην εταιρεία ΑΠΕ Επενδυτικής Περιουσίας ΑΕ και παρόλο που έχει διαπραγματευθεί με τις MYMAR και Archirodon, η υπόθεση πάει από παράταση σε παράταση, με τους γνωρίζοντες να δηλώνουν απαισιόδοξοι για την έκβασή των συζητήσεων. Κατά κάποιες πηγές το 71,08% που διαθέτει η Alpha Bank αποτιμάται μεταξύ 45 και 50 εκατ. ευρώ. Αλλά για να υλοποιηθεί το «Nautilus Project» απαιτείται να κλειδώσει ακόμη μια συμφωνία. Οι επενδυτές θα πρέπει να αποκτήσουν τα 19 στρέμματα που διαθέτει η ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ εντός της Ναυτικής Βιομηχανικής Περιοχής Πλατυγιαλίου, κάτι που είναι προϋπόθεση για την επένδυση, καθώς η εν λόγω έκταση βρίσκεται στο μέσο της έκτασης που θα γίνει το project. Αν σκεφτεί κανείς πως σήμερα το στρέμμα στην περιοχή πωλείται προς 78.000 ευρώ, η αγορά αυτή είναι μια «παρανυχίδα» μπροστά στη συνολική επένδυση, που υπολογίζεται στα 524 εκατ. ευρώ! Μάλιστα, πληροφορίες αναφέρουν πως MYMAR και Archirodon είχαν βολιδοσκοπήσει προ διετίας τη Διοίκηση της ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ, όμως η πρόταση που είχαν καταθέσει ήταν πολύ χαμηλή και δεν έγινε αποδεκτή. Μπορεί λοιπόν να γράφονται και να λέγονται πολλά γύρω από το «Nautilus Project» , τα αραβικά πετροδόλαρα και τις εγκρίσεις express, όμως το μόνο σίγουρο είναι πως χωρίς συμφωνία με την Alpha Bank και χωρίς συμφωνία με την ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ, το «Nautilus Project» είναι στον «αέρα».

H Επιτροπή Στρατηγικής για το Ξέπλυμα

Τις ελληνικές προτάσεις για τη βελτίωση της ιχνηλασιμότητας των συναλλαγών και την αντιμετώπιση του οικονομικού εγκλήματος θα καταθέσει έως τις αρχές Απριλίου η Επιτροπή Στρατηγικής για την αντιμετώπιση της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες της Ελλάδος, στα πλαίσια διαβούλευσης που τρέχει η Ομάδα Χρηματοοικονομικής Δράσης (FinancialAction Task Force - FAFT), ο διεθνής φορέας που θέτει τη νομοθεσία για την αντιμετώπιση του ξεπλύματος χρήματος. Η FATF , κατά το Policy and Development Group (PDG) που ολοκληρώθηκε στις 22 Φεβρουαρίου, προχώρησε στην ανακοίνωση νέων προτεινόμενων τροποποιήσεων στη λεγόμενη «Σύσταση 16», που αφορά στη διαφάνεια των πληρωμών, με στόχο τη βελτίωση της ιχνηλασιμότητας των συναλλαγών και την ενίσχυση της καταπολέμησης του οικονομικού εγκλήματος. Με τη βελτίωση των διαδικασιών ταυτοποίησης αποστολέων και παραληπτών, τη ρύθμιση των διασυνοριακών πληρωμών και τη μεγαλύτερη διαφάνεια στους εικονικούς λογαριασμούς, η FATF επιδιώκει να κλείσει τα υφιστάμενα κενά. Η Επιτροπή Στρατηγικής για την αντιμετώπιση της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες της Ελλάδος καλείται έως τα μέσα Απριλίου να καταθέσει τις δικές της προτάσεις στη διαβούλευση. Η τελική απόφαση για την υιοθέτηση των νέων κανόνων αναμένεται να ληφθεί τον Ιούνιο, ώστε οι κανόνες να υιοθετηθούν διεθνώς σταδιακά έως το 2030.

Οι διασυνοριακές αναλήψεις

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα των αλλαγών που επιδιώκονται αφορά στην κατάχρηση των διασυνοριακών αναλήψεων μετρητών μέσω τραπεζικών καρτών. Ένας πολίτης, ο οποίος διαμένει μόνιμα στη χώρα Α, ανοίγει τραπεζικούς λογαριασμούς σε δύο άλλες χώρες, τη Β και τη Γ. Από τις τράπεζες αυτών των χωρών εκδίδει χρεωστικές ή πιστωτικές κάρτες, τις οποίες στη συνέχεια χρησιμοποιεί για να κάνει μεγάλες ή συχνές αναλήψεις μετρητών στη χώρα Α. Επειδή οι κάρτες αυτές έχουν εκδοθεί από ξένες τράπεζες, οι εγχώριες αρχές της χώρας Α δεν έχουν καμία πρόσβαση στα στοιχεία του κατόχου. Το μόνο που βλέπουν είναι οι κινήσεις των ATM, χωρίς να γνωρίζουν ποιος πραγματικά κρύβεται πίσω από αυτές. Έτσι, ο κάτοχος της κάρτας μπορεί να αποφύγει οποιαδήποτε διαδικασία ελέγχου για ξέπλυμα χρήματος και να διακινεί μεγάλα ποσά χωρίς να κινεί υποψίες. Για να καλυφθεί αυτό το κενό, η FATF προτείνει να επιβάλλεται στις τράπεζες η υποχρέωση να διαβιβάζουν το όνομα του κατόχου της κάρτας στην τράπεζα από την οποία γίνεται η ανάληψη εντός 24 ωρών, ενώ οι τράπεζες αυτές θα πρέπει να διατηρούν τις σχετικές πληροφορίες, ώστε να μπορούν να τις παρέχουν στις αρμόδιες αρχές, εφόσον ζητηθούν.

Οι P2P συναλλαγές

Ένα άλλο πρόβλημα που εντοπίστηκε αφορά τις πληρωμές μεταξύ ιδιωτών μέσω καρτών, γνωστές ως P2P συναλλαγές. Ένα άτομο μπορεί να χρησιμοποιήσει την κάρτα πληρωμών του για να στείλει χρήματα κατευθείαν σε κάποιον άλλο, μέσω διεθνών υπηρεσιών μεταφοράς χρημάτων. Στο ισχύον καθεστώς, τέτοιες συναλλαγές δεν συνοδεύονται πάντα από πλήρη στοιχεία για τον αποστολέα και τον παραλήπτη. Αυτό επιτρέπει σε εγκληματίες να αξιοποιούν αυτές τις υπηρεσίες για τη μεταφορά χρημάτων χωρίς να εντοπίζονται εύκολα από τις αρχές. Η FATF, αναγνωρίζοντας τη σημασία της διαφάνειας, προτείνει τη διαφοροποίηση των κανονισμών ανάλογα με το είδος της συναλλαγής. Ενώ οι αγορές αγαθών και υπηρεσιών δεν θα υπόκεινται στις ίδιες αυστηρές απαιτήσεις, οι μεταφορές χρημάτων μεταξύ ιδιωτών θα πρέπει να συμμορφώνονται με τους κανόνες των τραπεζικών εμβασμάτων, διασφαλίζοντας ότι τα στοιχεία αποστολέα και παραλήπτη είναι πλήρη και επαληθεύσιμα.

Οι πληρωμές μέσω MVTS

Ένα τρίτο παράδειγμα αφορά τις πληρωμές που πραγματοποιούνται μέσω εξειδικευμένων χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, γνωστών ως Money or Value Transfer Services (MVTS). Στην περίπτωση αυτή, ένας αποστολέας χρησιμοποιεί ένα τέτοιο σύστημα για να στείλει χρήματα σε κάποιον άλλο σε διαφορετική χώρα. Ωστόσο, το σύστημα πληρωμών δεν απαιτεί την αποστολή πλήρων στοιχείων του αποστολέα μαζί με την πληρωμή. Έτσι, όταν η συναλλαγή φτάνει στον παραλήπτη, η τράπεζα που την εκτελεί δεν έχει καμία ουσιαστική πληροφορία για την ταυτότητα του ατόμου που έστειλε τα χρήματα, με αποτέλεσμα η ανίχνευση ύποπτων δραστηριοτήτων να γίνεται εξαιρετικά δύσκολη. Για να καλυφθεί αυτό το κενό, η FATF προτείνει την υποχρεωτική καταγραφή κρίσιμων στοιχείων όπως το ονοματεπώνυμο του αποστολέα, ο αριθμός λογαριασμού (ή ένας μοναδικός αριθμός αναφοράς της συναλλαγής) και επιπλέον πληροφορίες ταυτοποίησης, όπως η ημερομηνία γέννησης ή ένας επίσημος αριθμός ταυτότητας.

Έλεγχος στα vIBANs

Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται και στη χρήση εικονικών τραπεζικών λογαριασμών, γνωστών ως vIBANs. Αυτοί οι λογαριασμοί δίνουν τη δυνατότητα σε έναν χρήστη να έχει έναν αριθμό IBAN, ο οποίος, όμως, δεν αντιστοιχεί σε έναν φυσικό λογαριασμό σε συγκεκριμένη χώρα, αλλά λειτουργεί ως ενδιάμεσος. Ένας εγκληματίας μπορεί να χρησιμοποιήσει έναν τέτοιο vIBAN για να μεταφέρει χρήματα από τη χώρα Α στη χώρα Β, χωρίς οι αρχές να μπορούν εύκολα να εντοπίσουν τη διαδρομή των κεφαλαίων. Οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί και οι ρυθμιστικές αρχές δεν γνωρίζουν αν ο πραγματικός λογαριασμός στον οποίο τηρούνται τα χρήματα βρίσκεται στη χώρα Α, στη χώρα Β ή αλλού. Η FATF προτείνει να καταστεί υποχρεωτικό για κάθε vIBAN να περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με τη χώρα στην οποία τηρείται ο πραγματικός λογαριασμός, διασφαλίζοντας τη διαφάνεια στη διαχείριση αυτών των εικονικών λογαριασμών.

Confirmation of Payee

Τέλος, ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που εντοπίστηκαν αφορά στην αποτυχία ταυτοποίησης του παραλήπτη σε διασυνοριακές πληρωμές. Σήμερα, ένα άτομο μπορεί να πραγματοποιήσει μια πληρωμή προς κάποιον σε άλλη χώρα, χρησιμοποιώντας ψεύτικα ή παραπλανητικά στοιχεία για τον παραλήπτη. Επειδή δεν υπάρχει μηχανισμός επιβεβαίωσης, η συναλλαγή εκτελείται χωρίς να διασφαλίζεται ότι τα χρήματα καταλήγουν στο σωστό πρόσωπο. Για να αντιμετωπιστεί αυτό το πρόβλημα, η FATF προτείνει την εισαγωγή ενός συστήματος επιβεβαίωσης του παραλήπτη, γνωστού ως Confirmation of Payee (CoP). Το σύστημα αυτό θα διασταυρώνει αυτόματα αν το όνομα που δηλώνει ο αποστολέας ταιριάζει με τα στοιχεία που διαθέτει η τράπεζα του παραλήπτη. Αν δεν υπάρχει προ-επαλήθευση, οι τράπεζες θα είναι υποχρεωμένες να ελέγχουν εκ των υστέρων αν τα στοιχεία της συναλλαγής είναι ακριβή, αποτρέποντας έτσι περιπτώσεις απάτης και κακόβουλης χρήσης των διεθνών πληρωμών.

#ALPHA_BANK #EUROBANK #BANK #ΤΡΑΠΕΖΕΣ